TK orzeknie w sprawie przepisów o zawieszeniu i przenoszeniu celników

Trybunał Konstytucyjny orzeknie we wtorek, czy dyrektor izby celnej może decydować zarówno o przeniesieniu lub zawieszeniu celnika w jego obowiązkach, jak i odmawiać ponownego rozpatrzenia takiej sprawy. TK odpowie, czy nie narusza to zasady dwuinstancyjności.

Wątpliwość w tej sprawie ma Naczelny Sąd Administracyjny, który zwrócił się z pytaniem do Trybunału.

NSA rozpatrywał sprawę celnika, którego dyrektor izby celnej zawiesił w październiku 2010 r. w pełnieniu obowiązków w związku z podejrzeniem o popełnienie przestępstwa. Początkowo celnik był zawieszony w swoich obowiązkach do stycznia 2011 r., ale następnie dyrektor izby przedłużył okres zawieszenia, gdy prokuratura zawiadomiła go, że postępowanie karne przeciwko celnikowi jeszcze trwa.

Celnik złożył wniosek do dyrektora izby celnej o ponowne rozpatrzenie sprawy jego zawieszenia, ale ten nie zmienił decyzji.

Z ustawy o Służbie Celnej wynika, że nawet jeśli celnik złoży wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, to i tak decyzja o przeniesieniu lub zawieszeniu celnika w pełnieniu obowiązków jest prawomocna i od razu podlega wykonaniu.

Gdy celnik zaskarżył decyzję dyrektora izby do wojewódzkiego sądu administracyjnego, sąd stwierdził, że druga decyzja - w sprawie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy - została wydana nieprawidłowo. Zdaniem WSA dyrektor izby nie powinien był rozpatrywać wniosku o ponowne rozpatrzenie jego własnej decyzji, bo zabrania tego kodeks postępowania administracyjnego.

W maju ub.r. sprawą zajął się Naczelny Sąd Administracyjny. W skardze kasacyjnej dyrektor izby twierdził, że miał prawo wydać obie decyzje, bo postępowanie w sprawie zawieszenia lub przeniesienia celnika nie jest dwuinstancyjne, a dyrektor izby celnej pełni w takiej sytuacji funkcję ministra.

NSA uznał, że problem wymaga rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny i dlatego zwrócił się do niego z pytaniem w tej sprawie. Wątpliwości sądu dotyczą możliwości rozpatrywania przez dyrektora izby celnej wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, w której ten sam dyrektor wydał już wcześniej decyzję. Według NSA nieuzasadnione jest wprowadzenie w przepisach o przeniesieniu lub zawieszeniu celnika wyjątku od zasady dwuinstancyjności. Taki wyjątek byłby możliwy - według NSA - tylko, jeśli wymagałaby tego ochrona innych konstytucyjnych wartości.

Zdaniem NSA przepisy o zawieszeniu lub przeniesieniu mają podstawowe znaczenie dla celników, dlatego powinni mieć oni możliwość odwołania się od decyzji dyrektora izby celnej do Szefa Służby Celnej.

Według Kancelarii Sejmu, TK powinien umorzyć postępowanie w sprawie pytania NSA, bo kwestie te nie budzą wątpliwości i - w ocenie Sejmu - są zgodnie z konstytucją.