Bezrobocie w Polsce notuje rekordowo niskie poziomy, co skłania pracodawców do poszukiwania pracowników poza granicami kraju. W Polsce pracuje legalnie i odprowadza składki do ZUS już 541 tys. obcokrajowców. Jeszcze na koniec marca 2018 roku było to 476 tys., a na koniec 2017 roku - 440 tys. Zatrudnienie cudzoziemca nie jest jednak proste. Cudzoziemcy i firmy, które chcą ich zatrudnić, czekają obecnie nawet kilkanaście miesięcy na wydanie zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt stały lub na pobyt i pracę.
Organizacje pracodawców oraz organizacje pozarządowe, które wspierają cudzoziemców mieszkających w Polsce, wspólnie apelują do Elżbiety Rafalskiej oraz Jadwigi Emilewicz o wprowadzenie zmian systemowych, które usprawnią proces legalizacji pobytu i pracy obcokrajowców w naszym kraju.
Czytaj też: Nie wszyscy rozumieją, że niskie bezrobocie to zagrożenie dla firm >
Resort przygotował projekt nowej ustawy o rynku pracy. - Praca nad nową regulacją jest dobrym momentem, by przekonstruować założenia procesu zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, a nie wprowadzać jedynie drobne korekty do istniejących rozwiązań - czytamy w piśmie sygnowanym przez prof. Witolda Klausa, prezesa Stowarzyszenia Interwencji Prawnej.
Pod listem do ministerstwa podpisały się: Business Centre Club, Krajowa Izba Gospodarcza, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Fundacja Centrum Badań Migracyjnych, Fundacja Polskie Forum Migracyjne, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Inicjatywa Chlebem i Solą, Instytut Spraw Publicznych, Stowarzyszenie Homo Faber, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego. Czego się domagają?
Więcej swobody dla pracowników
Obecnie obowiązujące przepisy usztywniają rynek pracy i prowadzą do zwiększenia, i tak już uprzywilejowanej, pozycji pracodawcy względem cudzoziemców, którym trudniej jest dochodzić swoich praw w przypadku wystąpienia wykorzystania lub nadużyć. Wynika to z faktu, że legalizacja pracy jest ściśle powiązana z legalizacją pobytu, a utrata pracy prowadzi w zasadzie do utraty legalności pobytu.
Nowa forma zezwolenia na pracę mogłaby zatem być wydawana cudzoziemcowi na zatrudnienie na określony czas, ale u dowolnego pracodawcy. W wariancie minimum można byłoby wprowadzić ograniczenia na wykonywanie pracy w konkretnym zawodzie lub wyłącznie na określonym terenie (np. jednego województwa).
|
LEX Tłumaczenia - niezbędna pomoc w obsłudze prawnej i świadczeniu usług w językach obcych. W programie dostępne są rosyjskie tłumaczenia ustaw przydatnych w zatrudnianiu cudzoziemców zza wschodniej granicy: |
Legalna praca z chwilą złożenia dokumentów
Należałoby również wprowadzić zasadę, że pracę cudzoziemca uważa się za legalną od chwili złożenia prawidłowego formalnie wniosku, zawierającego wszystkie wymagane dokumenty dotyczące legalizacji pracy. Wówczas opóźnienia w zakresie długiego oczekiwania na wydanie dokumentu przez urząd nie obciążałyby niepotrzebnie przedsiębiorstw ani cudzoziemskich pracowników. W ten sposób otrzymanie zezwolenia na pracę czy oświadczenia powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi jedynie potwierdzałoby legalność zatrudnienia.
Zezwolenie na pracę jako ‘nagroda’ za legalną pracę
Kolejną ważną zmianą systemową byłoby okazanie większego zaufania cudzoziemcom, którzy do tej pory postępowali legalnie, tzn. pracowali legalnie. Po pewnym czasie (np. 3 latach) takiej pracy cudzoziemcy otrzymywaliby generalne zezwolenie na legalny pobyt oraz pracę w Polsce na okres np. 5 lat.
Praca bez zezwolenia dla absolwentów
Wszyscy absolwenci szkół ponadgimnazjalnych i wyższych ukończonych w Polsce powinni otrzymywać możliwość wykonywania pracy bez zezwolenia na pracę i uzyskiwać w tym celu dokument pobytowy na 3 lata, a następnie po udokumentowanym wykonywaniu pracy w ww. okresie prawo stałego pobytu. Rozszerzenia, a nie zawężenia obecnie obowiązujących przepisów, wymagają także wyzwania stojące przed polskim rynkiem pracy.
Automatyzacja i informatyzacja systemu legalizacji pracy cudzoziemców
Procedury związane z zatrudnieniem obcokrajowców powinny obywać się w trybie online bez konieczności pojawiania się pracodawców w urzędach. Wszystkie składane dokumenty mogłyby być potwierdzane podpisem elektronicznym (lub analogicznymi systemami, np. profilem zaufanym na platformie e-PUAP). W ten sposób pracodawcy wypełnialiby wniosek online, załączali do niego skany odpowiednich dokumentów i mogliby wygenerować odpowiednie zezwolenie/oświadczenie po weryfikacji wniosku przez urzędnika po 2-3 dniach od złożenia wniosku.
Zmiana funkcji Państwowej Inspekcji Pracy na wyłącznie pomocową
Państwowa Inspekcja Pracy powinna zostać pozbawiona funkcji śledczych, sprawdzających legalność pracy cudzoziemców oraz karzących ich za wykonywanie pracy bez właściwych zezwoleń.
PIP – podobnie jak przy polskich pracownikach – powinien być wyłącznie instytucją wsparcia
i pomocy, do której można się zwrócić bez obawy o negatywne konsekwencje związane z tym działaniem.
Więcej materiałów na ten temat znajdziesz w SIP LEX:
Kiedy cudzoziemiec może ubiegać się o jednolite pozwolenie na pobyt i pracę dla cudzoziemca?* >
Zatrudnianie cudzoziemców od 1.01.2018 r. krok po kroku* >
Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców od 1 lipca 2018 r.* >
Kontrola PIP w zakresie zatrudniania pracowników* >
Zatrudnianie cudzoziemców spoza UE - oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy* >
Zatrudnianie w Polsce cudzoziemców spoza UE - zezwolenie na pracę sezonową* >
Zatrudnianie cudzoziemców a podatek dochodowy* >
-----------------------------------------------------------------------
* Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu.