Odpowiedź: Pozostająca w separacja małżonka może podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członek rodziny ubezpieczonego męża, chyba że posiada tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Uzasadnienie: Stosownie do art. 3 ust. 2 pkt 5) i 6) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z., do osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym należą m.in. członkowie rodziny osób, które podlegają temu ubezpieczeniu obowiązkowo bądź dobrowolnie. Za członka rodziny – co wynika z art. 5 pkt 3) u.ś.o.z. – uważa się: a) dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej - do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi - bez ograniczenia wieku, b) małżonka, c) wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym. W tym miejscu należy zauważyć, że orzeczenie prawomocnym wyrokiem sądowym separacji - zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788) – w odróżnieniu od rozwodu nie powoduje ustania małżeństwa. Nie ulega więc wątpliwości, że pozostający w separacji małżonkowie pozostają członkami rodziny w rozumieniu przepisów u.ś.o.z. Należy jednak zauważyć, że na mocy art. 66 ust. 2 u.ś.o.z. status członka rodziny osoby ubezpieczonej oraz status członka rodziny będącego osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji zwalnia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego z tytułów, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 17-20, 26-28, 30 i 33 u.ś.o.z. (np. pobieranie zasiłku stałego z pomocy społecznej, pobieranie świadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody sądowej lub prawomocnego orzeczenia sądu). Przepisu art. 66 ust. 2 nie stosuje się jednak do małżonka, wobec którego orzeczono separację prawomocnym wyrokiem sądu.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że pozostający w separacji małżonek może być objęty ubezpieczeniem zdrowotnym jako członek rodziny ubezpieczonego w tym zakresie męża, pod warunkiem, że nie posiada tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Piotr Kostrzewa

 Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych