Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Personel zwrócił się o wystawienie opinii dotyczącej pomieszczenia przeznaczonego na dyżurkę lekarską. Do pomieszczenia zostaną przeniesione 4 stanowiska komputerowe, wyodrębniono sanitariat/prysznic, jest dostęp do światła dziennego, wentylacja grawitacyjna. Po pomiarze powierzchni i kubatury okazało się, że jeden z parametrów jest nieco niższy (kubatura) od wymagań wynikających z ogólnych przepisów BHP. Jak napisać opinię o tym pomieszczeniu? Czy są to stanowiska pracy stałej, czy dorywczej? Jakie wymagania należy wówczas spełnić? Czy wymagania odnośnie do stanowiska komputerowego dotyczą tylko stanowiska komputerowego, czy też stałego stanowiska pracy? Czy należy przewidzieć miejsce na np. leżankę (miejsce do odpoczynku w czasie pełnienia dyżuru)? Czy w dyżurce takiej można spożywać posiłki?
Odpowiedź
Obowiązujące przepisy o działalności leczniczej oraz wydane na ich podstawie rozporządzenia w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą nie regulują precyzyjnie wymagań, które powinna spełniać dyżurka lekarska. Pomieszczenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą powinny odpowiadać wymaganiom odpowiednim do rodzaju wykonywanej działalności oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych. W braku odmiennych regulacji należy przy wydawaniu opinii dotyczącej pomieszczenia dyżurki zastosować ogólne przepisy bhp oraz rozporządzenia ws. bhp na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe.
Uzasadnienie
Zagadnienia związane z wymaganiami, jakie powinny spełniać pomieszczenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą są uregulowane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. poz. 739) - dalej r.w.p.d.l. Uwzględniając zakres regulacji r.w.p.d.l., może powstać problem relacji między przepisami w nim zawartymi a normami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. Wydaje się, iż przepisy r.w.p.d.l. mają - jako regulacja szczegółowa - pierwszeństwo przed r.b.h.p. Dopiero w kwestiach nieuregulowanych będą miały zastosowanie przepisy r.b.h.p.
Szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia szpitala wynikają z załączników do r.w.p.d.l. Z uwagi na bak w nich przepisów odnoszących się bezpośrednio do pomieszczeń przeznaczonych na dyżurkę lekarską, można przyjąć, że w nieuregulowanym zakresie należy stosować przepisy r.b.h.p. Przepisy powyższego rozporządzenia zawierają regulacje dotyczące pomieszczeń pracy, w tym ich powierzchni oraz wysokości. Pomieszczenie przeznaczone na dyżurkę lekarską powinno spełniać wymagania w powyższym zakresie, które są różne w zależności od tego, czy przedmiotową dyżurkę można zakwalifikować jako pomieszczenie pracy stałej lub czasowej. Ocena czy pomieszczenie dyżurki jest pomieszczeniem stałej pracy wymaga wiedzy, czy ten sam pracownik przebywa w nim łącznie w ciągu jednej doby ponad 4 godziny. Jeżeli nie, dyżurka będzie pomieszczeniem czasowej pracy - gdy ten sam pracownik przebywa w nim łącznie w ciągu doby od 2 do 4 godzin.
Biorąc pod uwagę, że dyżurka została wyposażona w stanowiska komputerowe należy uznać, że usytuowane w niej stanowiska pracy powinny spełniać wymagania rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) - dalej r.b.h.m.e. Organizacja komputerowych stanowisk pracy w myśl r.b.h.m.e. jest niezbędna, jeżeli pracownicy dyżurki użytkują monitory przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Wówczas pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bhp oraz ergonomii, określone w załączniku do r.b.h.m.e.
Kwestia zapewnienia leżanki w pomieszczeniu dyżurki lekarskiej nie jest uregulowana. Wydaje się, że uwzględniając specyfikę pomieszczenia oraz charakter pracy personelu medycznego, wyposażenie dyżurki w leżankę może być zasadne. Biorąc pod uwagę charakter prac oraz szeroko rozumiane szczególne warunki, w jakich personel ten świadczy pracę należy przyjąć, że spożywanie posiłków na stanowiskach komputerowych w pomieszczeniu dyżurki nie jest dobrym rozwiązaniem. Pracodawca zatrudniający powyżej 20 pracowników na jednej zmianie powinien zapewnić pracownikom pomieszczenie do spożywania posiłków. W sytuacji gdy pracownicy narażeni są na kontakt m.in. ze szkodliwymi środkami chemicznymi lub materiałami biologiczne zakaźnymi – wówczas obowiązek zapewnienia jadalni dotyczy pracodawcy zatrudniającego na zmianie mniej niż 20 pracowników.
Sebastian Kryczka, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 5 września 2016 r.
