Umowne warunki zatrudnienia mogą zostać zmienione:
- wypowiedzeniem warunków pracy i płacy (tzw. wypowiedzenie zmieniające), które jest jednostronną czynnością pracodawcy skutkującą zmianą określonych w nim warunków zatrudnienia po upływie okresu wypowiedzenia; w razie odmowy przyjęcia nowych warunków w terminie do połowy okresu wypowiedzenia – o prawie tym pouczenie powinno znajdować się w wypowiedzeniu – umowa o pracę rozwiąże się z upływem okresu wypowiedzenia;
- w drodze porozumienia stron czyli ustaleń pomiędzy pracownikiem i pracodawcą.
PROCEDURA Zawarcia umowy o pracę - pisemne potwierdzenie warunków zatrudnienia >>>
PROCEDURA Zawarcia umowy o pracę - informacja o warunkach zatrudnienia >>>
Ważne! Porozumieniem stron można zmienić wszystkie warunki zatrudnienia, w tym także rodzaj zawartej umowy.
Zmiana rodzaju umowy nie jest dopuszczalna poprzez wypowiedzenie warunków pracy i płacy (uchwała Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 1994 r., sygn. akt I PZP 52/93). Dopuszczalna jest jednak zmiana rodzaju umowy zawartej na czas nieokreślony na umowę zawartą na czas określony w drodze ustaleń stron - porozumienia pracodawcy i pracownika. Wskazał na to Sąd Najwyższy w wyroku z 5 sierpnia 1980 r. (sygn. akt I PR 52/80), w którym wskazał, że porozumienie stron w przedmiocie zmiany umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę na czas określony jest dopuszczalne i wywołuje wynikające z treści porozumienia skutki prawne.
Czytaj również: Posłowie chcą dostępu związkowców do algorytmów określających normy pracy>>
WZORY DOKUMENTÓW w LEX:
- Porozumienie w sprawie zmiany warunków pracy i płacy >
- Czasowe powierzenie pracownikowi innej pracy >
- Oświadczenie w sprawie wypowiedzenia warunków pracy i płacy >
- Wypowiedzenie warunków pracy i płacy >
Porozumienie na stałe i na czas określony
Zmiana warunków zatrudnienia następuje często na stałe. Strony zawierając porozumienie oznaczają zmieniane warunki zatrudnienia, datę, od której mają zacząć obowiązywać nowe warunki. Nie oznaczają daty końcowej – wskazują tylko początek obowiązywania zmiany.
Przykład: Pracodawca przedstawił pracownikowi propozycję zmiany warunków umowy – zawarcia porozumienia zmieniającego miejsce pracy. W jakim terminie pracownik powinien odpowiedzieć?
W przepisach nie wskazuje się na termin na podjęcie decyzji w zakresie proponowanej przez pracodawcę zmiany. Najlepszym rozwiązaniem jest wskazanie tego terminu przez pracodawcę w samym piśmie zawierającym propozycję zawarcia porozumienia. Jeżeli tego nie zrobiono oferta zmiany wskazanych w propozycji pracodawcy warunków zatrudnienia:
- złożona w obecności pracownika albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie;
- złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
Sprawdź w LEX: Czasowe powierzenie innej pracy a badania profilaktyczne i szkolenia bhp >>>
Czytaj w LEX: Porozumienie a wypowiedzenie zmieniające - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>
W porozumieniu czasowym musi być wskazany okres, na jaki zostało zawarte, tzn. okres przez który obowiązują zmienione warunki zatrudnienia. Podstawowym błędem, czy też niedociągnięciem jest zwarcie porozumienia, które w zamyśle ma być czasowe lub nawet nazywa się czasowym ale z jego treści w żaden sposób – nawet pośredni – nie wynika okres, na jaki zmiana została wprowadzona, kwestia obowiązywania czasowego była zaś jedynie dodatkowo omawiana przez strony, co nie znalazło żadnego skonkretyzowanego odbicia w treści porozumienia.
Może być to dokonane bezpośrednio (wskazanie czasu – np. „Zmienione warunki zatrudnienia obowiązują od dnia …. do dnia…”, „Dodatek wskazany w
par. … wprowadzany jest na okres … miesięcy”, „Zmiana wskazana w
par. … obowiązuje w okresie letnim , tzn. od …. do …”) lub pośrednio (np. „na czas realizacji Projektu … …, jednak nie dłużej niż do dnia …”).
LINIA ORZECZNICZA w LEX: Wprowadzanie mniej korzystnych dla pracownika postanowień zmieniających treści postanowień paktu socjalnego zawartego w związku z komercjalizacją albo prywatyzacją >>>
Cena promocyjna: 89 zł
|Cena regularna: 89 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 0 zł
Powrót do wcześniejszych warunków
W treści porozumienia nie jest konieczne podkreślanie, że po zakończeniu wcześniej wymienionego okresu nastąpi powrót do poprzednich warunków. Skoro bowiem wyraźnie ustala się w nim, że porozumienie zawarte jest na pewien przedział czasu to wynika z tego, że po jego zakończeniu przestają obowiązywać wskazane w porozumieniu warunki zatrudnienia. Dla pełnej jasności warto jednak wskazać na powrót do wcześniejszych (tj. obowiązujących przed dniem zmiany) warunków.
Przykład: Pracownik pracodawca zawarli porozumienie, na podstawie którego pracownik (zgodnie z dotychczasowymi warunkami zatrudnienia pracujący w pełnym wymiarze czasu pracy) w okresie listopad 2022 – marzec 2023 będzie pracować na ½ etatu, zaś od 1 kwietnia 2023 r. wymiar czasu pracy ulegnie zmianie na ¾ pełnego wymiaru czasu pracy. W tej sytuacji uzgodniono zmianę czasową (na 5 miesięcy wymiar czasu pracy ½ etatu), po której automatycznie już (w oparciu o zawarte porozumienie) nastąpi zmiana stała na ¾ etatu.
Porozumienie może również zmieniać warunki zatrudnienia bezterminowo ale jedynie odnośnie pewnych okresów roku.
Przykład: Ze względu na zwiększenie obciążenia pracą w okresie letnim uzgodniono miesięczny dodatek do wynagrodzenia przysługujący pracownikowi w okresie 1 czerwca – 30 września.
Przy braku określenia daty końcowej obowiązywania takiego porozumienia dotyczyć ono będzie wymienionego w nim okresu roku w każdym roku kalendarzowym. Wprowadzony na jego podstawie składnik wynagrodzenia jest więc składnikiem stałym. Zmiana – wycofanie się pracodawcy z jego wypłaty – mogłaby być problematyczna w razie, gdyby pracownik się na to nie zgodził (powstałaby konieczność dokonania wypowiedzenia zmieniającego).
Czytaj w LEX: Świtajska Magdalena - Powierzenie pracownikowi innej pracy bez wypowiedzenia zmieniającego >>
Podstawa prawna: art. 29, art. 42 Kodeksu pracy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
