Czy praca na stanowisku operatora maszyn numerycznych jest pracą przy monitorze ekranowym, w myśl przepisów dotyczących bhp przy monitorach ekranowych?
Czy pracownicy na tych stanowiskach powinni mieć refinansowane przez pracodawcę koszty związane z zakupem okularów?
Praca na stanowisku operatora maszyn numerycznych nie jest pracą przy monitorze ekranowym, w myśl przepisów na temat bhp przy monitorach ekranowych. Pracownikom na tych stanowiskach nie przysługują okulary korygujące wzrok
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) - dalej r.m.e., zawiera przepisy dotyczące organizacji pracy na stanowiskach wyposażonych w środki i przedmioty obejmujące monitory ekranowe, jednostkę centralną, stację dyskietek, klawiaturę lub inne urządzenia wejściowe, wyposażenie dodatkowe (drukarka, skaner, mysz itp.) i pomocnicze.
Rozporządzenie reguluje także wymagania w zakresie ergonomii (dostosowanie stanowiska pracy do potrzeb pracownika) oraz bezpieczeństwa i higieny pracy na takich stanowiskach.
Przepisów r.m.e. nie stosuje się do kabin kierowców i kabin sterowniczych maszyn i pojazdów, systemów komputerowych na pokładach środków transportu, systemów komputerowych przeznaczonych głównie do użytku publicznego, systemów przenośnych, kalkulatorów, kas rejestrujących i innych urządzeń z małymi ekranami do prezentacji danych oraz do maszyn do pisania posiadających wyświetlacze ekranowe.
Warunki organizacyjno-techniczne, którym powinny odpowiadać stanowiska pracy wyposażone w sprzęt komputerowy, zostały określone w załączniku do r.m.e. Przewiduje on m.in., że monitor ekranowy powinien wyświetlać wyraźne i czytelne znaki. Monitor musi mieć możliwość regulacji pochylenia ekranu oraz dostosowywania jaskrawości i kontrastu do oświetlenia w miejscu pracy. Ekran powinien być pokryty warstwą antyodbiciową, którą może zastąpić odpowiedni filtr.
Klawiatura, która powinna stanowić odrębny element wyposażenia stanowiska, ma być m.in. ergonomiczna, matowa, a znaki na niej powinny być kontrastowe i czytelne. Musi posiadać regulację kąta nachylenia.
Stół lub biurko, na którym stoi sprzęt, musi umożliwiać swobodne ustawienie sprzętu. Powinien jednocześnie zapewniać wykonywanie innych czynności związanych z rodzajem pracy. Jego wysokość też musi być odpowiednio dobrana, tak aby nie było konieczności przyjmowania przez pracownika wymuszonej pozycji ciała. Monitor musi stać na odpowiedniej wysokości, a jego ekran powinien znajdować się w odległości 400-750 milimetrów od oczu pracownika. Blat stołu powinien być matowy, żeby nie powodował odblasków. Jeżeli rodzaj pracy wymaga korzystania z dokumentów, stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokumenty. Musi on mieć regulację wysokości, pochylenia i odległości od pracownika. Powinien się znajdować przed pracownikiem - w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu.
Kolejnym elementem wyposażenia stanowiska pracy jest krzesło (fotel). Musi ono zapewniać dostateczną stabilność, wygodną pozycję ciała oraz swobodę ruchów.
Powyższe opisy organizacji stanowiska pracy wykluczają możliwość uznania stanowiska pracy operatora maszyn numerycznych jako stanowisko pracy pracownika przy monitorze ekranowym.
Pracodawca musi - odpowiednio do zaleceń lekarza - zapewnić okulary korygujące wzrok każdej osobie zatrudnionej, w tym praktykantom i stażystom, jeżeli:
•osoba ta użytkuje w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy - obowiązującego w zakładzie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy,
•wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach badań lekarskich objętych zakresem profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Obowiązek zapewnienia przez pracodawcę okularów korygujących wzrok pracownikom zatrudnionym przy obsłudze monitorów ekranowych oznacza, że jego realizacja następuje na koszt pracodawcy w każdym przypadku, gdy badania przeprowadzone w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą - w zakresie badanych cech w porównaniu z badaniem poprzednim - potrzebę wykonywania tej pracy w ponownie wykonanych okularach korygujących wzrok (dla okularów nie ustala się okresów używalności). - § 8 ust. 2 r.m.e.
Tylko dla stanowiska pracy przy obsłudze monitorów ekranowych przysługują okulary korygujące wzrok.
Zagrożenia, które wynikają z nieprzystosowania warunków pracy na danym stanowisku pracy do możliwości fizycznych konkretnego człowieka, określa się mianem ergonomicznych (biomechanicznych) czynników ryzyka. Wśród nich są takie zagrożenia, które warunkują w znacznym stopniu powstawanie chorób wywołanych sposobem wykonywania pracy, takim jak:
- pozycja ciała przy pracy - nieneutralne pozycje całego ciała i (lub) jego segmentów,
Pracownik z wadą wzroku bez korekcji okularami zajmował by pozycje wymuszoną nie ergonomiczną powodującą zmęczenie i wady kręgosłupa a stosowanie okularów lub dobry wzrok nie wymagający korekcji powinien zapewnić odległość oczu pracownika od ekranu monitora 400-750 mm (pozycja najbardziej ergonomiczna).
Roman Majer
Czy pracownicy na tych stanowiskach powinni mieć refinansowane przez pracodawcę koszty związane z zakupem okularów?
Praca na stanowisku operatora maszyn numerycznych nie jest pracą przy monitorze ekranowym, w myśl przepisów na temat bhp przy monitorach ekranowych. Pracownikom na tych stanowiskach nie przysługują okulary korygujące wzrok
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) - dalej r.m.e., zawiera przepisy dotyczące organizacji pracy na stanowiskach wyposażonych w środki i przedmioty obejmujące monitory ekranowe, jednostkę centralną, stację dyskietek, klawiaturę lub inne urządzenia wejściowe, wyposażenie dodatkowe (drukarka, skaner, mysz itp.) i pomocnicze.
Rozporządzenie reguluje także wymagania w zakresie ergonomii (dostosowanie stanowiska pracy do potrzeb pracownika) oraz bezpieczeństwa i higieny pracy na takich stanowiskach.
Przepisów r.m.e. nie stosuje się do kabin kierowców i kabin sterowniczych maszyn i pojazdów, systemów komputerowych na pokładach środków transportu, systemów komputerowych przeznaczonych głównie do użytku publicznego, systemów przenośnych, kalkulatorów, kas rejestrujących i innych urządzeń z małymi ekranami do prezentacji danych oraz do maszyn do pisania posiadających wyświetlacze ekranowe.
Warunki organizacyjno-techniczne, którym powinny odpowiadać stanowiska pracy wyposażone w sprzęt komputerowy, zostały określone w załączniku do r.m.e. Przewiduje on m.in., że monitor ekranowy powinien wyświetlać wyraźne i czytelne znaki. Monitor musi mieć możliwość regulacji pochylenia ekranu oraz dostosowywania jaskrawości i kontrastu do oświetlenia w miejscu pracy. Ekran powinien być pokryty warstwą antyodbiciową, którą może zastąpić odpowiedni filtr.
Klawiatura, która powinna stanowić odrębny element wyposażenia stanowiska, ma być m.in. ergonomiczna, matowa, a znaki na niej powinny być kontrastowe i czytelne. Musi posiadać regulację kąta nachylenia.
Stół lub biurko, na którym stoi sprzęt, musi umożliwiać swobodne ustawienie sprzętu. Powinien jednocześnie zapewniać wykonywanie innych czynności związanych z rodzajem pracy. Jego wysokość też musi być odpowiednio dobrana, tak aby nie było konieczności przyjmowania przez pracownika wymuszonej pozycji ciała. Monitor musi stać na odpowiedniej wysokości, a jego ekran powinien znajdować się w odległości 400-750 milimetrów od oczu pracownika. Blat stołu powinien być matowy, żeby nie powodował odblasków. Jeżeli rodzaj pracy wymaga korzystania z dokumentów, stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokumenty. Musi on mieć regulację wysokości, pochylenia i odległości od pracownika. Powinien się znajdować przed pracownikiem - w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu.
Kolejnym elementem wyposażenia stanowiska pracy jest krzesło (fotel). Musi ono zapewniać dostateczną stabilność, wygodną pozycję ciała oraz swobodę ruchów.
Powyższe opisy organizacji stanowiska pracy wykluczają możliwość uznania stanowiska pracy operatora maszyn numerycznych jako stanowisko pracy pracownika przy monitorze ekranowym.
Pracodawca musi - odpowiednio do zaleceń lekarza - zapewnić okulary korygujące wzrok każdej osobie zatrudnionej, w tym praktykantom i stażystom, jeżeli:
•osoba ta użytkuje w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy - obowiązującego w zakładzie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy,
•wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach badań lekarskich objętych zakresem profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Obowiązek zapewnienia przez pracodawcę okularów korygujących wzrok pracownikom zatrudnionym przy obsłudze monitorów ekranowych oznacza, że jego realizacja następuje na koszt pracodawcy w każdym przypadku, gdy badania przeprowadzone w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą - w zakresie badanych cech w porównaniu z badaniem poprzednim - potrzebę wykonywania tej pracy w ponownie wykonanych okularach korygujących wzrok (dla okularów nie ustala się okresów używalności). - § 8 ust. 2 r.m.e.
Tylko dla stanowiska pracy przy obsłudze monitorów ekranowych przysługują okulary korygujące wzrok.
Zagrożenia, które wynikają z nieprzystosowania warunków pracy na danym stanowisku pracy do możliwości fizycznych konkretnego człowieka, określa się mianem ergonomicznych (biomechanicznych) czynników ryzyka. Wśród nich są takie zagrożenia, które warunkują w znacznym stopniu powstawanie chorób wywołanych sposobem wykonywania pracy, takim jak:
- pozycja ciała przy pracy - nieneutralne pozycje całego ciała i (lub) jego segmentów,
Pracownik z wadą wzroku bez korekcji okularami zajmował by pozycje wymuszoną nie ergonomiczną powodującą zmęczenie i wady kręgosłupa a stosowanie okularów lub dobry wzrok nie wymagający korekcji powinien zapewnić odległość oczu pracownika od ekranu monitora 400-750 mm (pozycja najbardziej ergonomiczna).
Roman Majer