Nie można równocześnie domagać się odszkodowania za prawnie wadliwe rozwiązanie stosunku pracy oraz przywrócenia do pracy. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku 16 lipca 2015 r. w sprawie pracownicy, która żądała przywrócenia do pracy i odszkodowania.

Była zatrudniona na stanowisku dyrektora wydziału oceny technologii medycznych. Pracodawca wypowiedział jej umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jednak w trakcie jego trwania zwolnił ją dyscyplinarnie, bo nie zwróciła służbowego laptopa i usunęła z niego dane informatyczne, które należały do firmy.

Pracownica poszła do sądu. Domagała się przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach lub zasądzenia 48 tys. odszkodowania. Sąd w I instancji zasądził od pracodawcy ponad 37 tys. odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo. Wyrok ten apelacjami zaskarżyły obydwie strony. Sąd II instancji zmienił wyrok i zasądził 23 tys. odszkodowania, a powództwo w pozostałym zakresie oddalił. Uznał, że zarówno wypowiedzenie, jak i zwolnienie dyscyplinarne były niezgodne z prawem. Sąd stwierdził jednak, że apelacja pracodawcy była zasadna w części dotyczącej zastosowania przepisów regulujących podstawy do ustalenia wysokości ewentualnego odszkodowania. Zgodnie z art. 47(1) k.p. odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Do jego obliczania stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop.

Pracownica złożyła skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Żądała wyższej kwoty odszkodowania (37 tys. zł) oraz przywrócenia do pracy na poprzednim stanowisku. Sąd Najwyższy odrzucił skargę kasacyjną w części dotyczącej odszkodowania, a w pozostałym zakresie oddalił. Przypomniał, że określenie przedmiotu i zakresu zaskarżenia musi pozostawać w zgodzie z wnioskiem o uchylenie bądź zmianę zaskarżonego orzeczenia oraz w korelacji do podstaw kasacyjnych. Niedochowanie tych elementów jest przyczyną odrzucenia skargi. Pokrzywdzenie orzeczeniem (gravamen) jest przesłanką dopuszczalności środka zaskarżenia, chyba że interes publiczny wymaga merytorycznego rozpoznania tego środka. A skoro sąd okręgowy częściowo uwzględnił roszczenie zasądzając na rzecz powódki 23 tys. zł; skarga kasacyjna nie mogła w tej części kontestować zaskarżonego wyroku.

Inną kwestia jest to, że powódka wniosła o zmianę wysokości odszkodowania i równocześnie o przywrócenie do pracy. Domagała się więc odszkodowania z tytułu dwóch decyzji pracodawcy i przywrócenia do pracy. Roszczenia te wzajemnie się wykluczają. Nie można równocześnie domagać się odszkodowania za prawnie wadliwe rozwiązanie stosunku pracy oraz przywrócenia do pracy, bo każde z roszczeń wymaga dokonania odmiennej subsumpcji. W razie oceny wyłącznie odszkodowania nie byłoby np. potrzeby rozważania możliwości i celowości dalszego zatrudnienia powódki. Z kolei ocena wyłącznie roszczenia o przywrócenie do pracy czyniłaby zbędnym rozważanie charakteru prawnego otrzymywanej przez powódkę premii i możliwości zaliczenia jej do podstawy obliczania odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy oraz wzajemnych relacji odszkodowań z art. 45 § 1 k.p. i art. 60 k.p.

Wyrok SN z 16 lipca 2015 r., sygn. akt II PK 169/14

Agnieszka Rosa