Nie wszędzie 11 listopada obowiązuje zakaz handlu

11 listopada obowiązuje zakaz handlu. Właściciele placówek handlowych lub osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych nie są jednak nim objęci, o ile nie wykonują pracy w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę. Otwarte będą też m.in. stacje paliw.

Zakaz handlu w święta wynika z art. 151 (9a) kodeksu pracy. Pracodawca nie może go obejść, zawierając z pracownikiem dodatkowo umowę zlecenia na wykonywanie prac w dniach obowiązywania zakazu, niezależnie od tego, czy miałby on wykonywać pracę w swoim miejscu zatrudnienia, czy być skierowany do jej wykonania w innej placówce, która należy do pracodawcy.

- Zatrudnienie w ramach umowy zlecenia przy zachowaniu tego samego rodzaju pracy będzie uznane za zawarcie umowy w celu obejścia prawa. W takim przypadku należy uznać, że pracownik wykonuje pracę w ramach stosunku pracy. Zatrudnianie pracowników w święta w placówkach handlowych jest niedozwolone - tłumaczy dr Krzysztof Stefański, ekspert w zakresie czasu pracy, autor m.in. "Elastycznego czasu pracy".

Zakaz wykonywania pracy w święta jest skwapliwie sprawdzany przez Państwową Inspekcję Pracy, która uważa, że ograniczenia wynikające z kodeksu pracy dotyczą nie tylko ekspedientów, ale również przedstawicieli handlowych. Niestety z kontroli PIP wynika, że pracodawcy nie przestrzegają tego ograniczenia. Za naruszenie tego przepisu grozi mandat. 

Polecamy: Jest sposób na ominięcie zakazu handlu w święta

Ustanowienie zakazu pracy w handlu w święta jest problematyczne, ponieważ do końca nie wiadomo, kogo on obowiązuje. Wszystko przez brak definicji pojęcia „placówka handlowa”. W tym wypadku pomocne jest orzecznictwo sądów czy Polska Klasyfikacja Działalności. Pewne wskazówki podaje też resort pracy. Jego zdaniem, placówkami handlowymi są te, których główną działalnością jest handel hurtowy, jak i detaliczny. A zatem chodzi o takie jednostki, które kupują towary w celu ich odsprzedaży. Należą do nich więc m.in. sklepy, stoiska, stragany, hurtownie, domy towarowe, domy wysyłkowe, biura zbytu, składy węgla lub materiałów budowlanych, a także podmioty prowadzące sprzedaż w formie elektronicznej.

Ministerstwo Pracy stoi na stanowisku, że zakaz pracy w handlu w święta nie dotyczy placówek, które sprzedają towary wytwarzane przez siebie same (np. piekarnie lub ciastkarnie). Państwowa Inspekcja Pracy uważa natomiast, że w święta dozwolona jest praca na stacjach paliw, gdyż - zdaniem PIP - nie jest to placówka handlowa, lecz usługowa wykonująca prace konieczne ze względu na użyteczność społeczną i potrzeby ludności. Ta interpretacja jest jednak podważana przez prawników.

W święta mogą pracować placówki gastronomiczne, hotelarskie, a także jednostki prowadzące działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku.