Odpowiedź:
W opisanym przypadku pracodawca zatrudniający danego pracownika powinien przeanalizować udostępnione przez niego skierowanie na badania, na podstawie którego wydane zostało orzeczenie lekarskie dopuszczające pracownika do pracy na stanowisku „kierownik zmiany”, a następnie porównać, czy na nowym stanowisku („kierownik produkcji”) występują takie same czynniki uciążliwe i szkodliwe dla zdrowia (informacja ta powinna wynikać z przeprowadzonej dla danego stanowiska pracy oceny ryzyka zawodowego). Jeżeli tak, to na tej podstawie pracodawca będzie mógł zwolnić pracownika z konieczności odbycia wstępnych badań lekarskich.
Uzasadnienie:
Stosownie do postanowień art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.). Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań: (1) wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe; (2) okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy, oraz (3) kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą. Zgodnie art. 229 § 4 k.p., pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
Wyjątek od powyższej reguły, zgodnie z którą każdy nowozatrudniony pracownik powinien zostać poddany badaniom wstępnym, w myśl art. 229 § 1 ust. 1-2 k.p., stanowią przypadki:
1) osoby ponownie przyjmowanej do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą, a także
2) osoby przyjmowanej do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, bądź pozostającej jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą, jeżeli przedstawi pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy; zwolnienie to nie dotyczy osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, o których mowa w § 80 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).
Należy w tym miejscu przypomnieć, że wskazane powyżej przesłanki, zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1662), mają zastosowanie jedynie do orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy po 1 kwietnia 2015 roku.
Mając na uwadze powyższe, w opisanym przypadku pracodawca zatrudniający danego pracownika powinien przeanalizować udostępnione mu przez tego pracownika skierowanie na badania, na którego podstawie wydane zostało orzeczenie lekarskie dopuszczające pracownika do pracy na stanowisku „kierownik zmiany”, a następnie porównać, czy na nowym stanowisku („kierownik produkcji”) występują takie same czynniki uciążliwe i szkodliwe dla zdrowia. Informacja o czynnikach uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia występujących na danym stanowisku pracy powinna wynikać z dokumentacji oceny ryzyka zawodowego, którą zgodnie z art. 226 k.p., pracodawca powinien sporządzić.
Jeżeli w wyniku analizy pracodawcy będzie można uznać, że w skierowaniu na badania profilaktyczne zostały uwzględnione wszystkie narażenia zawodowe występujące na nowym stanowisku pracy, to w takim przypadku dopuszczalne będzie zwolnienie pracownika z konieczności odbycia wstępnych badań lekarskich.
Należy również wyjaśnić, że zgodnie z § 1 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 z późn. zm.), pracodawca przechowuje w aktach osobowych pracownika odpisy lub kopie składanych dokumentów, a od pracownika może żądać przedłożenia oryginałów tych dokumentów tylko do wglądu lub sporządzenia ich odpisów albo kopii. Dlatego też nie ma przeciwskazań, aby pracodawca przechowywał kopię takiego orzeczenia.
Maciej Ambroziewicz,
autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 5.09.2016 r.
Kiedy można zwolnić pracownika z konieczności odbycia wstępnych badań lekarskich?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychPracownik do 31 sierpnia 2016 r. był zatrudniony na stanowisku kierownika zmiany. Od 1 września 2016 r. będzie zatrudniony w innej firmie na stanowisku kierownika produkcji.Czy orzeczenie lekarskie z pierwszej firmy może zostać uznane w drugiej?Czy musi to być oryginał? Jak można udowodnić, że rodzaj pracy jest taki sam?
