Kto wchodzi w skład zespołu powypadkowego gdy pracownik BHP jest na urlopie i nie bierze udziału w postępowaniu?

Podczas urlopu jedynego specjalisty ds. bhp, w fabryce doszło do wypadku przy pracy.Kto może zastąpić specjalistę służby bhp w trakcie postępowania powypadkowego? Czy pracodawca może w takiej sytuacji powołać zespół powypadkowy? Kto powinien wejść w jego skład? Czy na czas urlopu pracownika służby bhp pracodawca ma obowiązek wyznaczyć jego zastępcę? Jeżeli tak, jakie uprawnienia i szkolenia powinna posiadać osoba zastępująca specjalistę ds. BHP?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP.

Obowiązki pracodawcy związane z powołaniem zespołu powypadkowego i jego składem, dokonaniem analizy okoliczności i przyczyn zdarzenia oraz prawidłowym dokumentowaniem efektów tych działań w rejestrze wypadków określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870 - dalej r.u.o.p.w.)

Zespół powypadkowy

Zgodnie z § 4 r.u.o.p.w. okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.
W § 5 i 6 r.u.o.p.w. zostały określone odstępstwa od powyższej zasady. Zgodnie z nimi u pracodawcy, który zgodnie z art. 237¹¹ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) nie ma obowiązku tworzenia służby bhp, w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bhp wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp albo specjalista spoza zakładu pracy. Z kolei u pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bhp. W przypadku, gdy pracodawca nie może dopełnić obowiązku utworzenia zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, określonym powyżej, ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników, okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy.
Przepisy nie określają, w jaki sposób należy postąpić w sytuacji opisanej w pytaniu (pracownik służby BHP przebywający na urlopie, zwolnieniu lekarskim, etc.). Z uwagi jednak na § 7 r.u.o.p.w., zgodnie z którym niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, w mojej opinii pracodawca powinien powołać zespół powypadkowy. Skład zespołu powypadkowego powinien zostać tak dobrany, jakby służby bhp w zakładzie pracy w ogóle nie było – w skład zespołu powypadkowego wszedłby pracodawca lub przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz specjalista spoza zakładu pracy.
Innym rozwiązaniem byłoby wstrzymanie się z przeprowadzeniem postępowania powypadkowego do czasu powrotu z urlopu pracownika służby bhp. Mając jednak na uwadze, że postępowania powypadkowe powinno być przeprowadzone niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku, na pracodawcy ciążyłby obowiązek podania przyczyn opóźnienia w jego przeprowadzeniu – argumentacja związana z urlopem pracownika służby BHP może się okazać niewystarczająca.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.