Służba bhp podlega bezpośrednio pracodawcy

Ważnym obowiązkiem pracodawcy jest przestrzeganie przepisów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. W większych firmach, zatrudniających powyżej 100 pracowników, z nałożonych wymagań w zakresie bhp pracodawcy pomaga wywiązać się służba bhp.

Zgodnie z art. 237¹¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Dodatkowo właściwy inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp, albo zwiększenie liczby pracowników tej służby, jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi.
Ustalenie liczby pracowników wchodzących w skład służby bhp oraz wymiar etatu, w jakim będą się wywiązywać z obowiązków służby powinien być uzależniony od liczby zatrudnionych pracowników, rodzaju występujących zagrożeń oraz uciążliwości na stanowiskach pracy, czy też ilości i rodzaju wypadków przy pracy, jakim ulegają zatrudnione w danym zakładzie pracy osoby. Należy przy tym pamiętać, że na każde zatrudnione 600 osób powinien przypadać jeden pełen etat osoby zatrudnionej w służbie bhp.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) - dalej r.s.b.h.p. pracownikom służby bhp w zależności od posiadanego wykształcenia oraz doświadczenia zawodowego przydziela się następujące stanowiska:
1) inspektorem do spraw bhp może być osoba posiadająca zawód technika bhp;
2) starszym inspektorem do spraw bhp może być osoba posiadająca zawód technika bhp oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp bądź też studia podyplomowe w tym zakresie;
3) specjalistą do spraw bhp może być osoba legitymująca się wyższym wykształceniem o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studiami podyplomowymi w tym zakresie oraz co najmniej 1 rokiem stażu pracy w służbie bhp;
4) starszym specjalistą do spraw bhp może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie albo studia podyplomowe w tym zakresie oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp;
5) głównym specjalistą do spraw bhp może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia w tym zakresie oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.
Szeroki zakres obowiązków nałożonych na służbę bhp został przedstawiony w § 2 ust. 1 r.s.b.h.p., spośród których za najważniejsze należy uznać:
1) przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
2) bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń,
3) sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy,
4) udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz w opracowywaniu wniosków wynikających z badania przyczyn i okoliczności tych wypadków oraz zachorowań na choroby zawodowe, a także kontrola realizacji tych wniosków,
5) prowadzenie rejestrów, kompletowanie i przechowywanie dokumentów dotyczących wypadków przy pracy, stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby, a także przechowywanie wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
6) udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą,
7) współdziałanie z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, a w szczególności przy organizowaniu okresowych badań lekarskich pracowników,
Zgodnie z § 2 ust. 2 i 4 r.s.b.h.p. służba bhp nie może być obciążana innymi zadaniami niż wymienione powyżej, a organizacja i rozkład czasu pracy pracownika służby bhp powinny zapewniać pełną realizację w/w zadań.
Należy pamiętać, że służba bhp podlega bezpośrednio pracodawcy. U pracodawcy będącego jednostką organizacyjną służba bhp podlega bezpośrednio osobie zarządzającej tą jednostką lub osobie wchodzącej w skład organu zarządzającego, upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Powołanie służby bhp nie zwalnia pracodawcy z odpowiedzialności za zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy pracownikom, niezależnie od zobowiązań służby bhp określonych w § 2 ust. 1 r.s.b.h.p.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.