Od 1 grudnia br. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: PIT) umożliwiają Polakom pracującym za granicą odliczanie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od podatku płaconego do naszego fiskusa. Chodzi o te osoby, które pracują lub prowadzą działalność gospodarczą w jednym z państw Unii Europejskiej i tam odprowadzają składki, ale PIT płacą w Polsce.

Dotychczas art. 26 ust. 1 i art. 27b ust. 1 ustawy o PIT zabraniał odliczania od dochodu (ubezpieczenie społeczne), albo od podatku (ubezpieczenie zdrowotne) składek płaconych poza Polską, mimo że rozliczali się z PIT w Polsce tak samo jak ci, którzy płacili składki do kraju i kwotę składek mogli uwzględniać w rozliczeniu PIT.

W wyroku z 7 listopada 2007 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że różnicowanie podatników jest sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami równości i sprawiedliwości. Polska regulacja była też sprzeczna z Traktatem Rzymskim o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej z 25 marca 1957 r. Art. 39 ust. 2 TWE zakazuje dyskryminacji obywateli UE, a Rozporządzenie (EWG) nr 1408/71 o systemie ubezpieczenia społecznego gwarantuje równe traktowanie pracowników.

Zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny przepisy obowiązywały do 30 listopada 2008 r. W tym czasie prawo miało zostać zmienione. Stało się to mocą nowelizacji ustawy o PIT z 6 listopada 2008 r.

Od 1 grudnia odliczenie jest możliwe. Po spełnieniu ustawowych warunków, będzie dotyczyło całej kwoty składek zapłaconych w 2008 r. w państwach UE, EOG i Szwajcarii - podkreślił Andrzej Marczak z firmy doradczej KPMG.

Zgodnie z tymi warunkami, składki nie mogą pochodzić z przychodu lub dochodu zwolnionego z opodatkowania. Nie mogły być odliczone za granicą. W odpowiedniej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej umowie międzynarodowej musi być podstawa do wymiany informacji z krajem, w którym składki zostały zapłacone.

Jeżeli chodzi o składkę zdrowotną, to przewidziane jest ograniczenie odliczenia do 7,75 proc. podstawy wymiaru składki w kraju, gdzie została zapłacona.
Coraz więcej rodaków myśli o powrocie do kraju a równe przepisy podatkowe z pewnością ich do tego zachęcą. Ci, którzy pracują za granicą legalnie, a więc płacą tu składki, są przyzwyczajeni do uczciwego ale jednocześnie sprawiedliwego płacenia podatków - powiedziała Małgorzata Bos-Karczewska, redaktor holenderskiego portalu Polonia.Nl.

Odliczenie składek ubezpieczeniowych będzie istotne dla pracujących za granicą a płacących PIT w Polsce. Np. w Wielkiej Brytanii tzw. National Insurance Contribution (odpowiednik polskiego ubezpieczenia społecznego), w części płaconej przez pracownika zarabiającego ponad 94 funty tygodniowo, wynosi 11 proc. Dopiero przy wynagrodzeniu ponad 630 funtów na tydzień spada do 1 proc.