Kontrola warunków pracy osób niepełnosprawnych

Niepełnosprawność to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodująca niezdolność do pracy. Zgodnie z definicją zawartą w Deklaracji na temat praw osób niepełnosprawnych, osoba niepełnosprawna oznacza każdą osobę niepotrafiącą zapewnić sobie, całkowicie lub częściowo, rzeczy niezbędnych do normalnego jednostkowego i społecznego życia, z powodu uszkodzenia wrodzonego lub innego jej fizycznych lub umysłowych zdolności.

1. Obowiązki pracodawcy zatrudniającego niepełnosprawnych
Zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu ze względu na niepełnosprawność, bezpośrednia lub pośrednia jest niedopuszczalna (art. 113 k.p.). Bez względu na niepełnosprawność pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 183a k.p.). Ponadto k.p. nakazuje:
przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na niepełnosprawność (art. 94 k.p.);
uwzględniać ochronę zdrowia pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych (art. 207 k.p.).
Zgodnie z art. 23a u.r.z.s. pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia dla osoby niepełnosprawnej pozostającej z nim w stosunku pracy, uczestniczącej w procesie rekrutacji lub odbywającej szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub absolwenckie. Usprawnienia te polegają na wprowadzeniu, koniecznych w konkretnej sytuacji, zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy, potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby.
Zgodnie z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.) pracodawcy działający na rynku spożywczym i prowadzący zakłady obrotu żywnością lub gastronomii, obowiązane są uwzględniać w procedurach prawo wstępu i korzystania z tych zakładów przez osoby niepełnosprawne z psem asystującym w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Inspektor bhp, jako przedstawiciel pracodawcy, podejmujący kontrolę warunków pracy osób niepełnosprawnych zatrudnionych w firmie, ma trudne zadanie. Powinien bowiem nie tylko rzetelnie porównać stan tych warunków z obowiązującymi przepisami, lecz także mieć na uwadze stan psychiczny osób niepełnosprawnych. Bardzo często osoby, które dopiero co utraciły sprawność poruszania się, cierpiące na skutek postępującej niesprawności, zmuszone do używania wózka inwalidzkiego lub innych narzędzi ułatwiających poruszanie się, z trudem akceptują swoją sytuację, odczuwając wręcz swego rodzaju upokorzenie lub klęskę.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.