Prowadzone przez inspekcję działania pozakontrolne, takie jak programy prewencyjne, szkolenia czy poradnictwo prawne i techniczne będą służyły zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń zawodowych oraz przestrzeganiu prawa pracy, stanowiąc przy tym wsparcie dla kontroli przeprowadzanych w zakładach o szczególnie wysokim ryzyku wypadkowym.
W sytuacji rażącego naruszenia przepisów bhp stwierdzonego w czasie dwóch kolejnych kontroli inspektorzy występują do ZUS o podwyższenie składki na ubezpieczenie wypadkowe o 100%. W ostatnich trzech latach wystosowano 512 takich wniosków. Ponad połowa z nich dotyczyła przedsiębiorstw budowlanych, a blisko co piąty zakładów przetwórstwa przemysłowego. Z informacji przekazanych przez ZUS wynika, że we wszystkich wnioskowanych sprawach wydano decyzje o podwyższeniu pracodawcy-płatnikowi składki wypadkowej.