Halina B. Czy pracodawca ma obowiązek przeprowadzać ocenę ryzyka zawodowego na każdym stanowisku pracy?
Zgodnie z art. 226 k.p. pracodawca ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na każdym stanowisku pracy oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko. Ponadto pracodawca powinien informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Zawarta w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p., definicja ryzyka zawodowego określa, że ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Głównym celem oceny ryzyka jest zapewnienie poprawy warunków pracy oraz ochrony życia i zdrowia pracowników. Od sposobu przeprowadzenia tej oceny zależy w dużej mierze skuteczność funkcjonującego w przedsiębiorstwie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
W systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza się w sposób usystematyzowany i jako proces ciągły, dający podstawy do poprawy warunków pracy.
Pracownicy powinni uczestniczyć w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną przez nich pracą. Współudział pracowników zwykle zwiększa ich zaangażowanie w rozwiązywanie problemów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, a poprzez to wpływa na lepszą realizację wynikających z niej działań korygujących i zapobiegawczych. Ponadto, zgodnie z art. 226 k.p. pracodawca ma obowiązek informować wszystkich pracowników, nie tylko tych uczestniczących w ocenie, o ryzyku zawodowym oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Nasuwa się pytanie, czy ocenę ryzyka należy przeprowadzać na wszystkich stanowiskach pracy? Otóż, żeby stwierdzić czy na danym stanowisku pracy występują jakieś zagrożenia, określić ich nasilenie, a następnie ustalić skuteczne środki zapobiegawcze, należałoby przeprowadzić ocenę na każdym stanowisku.
Jednakże, jeżeli mamy do czynienia z jednorodnymi stanowiskami pracy, jak np., stanowiska komputerowe w banku, czy kasowe w markecie, albo stanowiska w zakładzie produkcyjnym wyposażone w jednakowe tokarki lub szlifierki i wykonujące podobne wyroby – to wówczas możemy przeprowadzić ocenę na jednym z tych stanowisk i wyniki oceny zastosować do pozostałych.
Zgodnie z § 39 ust. 1 r.b.h.p., pracodawca zapewnia pracownikom bezpieczeństwo i higienę pracy, w szczególności przez: ograniczenie ryzyka zawodowego w wyniku właściwej organizacji pracy, stosowanie koniecznych środków profilaktycznych, a także informowanie i szkolenie pracowników. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, w szczególności przy tworzeniu nowych stanowisk pracy, podczas ustalania ich wyposażenia i przewidywanych do stosowania na tych stanowiskach substancji chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub mutagennych, a także w przypadku wprowadzania zmian w organizacji pracy.
Ocena ryzyka zawodowego, czyli działanie prowadzone w celu określenia poziomu ryzyka zawodowego i jego dopuszczalności, jest systematycznym badaniem wszystkich aspektów pracy, które jest przeprowadzane w celu stwierdzenia: jakie zagrożenia w środowisku pracy mogą być powodem urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia pracownika, czy zagrożenia te można wyeliminować, a jeżeli nie – to jakie środki ochronne należy podjąć w celu ograniczenia ryzyka związanego z tymi zagrożeniami.
Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac. Ocenę ryzyka zawodowego sporządza się w formie pisemnej. Wyniki oceny ryzyka pracodawca powinien udostępnić lekarzowi sprawującemu profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.
Zgodnie z art. 226 k.p. pracodawca ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na każdym stanowisku pracy oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko. Ponadto pracodawca powinien informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Zawarta w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p., definicja ryzyka zawodowego określa, że ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Głównym celem oceny ryzyka jest zapewnienie poprawy warunków pracy oraz ochrony życia i zdrowia pracowników. Od sposobu przeprowadzenia tej oceny zależy w dużej mierze skuteczność funkcjonującego w przedsiębiorstwie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
W systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza się w sposób usystematyzowany i jako proces ciągły, dający podstawy do poprawy warunków pracy.
Pracownicy powinni uczestniczyć w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną przez nich pracą. Współudział pracowników zwykle zwiększa ich zaangażowanie w rozwiązywanie problemów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, a poprzez to wpływa na lepszą realizację wynikających z niej działań korygujących i zapobiegawczych. Ponadto, zgodnie z art. 226 k.p. pracodawca ma obowiązek informować wszystkich pracowników, nie tylko tych uczestniczących w ocenie, o ryzyku zawodowym oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Nasuwa się pytanie, czy ocenę ryzyka należy przeprowadzać na wszystkich stanowiskach pracy? Otóż, żeby stwierdzić czy na danym stanowisku pracy występują jakieś zagrożenia, określić ich nasilenie, a następnie ustalić skuteczne środki zapobiegawcze, należałoby przeprowadzić ocenę na każdym stanowisku.
Jednakże, jeżeli mamy do czynienia z jednorodnymi stanowiskami pracy, jak np., stanowiska komputerowe w banku, czy kasowe w markecie, albo stanowiska w zakładzie produkcyjnym wyposażone w jednakowe tokarki lub szlifierki i wykonujące podobne wyroby – to wówczas możemy przeprowadzić ocenę na jednym z tych stanowisk i wyniki oceny zastosować do pozostałych.
Zgodnie z § 39 ust. 1 r.b.h.p., pracodawca zapewnia pracownikom bezpieczeństwo i higienę pracy, w szczególności przez: ograniczenie ryzyka zawodowego w wyniku właściwej organizacji pracy, stosowanie koniecznych środków profilaktycznych, a także informowanie i szkolenie pracowników. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, w szczególności przy tworzeniu nowych stanowisk pracy, podczas ustalania ich wyposażenia i przewidywanych do stosowania na tych stanowiskach substancji chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub mutagennych, a także w przypadku wprowadzania zmian w organizacji pracy.
Ocena ryzyka zawodowego, czyli działanie prowadzone w celu określenia poziomu ryzyka zawodowego i jego dopuszczalności, jest systematycznym badaniem wszystkich aspektów pracy, które jest przeprowadzane w celu stwierdzenia: jakie zagrożenia w środowisku pracy mogą być powodem urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia pracownika, czy zagrożenia te można wyeliminować, a jeżeli nie – to jakie środki ochronne należy podjąć w celu ograniczenia ryzyka związanego z tymi zagrożeniami.
Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac. Ocenę ryzyka zawodowego sporządza się w formie pisemnej. Wyniki oceny ryzyka pracodawca powinien udostępnić lekarzowi sprawującemu profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.