Kiedy składki odprowadzane do OFE podlegają dziedziczeniu?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Czy w sytuacji gdy osoba nie przeszła do OFE na nowych zasadach to składki, które opłacała poprzednio do OFE są dziedziczone?Czy ma to wpływ na przejście na emeryturę?

Odpowiedź:
Zwaloryzowane składki i odsetki za zwłokę zewidencjonowane na subkoncie, podlegają podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której ZUS prowadzi subkonto, na tych samych zasadach co podział i dziedziczenie w środków zgromadzonych w OFE. Różnica polega na tym, iż w przypadku podziału majątku wspólnego małżonków, środki z subkonta jednego z małżonków przekazywane będą na subkonto drugiego. Podobnie przy dziedziczeniu środków w związku ze śmiercią jednego małżonków. Połowa środków zaewidencjonowanych na rachunku tego małżonka, stanowiąca wspólność majątkową, będzie przekazana na subkonto żyjącego małżonka. Jeżeli dla małżonka nie jest prowadzone subkonto – ZUS zakłada takie subkonto.
Nie ma to żadnego wpływu na sprawę nabycia prawa do emerytury z ZUS.

Uzasadnienie:
W myśl art. 40e ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) – dalej u.s.u.s. zwaloryzowane składki i odsetki za zwłokę zewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, podlegają podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi subkonto, na zasadach określonych w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych dotyczących podziału środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci.
Subkonta zostały wprowadzone w maju 2011 roku na podstawie ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych  (Dz. U. Nr 75, poz. 398) w celu zapewnienia bezpiecznego oszczędzania na przyszłą emeryturę.
W ramach indywidualnego konta prowadzone jest specjalne subkonto dla osób, które są członkami OFE oraz dla osób, które po 31 stycznia 2014 r. nie zdecydowały się na zawarcie umowy z OFE. Są to osoby urodzone po 1968 r. oraz urodzone w latach 1948 – 1968, które dobrowolnie wybrały członkowstwo w OFE. Na subkonto w ZUS trafia 5% składek, na OFE – 2,3%, natomiast na stare konto ZUS – 12,2%.
Środki zgromadzone na subkoncie waloryzowane są co roku o średnioroczny wskaźnik dynamiki wzrostu PKB. W odróżnieniu od konta podstawowego, środki na subkoncie podlegają dziedziczeniu oraz podziałowi, np. w wyniku rozwodu, czy też śmierci ubezpieczonego.
Zasady dziedziczenia środków, które trafią na subkonto w ZUS są takie same, jak w przypadku środków gromadzonych w Otwartych Funduszach Emerytalnych i dotyczą składek należnych za okres od dnia wejścia w życie ww. ustawy, tj. od 1 maja 2011 r.
Jeżeli osoba będąca posiadaczem subkonta w ZUS w chwili śmierci pozostaje w związku małżeńskim to połowa środków zgromadzonych na subkoncie (w przypadku istnienia małżeńskiej wspólności majątkowej) zostaje przekazana małżonkowi, na jego subkonto w ZUS. Pozostała część środków zgromadzonych na subkoncie ZUS przekazywana jest osobom wskazanym przez zmarłego.
Tak więc, w przypadku osób, które były w związku małżeńskim, połowa pieniędzy na subkoncie w ZUS od razu zostanie bezgotówkowo przetransferowana na subkonto współmałżonka. Natomiast wypłaty gotówkowe są możliwe jedynie wtedy, gdy współmałżonek dostanie emeryturę, osiągnie wiek emerytalny lub gdy spadek po zmarłym jest niższy niż 150% średniej płacy, a zmarły urodził się przed 1969 r.
ZUS będzie informować ubezpieczonego, który nie zawarł umowy z Otwartym Funduszem Emerytalnym o obowiązku złożenia pisemnego oświadczenia o stosunkach majątkowych istniejących między nim a jego współmałżonkiem oraz o tym, że może wskazać osoby uprawnione do otrzymania środków po jego śmierci.
W przypadku braku wskazania osoby dziedziczącej środki na subkoncie, uposażonym będzie małżonek, o ile w chwili śmierci emeryta pozostawał z nim we wspólności majątkowej. Natomiast w pozostałych przypadkach środki na subkoncie wchodzą w skład spadku i podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych prawa spadkowego.

Odpowiedzi udzielono 5.10.2015 r. 

Masz problem? Eksperci Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odpowiadają na pytania abonentów publikacji. PRZETESTUJ >>>