Odpowiedź
Osoba legitymująca się tytułem technika bhp może wykonywać zadania służby bhp na podstawie zatrudnienia w formie umowy o pracę na stanowisku inspektora ds. bhp. Taki pracownik nie może jednak pracować w jednoosobowej komórce bhp (na samodzielnym stanowisku), jeżeli nie posiada co najmniej 3-letniego stażu pracy w służbie bhp.
Ze względu na to, że zadań służby bhp nie powinno realizować się w ramach tego samego etatu, wskazanym byłoby rozdzielenie realizacji zadań służby bhp i ochrony środowiska na dwie odrębne umowy o pracę (np. 3 etatu inspektor ds. bhp, 1 etatu inspektor ochrony środowiska).
Uzasadnienie
Zasady tworzenia, organizacji, działania, uprawnień i kwalifikacji służby bhp określa art. 237[11] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666) – dalej k.p. oraz rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p.
Zgodnie z art. 237[11] § 1 k.p., obowiązek utworzenia służby bhp (zatrudnienie etatowego pracownika) powstaje w momencie zatrudnienia więcej niż 100 pracowników. Pracodawca zatrudniający mniej niż 100 pracowników może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli: zatrudnia do 10 pracowników, albo zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
W razie braku kompetentnych pracowników, zgodnie z art. 237[11] § 2 k.p., pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.
Stosownie do § 1 ust. 2 r.s.b.h.p., liczbę pracowników służby bhp ustala pracodawca, biorąc pod uwagę stan zatrudnienia oraz występujące w zakładzie warunki pracy i związane z nimi zagrożenia zawodowe, a także uciążliwości pracy. Istotnym jest, aby na każdych 600 pracowników zatrudnionych w danym zakładzie pracy (dotyczy to zakładów pracy zatrudniających powyżej 600 pracowników, przy czym każde przekroczenie tej liczby uważa się za rozpoczęcie nowej „sześćsetki”, wymagające kolejnego pracownika służby bhp), przypadał co najmniej 1 pracownik tej służby zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (§ 1 ust. 4 r.s.b.h.p.). Takie rozwiązanie ma zapewnić właściwą realizację zadań wynikających z § 2 ust. 1 r.s.b.h.p.
Podstawowym warunkiem, jaki musi zostać spełniony przy zlecaniu wykonywania zadań służby bhp (niezależnie od formy zatrudnienia), jest posiadanie przez daną osobę odpowiednich kwalifikacji, o których mowa w § 4 ust. 2 r.s.b.h.p., a przez które należy rozumieć: zawód technika bhp lub ukończone studia wyższe o kierunku bądź specjalizacji w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp. W zależności od posiadanych kwalifikacji pracownik może być zatrudniony na stanowisku: inspektora, starszego inspektora, specjalisty, starszego specjalisty lub głównego specjalisty ds. bhp.
Osoba legitymująca się tytułem technika bhp może być zatrudniona na stanowisku inspektora ds. bhp. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z § 4 ust. 3 zdanie drugie r.s.b.h.p., pracownik zatrudniony w jednoosobowej komórce bhp powinien spełniać co najmniej wymagania kwalifikacyjne określone dla starszego inspektora ds. bhp, a więc posiadać:
1) zawód technika bhp oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
2) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp.
W analizowanym przypadku dopuszczalność zatrudnienia pracownika na stanowisku inspektora ds. bhp będzie zatem uzależniona od tego, czy posiada on wymagany staż pracy w służbie bhp.
Warto przypomnieć, że z uwagi na § 2 r.s.b.h.p., który jednoznacznie określa zakres działania służby bhp, wskazując, że pracodawca nie powinien zlecać pracownikom tej służby innych zadań, pracodawca nie powinien zatrudniać w ramach tego samego etatu jednej osoby do realizowania zadań służby bhp i zadań z zakresu ochrony środowiska. W przypadku takim jak opisany wskazanym byłoby rozdzielenie realizacji zadań służby bhp i ochrony środowiska na dwie odrębne umowy o pracę (np. 3 etatu inspektor ds. bhp, 1 etatu inspektor ochrony środowiska). Pozwoli to uniknąć zarzutu naruszenia przepisów r.s.b.h.p.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 27 listopada 2016 r.
