Podpisał on zobowiązanie, w którym zgodził się na potrącenie z wynagrodzenia należności z tytułu niedoboru, bez określenia kwoty ograniczenia odpowiedzialności. Podpisał też umowę o odpowiedzialności materialnej z tytułu powierzonego mienia. Wynikało z niej, że firma powierza mu pieniądze, papiery wartościowe i inne dokumenty. W umowie oświadczył również, że przyjmuje na siebie pełną odpowiedzialność za powierzone mu mienie, zgodnie z protokołem zdawczo-odbiorczym, i zobowiązuje się do wpłacenia równowartości szkody w razie niedoboru lub innej szkody objętej jego odpowiedzialnością. Pracownik zachorował i nie było go w pracy tak długo, że firma rozwiązała z nim umowę o pracę. Jako przyczynę podała długą nieobecność w pracy, skutkującą brakiem nadzoru nad pracą personelu magazynowego. Jeszcze przed zwolnieniem firma potrącała z wynagrodzenia kwoty na poczet niedoborów w magazynie; łącznie ponad 28 tysięcy.

Polecamy: Pracodawca nie może dokonywać dowolnych potrąceń z wynagrodzenia pracownika

Pracownik złożył pozew o zapłatę. Sąd I instancji uznał, że wyrażenie zgody na potrącenie przez pracodawcę z pensji należności z tytułu niedoborów mogących ujawnić się w przyszłości w wyniku inwentaryzacji, bez określenia wysokości należności jest sprzeczne z prawem i nieważne z mocy art. 58 § 1 KC w zw. z art. 300 KP. Sąd nakazał pracodawcy zapłatę dochodzonego roszczenia.

Pracodawca złożył apelację, którą sąd II instancji uwzględnił w części. Uznał bowiem, że sąd rejonowy objął należności, których dochodzenie nie należało do drogi sądowej w sprawach z zakresu prawa pracy, gdyż dotyczyło zasiłków chorobowych. Natomiast wyrażenie zgody na potrącenie przez pracodawcę z wynagrodzenia należności z tytułu niedoborów, które mogą się ujawnić w przyszłości, uznał za nieważne.

Dowiedz się więcej z książki
Wynagrodzenie za pracę
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

 

Pracodawca nie poddał się i złożył skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, którą SN jednak oddalił. Wskazał, że przepisy o ochronie wynagrodzenia za pracę należy interpretować mając na uwadze ich gwarancyjny charakter, wyrażający się w zapewnieniu pracownikowi i jego rodzinie środków utrzymania. Pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia (art. 84 KP), a dopuszczalność dokonywania potrąceń reguluje w art. 87 § 1 KP. Zawiera on katalog zamknięty potrąceń , ich kolejność oraz granice, do jakich są dopuszczalne. Nie budzi wątpliwości, że jest zakaz "potrącenia" całego wynagrodzenia. W § 7 uregulowano możliwość odliczeń kwot pobranych przez pracownika w razie nieobecności w pracy, za którą nie zachował prawa do wynagrodzenia. Natomiast art. 91 KP stanowi , że należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 mogą być potrącone z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Nie można jednak wykładać tego przepisu w sposób prowadzący do nierespektowania podstawowych zasad prawa pracy. Do takiego rezultatu doprowadziłoby dopuszczenie do potrącenia przez pracodawcę jego należności na podstawie oświadczenia pracownika, nieobejmującego ani zasadności żądań pracodawcy, ani kwoty. Zgoda, o której jest mowa w art. 91 KP, nie może być "blankietowa".

Wyrok SN z 5 maja 2004 r. I PK 529/03