Kto będzie świętował, a kto pracował?

Zbliża się Boże Narodzenie, warto więc przypomnieć kto, mimo generalnego zakazu pracy w święta płynącego z kodeksu pracy, będzie musiał się stawić do swojej firmy na polecenie pracodawcy. Dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w ustawie o dniach wolnych od pracy. Zakaz pracy dotyczy zatrudnionych pracownikw w placwkach handlowych. A zatem w święta będą dniami wolnymi od pracy dla zatrudnionych w handlu na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru oraz spłdzielczej umowy o pracę. Zakaz pracy nie dotyczy osb, ktre prowadzą działalność gospodarczą albo zatrudnionych na podstawie umw cywilnoprawnych.

Zakaz pracy w święta dotyczy wszystkich placówek handlowych bez względu na wielkość i asortyment sprzedawanych towarów. Wyjątkiem od tej zasady jest art. art. 151^9a § 3 k.p. Pozwala on na pracę w niedzielę w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. I ten przepis w praktyce rodzi liczne wątpliwości. Rozbieżności interpretacyjne wywołuje choćby pojęcie „placówka handlowa”. Eksperci twierdzą, że pojęcie to obejmuje wszelkie instytucje i zakłady, których główną działalnością jest działalność handlowa zarówno hurtowa, jak i detaliczna. Według Ministerstwa Pracy – definicja ta obejmuje  także nowoczesne formy sprzedaży i kupna towarów przez Internet przy założeniu, że czynnościami tymi miałby się zajmować pracownik.

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy zakazana jest praca podczas następujących świąt:  1 stycznia – Nowy Rok, 6 stycznia – święto Trzech Króli (od 1 stycznia 2011 roku), 2 dni świąt Wielkiej Nocy,  1 maja – święto państwowe, 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,  pierwszy dzień Zielonych Świątek, Boże Ciało, 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada – Wszystkich Świętych,  11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,  25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia, 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Zasadniczo, pracą w niedzielę i święto jest praca wykonywana między 6.00 w tym dniu a 6.00 w dniu następnym. Pracodawca ma jednak możliwość ustalenia innych godzin, w których praca przypada w niedzielę i święto. Musi to jednak wynikać z regulaminu pracy, układu zbiorowego albo zarządzenia w razie braku konieczności ustalania wcześniej wymienionych aktów wewnątrzzakładowych przez pracodawcę.

Mimo licznych kontrowersji, zakazem pracy w święta nie są objęte np. stacje benzynowe, ponieważ są to placówki usługowe wykonujących prace konieczne ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludzi. Podobnie apteki – są placówkami ochrony zdrowia publicznego, w których osoby uprawnione świadczą usługi farmaceutyczne.

Dla przypomnienia: naruszenie zakazu pracy w święta lub też zawarcie umowy cywilnoprawnej w celu obejścia zatrudnienia etatowego są wykroczeniami przeciwko prawom pracownika. Za ich naruszenie pracodawcy grozi kara grzywny od 1000 do 30.000 zł.