"Realizując cele polityki prorodzinnej i kierując się potrzebą zapewnienia godziwej wysokości przyszłych świadczeń osób wychowujących dzieci projektodawca uznał za właściwe rozszerzenie kręgu osób, za które budżet państwa opłacałby składki w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem" - wyjaśnił resort pracy we wtorek w komunikacie.

Składki te, tak jak w przypadku osób przebywających na urlopach wychowawczych, ma finansować budżet państwa za pośrednictwem ZUS.

Ministerstwo poinformowało, że projekt wprowadza do ustawy dwie podstawy wymiaru składek dla osób, które rezygnują z pracy zarobkowej w związku z opieką nad dzieckiem.

"Dla osób posiadających 6-miesięczny staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed skorzystaniem z możliwości ubezpieczenia w związku z opieką nad dzieckiem, miałaby to być kwota 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek" - napisano. "Natomiast dla osób nieposiadających stażu ubezpieczeniowego, osób bezrobotnych oraz osób z krótszym niż półroczny stażem podstawę wymiaru składek stanowiłaby kwota 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę" - dodano.

Osoby nieubezpieczone miałyby prawo wyboru systemu ubezpieczeń: powszechnego lub rolniczego, którym chciałyby być objęte w okresie sprawowania opieki nad dzieckiem. W przypadku wyboru systemu rolniczego – będą podlegały ubezpieczeniom na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

"Podstawowym warunkiem objęcia ubezpieczeniem w związku ze sprawowaniem opieki jest brak innego tytułu do ubezpieczenia. Dodatkowo warunkiem skorzystania z ubezpieczenia w okresie wychowywania dziecka będzie złożenie stosownego wniosku do ZUS zawierającego m.in. datę rozpoczęcia (nie wcześniejszą niż data złożenia wniosku) i datę zakończenia okresu wychowywania objętego ubezpieczeniem wraz ze skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka" - poinformowano w komunikacie.

Projekt zawiera też regulacje dotyczące objęcia ubezpieczeniem społecznym - finansowanym z budżetu - osób wychowujących dzieci i ubezpieczonych w systemie rolniczym.

"Za rolnika lub domownika podlegającego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, w okresie przerwy w prowadzeniu działalności rolniczej albo wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, w związku z osobistym sprawowaniem opieki nad dzieckiem w wieku odpowiednio do lat 4 lub 18, i w okresie do 3 i odpowiednio 6 lat składkę na to ubezpieczenie finansuje KRUS (...) z dotacji budżetu państwa. (...) Składka miesięczna za te osoby ma wynosić 10 proc. emerytury podstawowej" - wynika z komunikatu.

MPiPS wyjaśniło, że ustawa będzie odnosiła się do rodziców dzieci, które urodziły się po 31 grudnia 2012 r. Wyjątek będzie dotyczył przepisów określających podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych lub sprawujących opiekę nad dzieckiem do lat czterech podlegających ubezpieczeniom w systemie powszechnym.

"Zgodnie z projektowaną regulacją podstawa ta będzie dotyczyła również wszystkich osób przebywających na urlopach wychowawczych w dniu wejścia w życie ustawy" - tłumaczy resort pracy.

W uzasadnieniu resortu pracy do projektu, który opublikowano na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji napisano, że zgodnie z obecnymi przepisami tylko pracownik podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu w okresie przerwy w wykonywaniu zatrudnienia w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem.

Pracownik zatrudniony co najmniej sześć miesięcy ma prawo do trzyletniego urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko czterech lat. W przypadku dzieci niepełnosprawnych pracownik może też skorzystać z dodatkowych trzech lat urlopu wychowawczego (do ukończenia przez dziecko 18. roku życia).

Osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek oraz pracujący na zlecenia nie mogą korzystać z urlopu wychowawczego. W przypadku konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem osoba prowadząca działalność gospodarczą może skorzystać z możliwości jej zawieszenia do dwu lat, ale nie podlega wtedy obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

W Ocenie skutków regulacji (OSR) dołączonej do uzasadnienia projektu oszacowano, że wydatki z budżetu państwa na sfinansowanie składki emerytalno-rentowej za osoby przebywające na urlopach wychowawczych w 2013 r. wyniosą 265,9 mln zł (0,02 proc. PKB), w 2014 r. - 905,4 mln zł, (0,05 proc. PKB), w 2015 r. - 1 mld 446,3 mln zł (0,08 proc. PKB). W kolejnych latach wydatki te będą rosły, by w 2060 r. przekroczyć 13 mld zł.

"Opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne będzie zwiększać kapitał na indywidualnym koncie emerytalnym osoby przebywającej na urlopie wychowawczym oraz w konsekwencji pobieraną w przyszłości emeryturę – szacunkowo o ok. 30 zł miesięcznie dla osób nieubezpieczonych oraz ok. 58 zł dla osób prowadzących działalność (w warunkach 2012 r.) – w stosunku do sytuacji, gdyby dana osoba zaprzestała w tym czasie prowadzenia działalności" - ocenił resort pracy.

Ministerstwo pracy zakłada, że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2013 r. (PAP)

mmu/ amac/ mow/