Koniec z obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym wspólników jednoosobowych spółek z o.o.

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który wpłynął do Sejmu 17 grudnia 2015 r., zakłada usunięcie z zakresu podmiotów prowadzących pozarolniczą działalność w rozumieniu tej ustawy wspólników jednoosobowych spółek z o.o.

Zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wspólnika spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, niezależnie od tego, czy faktycznie taką działalność prowadzą. W ocenie wnioskodawców przepisy te godzą we wspólników jednoosobowych spółek z o.o., którzy tym samym są objęci obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności (w tym wypadku zawiązania spółki), aż do dnia zaprzestania tej działalności (likwidacji spółki) lub poszerzenia składu udziałowców – nawet poprzez objęcie tylko jednego udziału przez drugiego udziałowca. Co ważne, ubezpieczeniem obowiązkowym nie są objęci wspólnicy innych spółek z o.o., a ponadto mogą oni być zatrudniani we własnych spółkach. Obecnie regulacje tworzą więc nierówność prawną i faktyczną. Obowiązkowe ubezpieczenie społeczne wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. nie są także wliczane w koszty prowadzenia działalności takich spółek.

 

Polecamy: SN: prezes spółki nie może występować w sądzie w dwóch rolach

 

Jednoosobowe spółki z o.o. są odrębnymi osobami prawnymi, posiadającymi majątek, prawa i obowiązki, a ich wspólnicy nie prowadzą działalności gospodarczej na własny rachunek. Wspólnicy spółek z o.o. powinni mieć zatem prawo wyboru podejmowania pracy i objęcia ubezpieczeniem, a nie być obejmowani fikcją prawną, która ogranicza ich prawa chociażby do wysokości emerytury. W takim kierunku zmierza także orzecznictwo Sądu Najwyższego nakazujące badanie celu, okoliczności i sposobu realizacji umowy o pracę podejmowanej przez wyłącznego udziałowca spółki z o.o. SN nie wyklucza, by jedyny wspólnik zatrudnił się w spółce na innym stanowisku poza zarządem (por. wyrok SN z dnia 12 maja 2000 r., II UKN 546/99).

Zgodnie z projektem, wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. będzie mógł być objęty ubezpieczeniami społecznymi na dotychczasowych zasadach – będzie to zależeć od decyzji samego wspólnika i wystąpienia w tej sprawie do właściwego oddziału ZUS. Spółka, która zatrudni wspólnika, będzie także mogła kwoty jego ubezpieczenia społecznego wliczyć w koszty prowadzenia działalności.

Projekt skierowano do zaopiniowania przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu.