Jest sposób na ominięcie zakazu handlu w święta

Obowiązujący w Polsce zakaz handlu w święta jest stosowany od lat. Mali pracodawcy znaleźli jednak sposób na ominięcie rygorystycznych przepisów Kodeksu pracy, które zabraniają zatrudniania w tych dniach osób pozostających w stosunku pracy.

"Niektóre okresy w trakcie doby i tygodnia są tradycyjnie uznawane za czas, który każdy człowiek powinien przeznaczać na odpoczynek. Możliwość wykonywania pracy w takich okresach powinna być - i jest - reglamentowana w szczególny sposób. Do takich okresów należą z pewnością niedziele i święta" - tłumaczy dr Krzysztof Stefański, autor książki "Czas Pracy".

W 2016 r. zakaz handlu obowiązuje podczas 13 dni, którymi są: Nowy Rok, Święto Trzech Króli, Święta Wielkanocne, 1 maja - Święto Pracy, 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, Boże Ciało, 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Wszystkich Świętych, 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości, Boże Narodzenie.

Obowiązujący w Polsce zakaz zatrudniania w niedziele i święta nie ma jednak charakteru bezwzględnego. W art. 151¹⁰ k.p wprowadzono szereg wyjątków, których wystąpienie umożliwia zatrudnianie pracowników w takie dni. Ustawodawca odrębnie uregulował jednak zatrudnienie w niedziele i święta w placówkach handlowych.

Ważne!

Przepisy prawa nie zakazują handlu w święto, ograniczają jedynie zatrudnianie pracowników w placówkach handlowych.

Należy zauważyć, iż zakazu tego nie należy stosować do osób wykonujących pracę w placówkach handlowych, a niepozostających w stosunku pracy. Przykładem mogą być osoby prowadzące działalność gospodarczą czy też wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.

Takie regulacje dają furtkę do ominięcia przepisów wielu właścicielom sklepów. W dni ustawowo wolne od pracy zatrudniają własnych pracowników na podstawie tzw. umów śmieciowych. I choć na pozór taka metoda powinna chronić przed nagłą kontrolą Państwowej Inspekcji Pracy to zwykle bywa zawodna.

[-DOKUMENT_HTML-]

Jak podkreśla dr Krzysztof Stefański: "(...) niedopuszczalne, jako zmierzające do obejścia prawa, są praktyki zawierania z pracownikami umów cywilnoprawnych w celu wykonywania pracy w święta. Pracę taką należałoby uznać za wykonywaną w ramach stosunku pracy".

Ekspert radzi...

Czy pracownik osiedlowego sklepiku może być zatrudniony na podstawie umowy zlecenia w celu pracy w święto?

Zatrudnienie w ramach umowy zlecenia przy zachowaniu tego samego rodzaju pracy będzie uznane za zawarcie umowy w celu obejścia prawa. W takim przypadku należy uznać, że pracownik wykonuje pracę w ramach stosunku pracy. Zatrudnianie pracowników w święta w placówkach handlowych jest niedozwolone- tłumaczy autor książki "Czas pracy".

Stosownie do art. 151^9a § 1 k.p. praca w święta w placówkach handlowych jest zakazana.

Problem, jaki może pojawić w związku z omawianą regulacją, stanowi pojęcie placówki handlowej. Ustawodawca posługując się tym terminem, nie wskazuje jednak definicji legalnej. Przy interpretacji tego pojęcia należy odwoływać się do ogólnie przyjętych określeń, a posiłkowo posługiwać się orzecznictwem sądowym lub Polską Klasyfikacją Działalności.

Jak wynika z pisma Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej (DPR-079-578/JS/MF/07), pojęcie "placówka handlowa" występujące w kodeksie pracy obejmuje wszelkie instytucje i zakłady, których główną działalnością jest działalność handlowa, zarówno hurtowa jak i detaliczna, a więc które kupują wyroby w celu ich sprzedaży. "Placówką handlową" będą zatem np. sklepy, stoiska, hurtownie, stragany, stacje paliw, składy węgla, składy materiałów budowlanych, domy towarowe, domy wysyłkowe, biura zbytu.

W ocenie resortu pracy pojęcie to powinno objąć także nowoczesne formy sprzedawania i kupowania towarów, np. przez Internet, przy założeniu, że czynności charakterystyczne dla sprzedaży towarów w taki sposób byłyby dokonywane przez osobę mającą status pracownika.

Uwaga!

Zakaz handlu w święto odnosi się do każdego pracownika zatrudnionego w takiej placówce, niezależnie od tego, na jakim stanowisku jest zatrudniony. Obejmie on więc nie tylko pracowników bezpośrednio dokonujących sprzedaży towarów, ale także innych pracowników, np. magazynierów, osoby sprzątające, pracowników ochrony, pracowników obsługi technicznej.

[-OFERTA_HTML-]

W publikacji w sposób przystępny i kompleksowy przedstawiono problematykę czasu pracy – najbardziej skomplikowaną i budzącą najwięcej wątpliwości interpretacyjnych regulację kodeksu pracy. Rozważania zostały zilustrowane licznymi przykładami opartymi na orzecznictwie oraz praktyce stosowania prawa pracy przez różne podmioty. Przydatne dla Czytelnika będą zwłaszcza części omawiające kwestie, które sprawiają pracodawcom i pracownikom najwięcej problemów – m.in. rozdział poświęcony godzinom nadliczbowym czy rozliczaniu czasu pracy.