Orzeczenie to zostało wydane w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o jednorazowe odszkodowanie w związku z wypadkiem przy pracy. Świadczenia tego domagał się pracownik zatrudniony na stanowisku operatora maszyn w zakładzie zajmującym się produkcją świec. Feralnego dnia, przy uruchomianiu sześciostemplowej prasy uległ wypadkowi, w następstwie którego doznał znacznego uszkodzenia lewej dłoni, co spowodowało konieczność jej amputacji na poziomie nadgarstka. Uraz ten spowodował u wnioskodawcy stały uszczerbek na zdrowiu szacowany na 50%.
Organ rentowy odmówił wypłaty jednorazowego odszkodowania, powołując się na przepis art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) – dalej u.u.s.w.p. W jego ocenie wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego rażącym niedbalstwem.
Zobacz także: Rażące niedbalstwo wyklucza świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego>>
Stanowisko to podzielił Sąd Rejonowy, zdaniem którego stan faktyczny sprawy pozwala przypisać poszkodowanemu kwalifikowaną postać winy nieumyślnej. Skarżący bowiem wszedł, w pozycji kucznej, pod maszynę będącą w ruchu, gdzie ze względu na nienaturalną postawę i narzędzie w ręce nie mógł utrzymać równowagi. Jako pracownik doświadczony, przeszkolony i zaznajomiony z przepisami dotyczącymi ochrony życia i zdrowia, poszkodowany powinien był wiedzieć, że w takiej pozycji z zajętymi rękoma, łatwo jest stracić równowagę i upaść. Subiektywne przekonanie wnioskodawcy, że wejście to było bezpieczne nie może wpłynąć na tę ocenę. Co więcej, wejście pod maszynę w ruchu (oraz jej niewyłączenie, mimo że pracownik miał taką możliwość) stanowiło pierwszy i najważniejszy czynnik, który doprowadził do wypadku, co wyczerpuje przesłankę „wyłącznej przyczyny”, o której mowa w art. 21 u.u.s.w.p.
Rozstrzygnięcia tego nie zaaprobował sąd II instancji, który uwzględnił apelację poszkodowanego. W ocenie Sądu Okręgowego w sprawie nie można było ustalić spełnienia przesłanki wyłącznej winy ubezpieczonego za zaistniałe zdarzenie wypadkowe.
Zobacz także: Tylko rażące naruszenie przepisów bhp uzasadnia podwyższenie składki na ubezpieczenie wypadkowe>>
Wyłączność ta podlega ocenie według kryteriów prawa cywilnego, w granicach normalnego związku przyczynowego, z wyłączeniem sytuacji, gdy pochodząca od ubezpieczonego przyczyna pozostawała tylko w przypadkowym związku przyczynowym z wypadkiem. Poza zachowaniem pracownika ocenie poddaje się także całokształt okoliczności zdarzenia, w tym zachowania innych jego uczestników oraz ewentualne zaniedbania organizacyjno-techniczne pracodawcy i jego przyczynienia się. Tymczasem uwadze Sądu Rejonowego uszło, że nie tylko poszkodowany, ale i jego pracodawca dopuścili się naruszenia przepisów bhp .
We wnioskach i zaleceniach profilaktycznych ujętych w protokole powypadkowym zasygnalizowano konieczność wykonania i oznakowania osłon na wszystkich częściach ruchomych maszyn, wyposażenia maszyn w wyłączniki końcowe oraz opracowania i wdrożenia w życie procedury (instrukcji) obsługi, konserwacji i czyszczenia granulatorów. Stwierdzone zaniedbania pracodawcy w zakresie bhp były nie do pogodzenia z jego obowiązkami dotyczącymi zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o których mowa m.in. w art. 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) czy § 55 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
Niedopełnienie przez pracodawcę tych obowiązków przyczyniło się (stanowiło współprzyczynę) do powstania rozpatrywanego wypadku przy pracy, co uniemożliwia zastosowanie przepisu art. 21 ust. 1 u.u.s.w.p.
Mając powyższe na uwadze, zaskarżony wyrok oraz decyzja ZUS zostały zmienione przez przyznanie poszkodowanemu prawa do jednorazowego odszkodowania tytułem długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
40 lat Kodeksu pracy
|