W pracy stosujemy coraz więcej różnorodnych narzędzi mechanicznych – nawet zwykły śrubokręt jest zastępowany wkrętakiem z napędem pneumatycznym lub elektrycznym. Trzeba przypomnieć, że przy projektowaniu, a następnie maszyn przenośnych trzymanych prowadzonych ręką należy przestrzegać określonych przepisami wymagań. Chodzi w szczególności o wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228 z późn. zm.) – dalej r.z.w.m.
Maszyny przenośne, nazywane również narzędziami ręcznymi z napędem mechanicznym, to urządzenia napędzane silnikiem elektrycznym, magnetycznie albo pneumatycznie, przeznaczone do wykonywania pracy mechanicznej i tak skonstruowane, że silnik i urządzenie tworzą jeden zespół, który można łatwo przenosić i który podczas pracy jest trzymany w ręku lub zawieszony. Urządzenie może być wyposażone w wałek giętki, a silnik może wówczas być albo zamocowany na stałe albo przenośny.
Maszyna przenośna powinna spełniać określone w r.z.w.m. zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. W zależności od rodzaju maszyny, powinna ona mieć odpowiedniej wielkości powierzchnię podpierającą i posiadać odpowiednią liczbę uchwytów i wsporników o odpowiednich wymiarach, rozmieszczonych tak, aby zapewniały jej stateczność w przewidzianych przez producenta warunkach użytkowania maszyny.
Jeżeli maszyna przenośna jest wyposażona w uchwyty, których nie można zwolnić, powinna być ona wyposażona w ręczne urządzenia sterujące uruchamianiem i zatrzymywaniem, rozmieszczone w sposób umożliwiający operatorowi posługiwanie się nimi bez zwalniania uchwytów. Ponadto maszyna przenośna powinna być tak zaprojektowana, wykonana lub wyposażona, aby wyeliminować ryzyko przypadkowego uruchomienia lub kontynuowania działania po zwolnieniu uchwytów przez operatora, a jeżeli spełnienie tego wymagania nie jest technicznie możliwe - należy stosować równorzędne środki zabezpieczające.
Konstrukcja maszyny przenośnej trzymanej w ręku powinna w koniecznych przypadkach pozwalać na wzrokową kontrolę strefy niebezpiecznej i kontrolę kontaktu narzędzia (np. wiertła, tarczy szlifierskiej) z obrabianym materiałem.
Do każdego egzemplarza maszyny przenośnej powinna być dołączona instrukcja obsługi, zawierająca w szczególności informacje o całkowitej wartość drgań (z określeniem tzw. niepewności pomiarowej) wytwarzanych przez maszynę i działających na kończyny górne operatora. Ponadto instrukcja powinna zawierać informacje dotyczące osprzętu i wyposażenia wymiennego, które mogą być stosowane z daną maszyną. Instrukcja powinna zawierać ogólne dane, takie jak nazwa i adres producenta lub kraj pochodzenia, oznaczenie maksymalnej prędkości, wydajności itp., które powinny być podane również na narzędziu, objaśnienie symboli lub piktogramów dotyczących bezpieczeństwa pracy umieszczonych na maszynie (narzędziu), informacje (instrukcję) dotyczące bezpiecznego użytkowania maszyny (narzędzia), warunków pracy, montażu, nastawiania, konserwacji itp. oraz wskazówki, w jaki sposób maszyny nie należy używać oraz wykaz wyposażenia przeznaczonego do maszyny oraz informacje bardziej szczegółowe, jak np. o skuteczności działania odciągu pyłu (w odniesieniu do wybranych maszyn) lub informacje dotyczące osobistego wyposażenia ochronnego operatora.
Przenośne maszyny i inne narzędzia ręczne z napędem mechanicznym powinny być odpowiednio zabezpieczone przed przypadkowym dotknięciem części czynnych, np. otwory wentylacyjne i inne w obudowach powinny być takie, by przez te otwory nie mogła przejść kulka o średnicy 6 mm. Muszą być tak skonstruowane, aby podczas niedbałego obchodzenia się z nimi praktycznie niemożliwe było powstanie zagrożeń elektrycznych, pożarowych i innych oraz uszkodzeń mechanicznych. Ponadto nie powinny się one nadmiernie nagrzewać podczas normalnego użytkowania, a przypadkowa zmiana nastawienia parametrów i urządzeń sterujących nie powinna być możliwa.
Przenośne narzędzia i maszyny bryzgoszczelne powinny być odporne - przez co najmniej 5 minut - na działanie deszczu o intensywności opadu 3 mm/min, padającego pionowo z wysokości 2 m. Narzędzie podczas próby jest obracane w położenia najmniej korzystne. Maszyny i narzędzia o konstrukcji wodoszczelnej powinny bez żadnych skutków negatywnych wytrzymać zanurzenie w wodzie o temp. 20oC przez 24 godz., przy czym najwyższy punkt zanurzonego narzędzia powinien znajdować się ok. 5 cm poniżej lustra wody. Bezpośrednio po próbach badane urządzenia nie powinny wykazywać żadnych uszkodzeń i nieprawidłowości w działaniu.
Dodajmy, że wymagania dotyczące bezpiecznego użytkowania maszyn określa również rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.).
Konstrukcja maszyny przenośnej powinna pozwalać na wzrokową kontrolę strefy niebezpiecznej
Maszyna przenośna powinna być tak zaprojektowana, wykonana i wyposażona, aby wyeliminować ryzyko przypadkowego uruchomienia lub kontynuowania działania po zwolnieniu uchwytów przez operatora.Jeżeli spełnienie tego wymagania nie jest technicznie możliwe, należy zastosować równorzędne środki zabezpieczające.