Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.
Ze względu na to, że praca w nocy jest dla pracowników bardziej niedogodna, ustawodawca w szczególny sposób reguluje taką pracę. Pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy godzinami 21.00 i 7.00 - art. 1517 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. Dokładne określenie czasu trwania pory nocnej powinno nastąpić w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy, w obwieszczeniu pracodawcy lub w umowie o pracę. Granice pory nocnej nie muszą być takie same dla wszystkich pracowników, różne grupy pracowników mogą mieć inne przedziały tej pory. W przypadku, gdy pracodawca nie określi dokładnie pory nocnej, przyjmuje się że pora nocna w danym zakładzie pracy trwa 10 godzin pomiędzy 21.00 a 7.00. Oznacza to, że pracownicy, którzy wykonywali w tym czasie pracę będą mieli prawo do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w nocy.
Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej ¼ czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy.
Czas pracy pracującego w nocy, wykonującego prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Wykaz takich prac określa pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników. Ograniczenie nocnego dobowego wymiaru czasu pracy nie dotyczy:
- pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz
- przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Na pisemny wniosek pracownika pracującego w nocy, pracodawca ma obowiązek poinformować właściwego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy.
Za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z najniższego wynagrodzenia ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (art. 1518 k.p.). Do wynagrodzenia tego nie wlicza się:
- nagrody jubileuszowej,
- odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.
Postanowienia układów zbiorowych pracy i innych aktów wewnątrzzakładowych mogą ustanowić, z korzyścią dla pracowników, wyższe od ustawowych dodatki za pracę w nocy. Stawka godzinowa dodatku za pracę w nocy musi być ustalana dla każdego pracownika w każdym miesiącu oddzielnie. Wysokość stawki godzinowej określa się poprzez podzielenie kwoty najniższego wynagrodzenia przez liczbę godzin przypadających do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu.
Oświetlenie terenu budowy
Teren budowy w nocy powinien być oświetlony światłem sztucznym. Dopuszcza się stosowanie przenośnych źródeł światła, jak halogenów, reflektorów, o ile swoją konstrukcją, obudową czy sposobem zasilania, nie będą stwarzać zagrożenia porażenia prądem elektrycznym. Zainstalowane punkty świetlne należy rozmieścić w sposób zapewniający odczytanie tablic i znaków ostrzegawczych oraz znaków sygnalizacji ruchu na terenie budowy. W przypadku korzystania przy dużych inwestycjach budowlanych z urządzeń, tj. żurawie, maszty czy też inne wysokie konstrukcje powinny być one po zmroku i w porze nocnej odpowiednio oświetlone światłem pozycyjnym. Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oświetlenie nie powinno powodować wydłużonych cieni, olśnienia wzroku, zmiany barw znaków lub zakłóceń odbioru i przestrzegania sygnałów oraz znaków stosowanych w transporcie oraz zjawisk stroboskopowych, co niewątpliwie mogłoby stwarzać zagrożenie podczas wykonywanych robót budowlanych.
Sprawy oświetlenia na budowie regulowała PN-E-02034:1971- Tytuł: Oświetlenie elektryczne terenów budowy, przemysłowych, kolejowych i portowych oraz dworców i środków transportu publicznego norma została wycofana. Zastąpiła ją norma PN-EN 12464-1:2004 a następnie PN-EN 12464-1:2011 Światło i oświetlenie -- Oświetlenie miejsc pracy -- Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach (oryg.) Niniejszej Normy nie stosuje się do oświetlenia miejsc pracy znajdujących się na zewnątrz, miejsc pracy w podziemnym górnictwie oraz do oświetlenia awaryjnego.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.