Jakie zagrożenia dla pracowników niesie za sobą kontakt z plombami ołowianymi?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHPCzy w zakładzie pracy można używać plomb ołowiowych do zabezpieczania pomieszczeń i pojemników z alkoholem etylowym, który nie podlega akcyzie, a także do zabezpieczenia innych pomieszczeń i produktów gotowych niezawierających alkoholu etylowego? Jakie są zagrożenia dla pracowników, którzy mają kontakt z plombami ołowianymi?

Odpowiedź

Nie ma przeciwwskazań do stosowania w zakładzie pracy plomb ołowiowych do zabezpieczania pomieszczeń, zbiorników lub pojemników. Stosowanie tego typu plomb nie stwarza dla pracowników żadnych szczególnych zagrożeń zdrowotnych o tyle, o ile styczność z nimi nie występuje w znacznych ilościach.

Uzasadnienie

Ołów (Pb) to znany od ponad trzech tysięcy lat pierwiastek chemiczny, który jest miękkim i łatwo topliwym metalem. Stosuje się go m.in. do produkcji stopów metali, osłon kabli elektrycznych oraz celulozy, wapna bielącego i kwasu siarkowego. U człowieka, za sprawą ołowiu, może dochodzić do syntezy hemoglobuliny i niedokrwistości, ponieważ jest on inhibitatorem enzymów biorących udział w hematopoezie. Ponadto wbudowuje się w kości, przez co, przy odpowiednim stężeniu, u dzieci mogą wystąpić zaburzenia wzrostu, słuchu, rozwoju intelektualnego. W wyższych dawkach następuje utrata wagi, niedokrwistość, uszkodzenia narządów, a nawet zgon.
Na zatrucie ołowiem najbardziej są narażone osoby, które mają zawodowy kontakt z tym metalem, czyli głównie te, które pracują w zakładach wytwarzających szkło kryształowe, akumulatory, kable, czcionki drukarskie, panewki czy łożyska. W grupie ryzyka znajdują się także pracownicy hut miedzi i cynku.
Do zatrucia ołowiem może dojść przez układ oddechowy, przewód pokarmowy lub skórę, np. przez kontakt z farbami ołowiowymi, zanieczyszczoną glebą, wodą pitną (nadal nie wszystkie rury wykonane ze stopów ołowiowych, które doprowadzają wodę do domów, zostały wyłączone z użytku). Ołów można znaleźć także w żywności przechowywanej w pojemnikach malowanych farbami zawierającymi ten metal, jak również w niektórych zabawkach.
Wyróżnia się dwa rodzaje zatrucia ołowiem – ostre i przewlekłe. To pierwsze jest wynikiem narażenia na wysokie dawki jonów ołowiu i zwykle dotyczy osób, które mają zawodowy kontakt z tym metalem. Przewlekłe zatrucie niskimi dawkami ołowiu może występować na skutek zarówno narażenia zawodowego, jak i środowiskowego.
O ile w przypadku zatrudniania przy produkcji lub przetwarzaniu ołowiu mają zastosowanie szczególne obostrzenia prawne wynikające z rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30.12.1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i przetwarzaniu cynku oraz ołowiu (Dz. U. z 2000 r. Nr 3, poz. 38), o tyle w przypadku gotowych drobniejszych wyrobów w rodzaju plomb ołowianych (nazywanych również ołowiowymi), takich obostrzeń nie ma. Plomby (wykonane z najbardziej plastycznego ołowiu rafinowanego), są tradycyjnym, najtańszym i modelowym sposobem plombowania. Stosuje się je przeważnie do zabezpieczania urządzeń pomiarowych, środków transportu, pomieszczeń i magazynów przy użyciu plombownicy, drutu plombowniczego lub żyłki plombowniczej.
Nie ma przeciwwskazań do stosowania w zakładzie pracy plomb ołowiowych do zabezpieczania pomieszczeń, zbiorników lub pojemników. Stosowanie tego typu plomb, o ile nie występuje w jakiś znacznych ilościach, nie stwarza dla pracowników żadnych szczególnych zagrożeń zdrowotnych. Wskazane jest natomiast dbanie o higienę osobistą po kontakcie z tego typu plombami, a więc dokładne umycie rąk w celu uniknięcia styczności ołowiu np. ze spożywaną żywnością.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 7 maja 2017 r.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis BHP Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów