– Niedobór pracowników IT jest bardzo duży. W Polsce obecnie to jest prawie 40 tys., a w przyszłym roku będzie prawie 50 tys. pracowników. W Stanach Zjednoczonych brakuje dziś 300 tys. pracowników, a szacuje się, że w 2020 będzie to około 1 miliona. Wydaje mi się, że problem może być nawet jeszcze większy. A przecież oprogramowanie w tej chwili jest potrzebne w każdej działalności biznesowej. Wszelkie urządzenia mają programy informatyczne, które ktoś musi napisać– ocenia Marcin Pluta, partner zarządzający w Sollers Consulting, firmie specjalizującej się w rozwiązaniach IT dla sektora finansowego.
Wedle danych Komisji Europejskiej popyt na pracowników branży ICT, zajmującej się technologią przepływu informacji i transmisją danych, rośnie w tempie ok. 4 proc. rocznie i znacznie przewyższa podaż. Obecnie w Europie brakuje blisko 300 tys. informatyków – za rok może być to pół miliona, a w 2020 – nawet milion. Najgorsza sytuacja jest w Wielkiej Brytanii, Niemczech i we Włoszech, gdzie wakaty w branży ICT stanowią 60 proc. wszystkich nieobsadzonych stanowisk w branży w Europie.
Jak podkreśla ekspert, największe zapotrzebowanie jest na wysoko wykwalifikowanych informatyków – menadżerów IT, architektów informatycznych i analityków. Jak przewiduje Komisja Europejska, do 2020 roku liczba miejsc na stanowiskach związanych z zarządzaniem, projektowaniem i analityką wzrośnie o 44 proc. w porównaniu z rokiem 2011.
– Samych specjalistów IT już jest za mało na rynku. Natomiast, gdy firmy patrzą jeszcze na połączenie wiedzy informatycznej z wiedzą biznesową, ze zdolnością komunikacji z drugim człowiekiem, to tych osób jest jeszcze mniej i jeszcze trudniej jest je znaleźć – zaznacza Pluta.
Przewagę konkurencyjną pracowników tworzy umiejętność łączenia różnych kompetencji, w tym posiadanie „soft skills” (kompetencji miękkich) – w IT oznacza to zdolność budowy zespołu i dzielenia się wiedzą. Pracowników z taką wiedzą jednak brakuje. Coraz trudniej jest też o informatyków z szerszą wiedzą – np. znajomością języków obcych czy chęcią do nauki i nabycia nowych kompetencji. Ponadto firmom, takim jak Sollers Consulting, zależy na długoterminowych umowach, natomiast coraz częściej zdarza się, że kandydaci preferują krótkie terminy zatrudnienia, bo chcą wypróbować różne miejsca pracy.
– Trudność w pozyskiwaniu kandydatów z wiedzą informatyczną w konsekwencji uniemożliwi firmom realizację projektów, uniemożliwi bycie innowacyjnym. Ta wiedza jest konieczna, żeby oferować klientom dobre usługi i innowacyjne produkty. Te firmy, które sobie z tym nie poradzą, po prostu będą odstawały od liderów rynku – mówi Pluta.
Ekspert podkreśla, że ważne jest nawiązanie kontaktu ze studentami już na początku studiów. Dlatego firmy współpracują z uczelniami, są obecne na targach pracy, organizują również warsztaty dla studentów. Niektóre firmy oferują staże i możliwość pracy w niepełnym wymiarze godzin. Pluta zaznacza, że informatykom zależy nie tylko na wysokim wynagrodzeniu, lecz także na możliwości rozwoju czy realizacji prestiżowych projektów.
– Z niedoborami kandydatów na stanowiska informatyczne radzimy sobie poprzez intensywną współpracę z uczelniami i popularyzację tego obszaru na rynku. Ostatecznie jesteśmy w stanie realizować obecne projekty, ale potrzeby szybko rosną, więc rekrutacja i działania w obszarze kadr, pozyskiwania osób są bardzo intensywne – mówi Pluta.
Sytuację mogłoby poprawić zachęcanie młodzieży do pogłębiania wiedzy z przedmiotów ścisłych, czyli gałęzi nauk związanych z informatyką. Ważne, by dbać o to również wśród najmłodszych, na początku edukacji – w szkołach podstawowych czy gimnazjach.
– Nowe technologie rozwijają się szybciej niż systemy edukacji właściwie we wszystkich krajach. Mało krajów ten problem dostrzega. Z 28 krajów UE tylko 12 myśli, co z tym zrobić – przodują w tym Wielka Brytania, Niemcy i Irlandia – mówi Pluta.
W maju tego roku ruszył projekt europejski „E-Skills for Jobs 2014”, którego celem jest promowanie umiejętności cyfrowych u młodzieży. Prowadzony jest równolegle w 30 krajach Europy, m.in. w Polsce, w ramach Wielkiej Koalicji dla Tworzenia Miejsc Pracy. Ma to umożliwić dostosowanie się młodych ludzi do wymagań współczesnego rynku pracy.
– Należy uatrakcyjnić i popularyzować te działania. Spotykamy się z wieloma osobami, które studiowały kierunek niezwiązany z informatyką i rynek zmusił je do tego, żeby się przebranżowić. Rynek w pewnym sensie to wymusza. Gdyby ci ludzie zdawali sobie z tego sprawę wcześniej, to być może od razu zaczęliby się rozwijać w tym kierunku, jeżeli mają predyspozycje – podkreśla Marcin Pluta.