Rząd rozpatrzyć ma uchwalę w sprawie ustanowienia Programu Solidarność Pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+. Program przygotowało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Celem programu jest osiągnięcie w perspektywie do 2020 r. wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 55-64 lata na poziomie 50 proc.

Pierwsza edycja programu została przyjęta w 2008 r. jako pakiet działań rządowych zmierzających do zwiększenia zatrudnienia osób powyżej 50. roku życia (wtedy wskaźnik zatrudnienia wynosił 31,6 proc.).

Obecnie - jak podkreśla resort pracy - potrzebne jest nowe spojrzenie na program, m.in. potrzeba działań wspierających osoby po 60. roku życia w utrzymywaniu aktywności zawodowej do wyższego niż dotychczas wieku emerytalnego.

Konieczność aktualizacji programu wynika też z nowej perspektywy finansowej na lata 2014-20, którą rozpoczyna Polska, tak jak i pozostałe kraje UE. Oznacza to planowanie i realizację nowych programów operacyjnych finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Według MPiPS w latach 2008-13 wiele działań przewidzianych w programie zostało zrealizowanych, m.in. obniżono koszty pracy dla osób powyżej 50. roku życia poprzez obniżenie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz kosztów wynagrodzeń za czas choroby ponoszonych przez pracodawców, wprowadzono emerytury pomostowe i bardzo istotnie ograniczono możliwości korzystania z wcześniejszych emerytur.

MPiPS przypomina, że od 2013 r. stopniowo podnoszony jest wiek emerytalny kobiet i mężczyzn – do 67. roku życia (w przypadku mężczyzn będzie on osiągnięty w 2020 r., a w przypadku kobiet w 2040 r.).

Głównymi adresatami programu są osoby powyżej 50. roku życia, jednak działania kierowane będą również do szerszego grona osób w różnym wieku, zarówno w wieku 60+, jak i do osób, które dopiero za kilkanaście lub kilkadziesiąt lat wchodzić będą w wiek przedemerytalny (szczególnie do grupy 45+). Adresatami programu są również przedsiębiorcy, związki zawodowe, organizacje pozarządowe, podmioty ekonomii społecznej, publiczne i niepubliczne instytucje rynku pracy, samorządy terytorialne i instytucje administracji rządowej.

W 2012 r. 13,3 mln osób w Polsce miało 50 lat i więcej (w tym 43,9 proc. stanowili mężczyźni). W stosunku do 2007 r., wskutek zmian demograficznych, ich liczba zwiększyła się o prawie milion. Wzrost ten dotyczył przede wszystkim osób pracujących, przybyło ich ponad 800 tys. Liczba osób biernych zawodowo wzrosła o ponad 100 tys., w niewielkim stopniu natomiast zmieniła się liczba osób bezrobotnych. W 2012 r. bez pracy pozostaje 70 tys. osób więcej niż w 2007 r.

Jak pokazują badania Eurobarometru dla większości Europejczyków starość zaczyna się w wieku ok. 64 lat, zaś ludzie przestają być młodzi ok. 42. roku życia.

Ludność Polski w porównaniu z większością państw UE pozostaje relatywnie młoda demograficznie, jednak z uwagi na niską aktywność ekonomiczną i niskie zatrudnienie osób w wieku przedemerytalnym, problem obciążenia pracy kosztami świadczeń społecznych jest znacznie wyższy niż w większości krajów UE.

W 2012 r. 41,8 proc. osób w wieku 55-64 było aktywnych zawodowo, a ponad 3 mln osób w wieku przedemerytalnym pozostawało poza rynkiem pracy (utrzymując się najczęściej ze świadczeń społecznych, takich jak renty i wcześniejsze emerytury).

Luka w stosunku do krajów UE pozostaje znacząca – w UE aktywnych zawodowo jest przeciętnie 53 proc. osób w wieku 55-64 (2012 r.). Różnica ta wynika przede wszystkim z bardzo niskiej aktywności kobiet, która jest w Polsce o ponad 13 proc. niższa niż średnia w krajach UE.

Niższe od Polski wskaźniki zatrudnienia osób 50+ notują tylko Malta, Grecja, Słowenia i Węgry. Wysokie wskaźniki zatrudnienia - 60 proc. i więcej osiągnęły m.in. Czechy oraz wszystkie kraje bałtyckie. W Szwecji wskaźnik jest bliski 80 proc.(PAP)

akw/ malk/ mow/