Przepisy obowiązujące w dniu wypadku decydują o prawie do renty

O prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy decyduje ustawa obowiązująca w dniu, w ktrym doszło do wypadku. I tą zasadą powinien kierować się sąd stosując odpowiednie przepisy przy decydowaniu o tym, czy ubezpieczonemu przysługuje renta inwalidzka.

Tak orzekł Sąd Najwyższy zajmując się sprawą ubezpieczonego, który uległ wypadkowi w 1988 r. Sąd przyznał mu rentę inwalidzką trzeciej grupy z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Rencista pobierał świadczenie do końca kwietnia 2007 r. i chciał nadal ją otrzymywać, dlatego też złożył odpowiedni wniosek do ZUS o jej przedłużenie. Zakład jednak wydał decyzję odmowną i renty nie przedłużył. Ubezpieczony odwołał się od zusowskiej decyzji do sądu okręgowego, ale ten przyznał rację organowi rentowemu, a nie ubezpieczonemu. Uznał on bowiem, że renta się nie należy bo nie jest on już niezdolny do pracy. Dowodem potwierdzającym były opinie kilku biegłych lekarzy. Ubezpieczony wniósł więc apelację od wyroku do sądu II instancji. Argumentował,  że sąd nie może powoływać kilku biegłych, żeby oceniali stan jego zdrowia i na ich opiniach opierać swoje stwierdzenie.

Sąd apelacyjny nie podzielił jednak jego racji i uznał opinie lekarzy jako dowód. Mimo tego przyznał ubezpieczonemu prawo do renty. Orzekł tak powołując za podstawę art. 18 ust. 1 ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 1983 r. nr 30, poz. 144 z późn. zm.). Sąd apelacyjny wytknął sądowi okręgowemu, że zastosował w sprawie złą podstawę prawną, bo kierował się ustawą z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 z późn. zm.), która zastąpiła ustawę z 1975 r.

ZUS wniósł od tego wyroku skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Ten przyznał mu rację. Sędziowie argumentowali, że ustawę o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych  z 2002 roku stosuje się do spraw, które miały miejsce  po 1 stycznia 2003 r. Od tej daty bowiem obowiązuje ta ustawa.

Natomiast do zdarzeń wcześniejszych, sprzed 1 stycznia 2003 stosuje się przepisy obowiązujące w dniu, w którym nastąpił wypadek. A skoro ubezpieczony uległ mu we wrześniu 1998 r., to obowiązujący wówczas  art. 18 ust. 1 ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych  również stawiał mu wymaganie legitymowania się niezdolnością do pracy. Ubezpieczony nie spełnił tego warunku, ubiegając się o rentę w 2007 r. Z tych przyczyn Sąd Najwyższy uznał, że ubezpieczony nie ma prawa do świadczenia (sygn. akt I UK 344/10).