Na terenie zakładu pracy wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców. Wyznaczony został koordynator bhp.
Jakie uprawnienia przysługują pracownikom służby bhp zakładu pracy, na terenie którego pracuje obca firma, jeżeli zauważą oni, że jej pracownicy nie przestrzegają przepisów i zasad bhp?
Czy mogą wstrzymać pracę?
Czy mogą odsunąć obcych pracowników od pracy?
Koordynator bhp w tym czasie jest poza terenem zakładu i nie jest dostępny.
W opisanej sytuacji, gdy występuje realne zagrożenie dla zdrowia czy życia pracowników, służba bhp ma podobne uprawnienia wobec pracowników podwykonawcy, jak wobec "własnych", czyli pracowników firmy, w której są zatrudnieni, tj. prawo do:
1)występowania do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
2)niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób,
3)niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób,
4)wnioskowania do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w wypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób.
Pracownicy służby bhp, którzy zaobserwowali rażące zaniedbania ze strony pracowników firm zewnętrznych, powinni niezwłocznie zawiadamiać o tym fakcie swojego pracodawcę, przedkładając jednocześnie stosowne zalecenia usunięcia nieprawidłowości.
W myśl art. 23711 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) służba bhp pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p. do podstawowych zadań służby bhp należy przeprowadzanie kontroli warunków pracy i przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń.
Niezależnie od tego, czy niedopełnienie obowiązków związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy dotyczy pracowników własnej firmy, czy innych osób wykonujących prace zlecone, pracownik służby bhp jest obowiązany wskazać dostrzeżone nieprawidłowości, gdyż nakazuje mu to etyka zawodowa oraz przepisy prawa (§ 2 ust. 1 pkt 2 r.s.b.h.p.). Jeżeli wykonywana praca stwarza bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia albo życia osób przebywających w rejonie jej wykonywania, pracownik służby bhp ma prawo do skorzystania z katalogu uprawnień wynikających z § 3 r.s.b.h.p., czyli:
1)występowania do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
2)niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób,
3)niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób,
4)wnioskowania do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w wypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób.
O każdym przypadku podjętej interwencji pracownik służby bhp powinien niezwłocznie powiadomić swojego pracodawcę, aby uniknąć zarzutów przekraczania swoich kompetencji oraz wyeliminować podobne sytuacje w przyszłości.
Należy odpowiednio wyważyć podejmowane działania, gdyż interwencja u obcego pracodawcy w kwestii np. niezapewnienia przez niego odzieży roboczej czy posiłków profilaktycznych swoim pracownikom może zostać odebrane jako przekraczanie uprawnień. Rozsądny "obcy" pracodawca każdą poradę powinien przyjąć jako cenną pomoc, jednakże warto w tej kwestii postępować ostrożnie i z umiarem. Ewentualne interwencje powinny obejmować przede wszystkim sytuacje, które stwarzają bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia ludzi.
Warto również przeanalizować umowę, jaką firma zawarła z wykonawcą nieprzestrzegającym przepisów bhp, czy nie określa ona jakiś dodatkowych uprawnień (w tego typu przypadkach) dla zlecającego. Jeżeli nie, należy rozważyć wprowadzenie stosownych postanowień do kolejnych umów. W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości co do kompetencji służby bhp, można w takiej umowie dodać klauzule precyzujące jej uprawnienia.
Maciej Ambroziewicz
Jakie uprawnienia przysługują pracownikom służby bhp zakładu pracy, na terenie którego pracuje obca firma, jeżeli zauważą oni, że jej pracownicy nie przestrzegają przepisów i zasad bhp?
Czy mogą wstrzymać pracę?
Czy mogą odsunąć obcych pracowników od pracy?
Koordynator bhp w tym czasie jest poza terenem zakładu i nie jest dostępny.
W opisanej sytuacji, gdy występuje realne zagrożenie dla zdrowia czy życia pracowników, służba bhp ma podobne uprawnienia wobec pracowników podwykonawcy, jak wobec "własnych", czyli pracowników firmy, w której są zatrudnieni, tj. prawo do:
1)występowania do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
2)niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób,
3)niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób,
4)wnioskowania do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w wypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób.
Pracownicy służby bhp, którzy zaobserwowali rażące zaniedbania ze strony pracowników firm zewnętrznych, powinni niezwłocznie zawiadamiać o tym fakcie swojego pracodawcę, przedkładając jednocześnie stosowne zalecenia usunięcia nieprawidłowości.
W myśl art. 23711 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) służba bhp pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p. do podstawowych zadań służby bhp należy przeprowadzanie kontroli warunków pracy i przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń.
Niezależnie od tego, czy niedopełnienie obowiązków związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy dotyczy pracowników własnej firmy, czy innych osób wykonujących prace zlecone, pracownik służby bhp jest obowiązany wskazać dostrzeżone nieprawidłowości, gdyż nakazuje mu to etyka zawodowa oraz przepisy prawa (§ 2 ust. 1 pkt 2 r.s.b.h.p.). Jeżeli wykonywana praca stwarza bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia albo życia osób przebywających w rejonie jej wykonywania, pracownik służby bhp ma prawo do skorzystania z katalogu uprawnień wynikających z § 3 r.s.b.h.p., czyli:
1)występowania do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
2)niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób,
3)niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób,
4)wnioskowania do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w wypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób.
O każdym przypadku podjętej interwencji pracownik służby bhp powinien niezwłocznie powiadomić swojego pracodawcę, aby uniknąć zarzutów przekraczania swoich kompetencji oraz wyeliminować podobne sytuacje w przyszłości.
Należy odpowiednio wyważyć podejmowane działania, gdyż interwencja u obcego pracodawcy w kwestii np. niezapewnienia przez niego odzieży roboczej czy posiłków profilaktycznych swoim pracownikom może zostać odebrane jako przekraczanie uprawnień. Rozsądny "obcy" pracodawca każdą poradę powinien przyjąć jako cenną pomoc, jednakże warto w tej kwestii postępować ostrożnie i z umiarem. Ewentualne interwencje powinny obejmować przede wszystkim sytuacje, które stwarzają bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia ludzi.
Warto również przeanalizować umowę, jaką firma zawarła z wykonawcą nieprzestrzegającym przepisów bhp, czy nie określa ona jakiś dodatkowych uprawnień (w tego typu przypadkach) dla zlecającego. Jeżeli nie, należy rozważyć wprowadzenie stosownych postanowień do kolejnych umów. W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości co do kompetencji służby bhp, można w takiej umowie dodać klauzule precyzujące jej uprawnienia.
Maciej Ambroziewicz