Odpowiedź:
Promieniowanie rentgenowskie wykorzystuje się m.in. w procedurach medycznych. Pytanie nie wskazuje szczegółowo, o jakie zastosowanie chodzi. W opracowaniu omówione będą wymagania dla pomieszczeń wynikające z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy z urządzeniami radiologicznymi (Dz. U. Nr 180, poz. 1325) - dalej r.u.r. Przepisy r.u.r. wydane zostały na podstawie art. 46 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1512).
Uzasadnienie:
Zgodnie z § 2 ust. 1 r.u.r. konstrukcja ścian, stropów, okien, drzwi oraz zainstalowane urządzenia ochronne w pracowni rentgenowskiej powinny zabezpieczyć osoby pracujące: 1) w gabinecie rentgenowskim przed otrzymaniem w ciągu roku dawki przekraczającej 6 milisiwertów (mSv); 2) w pomieszczeniach pracowni rentgenowskiej poza gabinetem rentgenowskim przed otrzymaniem w ciągu roku dawki przekraczającej 3 mSv; 3) w pomieszczeniach poza pracownią rentgenowską, a także osoby z ogółu ludności przebywające w sąsiedztwie przed otrzymaniem w ciągu roku dawki przekraczającej 0,5 mSv. Konstrukcja ścian i stropów oraz okien i drzwi pracowni rentgenowskiej znajdujących się w budynkach mieszkalnych powinna w myśl § 3 ust. 1 r.u.r. zapobiegać otrzymaniu przez osoby ogółu ludności w roku kalendarzowym dawki skutecznej (efektywnej), związanej z wykorzystywaniem promieniowania jonizującego w pracowni rentgenowskiej, przekraczającej wartość 0,1 mSv. Wysokość gabinetu rentgenowskiego nie może być mniejsza niż 2,5 m. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym zainstalowany jest diagnostyczny zestaw rentgenowski wyposażony w oddzielną lampę, nie może być mniejsza (§ 5 ust. 1 r.u.r.) niż 15 m2. Na każdą następną lampę, należy przeznaczyć dodatkowo co najmniej 5 m2. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym jest zainstalowany zestaw rentgenowski do radiologii zabiegowej, nie może być (§ 5 ust. 2 r.u.r.) mniejsza niż 20 m2. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym jest zainstalowany: 1) aparat rentgenowski stomatologiczny, 2) aparat mammograficzny, 3) aparat do densytometrii kości - nie może być zgodnie z § 5 ust. 3 r.u.r. mniejsza niż 8 m2; na każdy następny spośród tych aparatów, zainstalowany w tym samym gabinecie, należy dodatkowo przeznaczyć 4 m2. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym zainstalowany jest zestaw rentgenowski do terapii powierzchniowej, nie może być (§ 5 ust. 4 r.u.r.) mniejsza niż 15 m2. Do powierzchni gabinetów rentgenowskich nie wlicza się powierzchni sterowni, jeżeli znajduje się ona w wydzielonym pomieszczeniu. Przepisy dopuszczają zmniejszenie powierzchni pomieszczeń, o których mowa w § 5 ust. 1-3 r.u.r., o 5%. Pracownie rentgenowskie wyposażone w aparaty rentgenowskie z wydzieloną rozdzielnicą lub sterownicą, powinny (§ 7 ust. 1 r.u.r.) posiadać sterownię wygrodzoną z części gabinetu albo urządzoną w pomieszczeniu przylegającym lub na korytarzu będącym ciągiem komunikacyjnym przeznaczonym wyłącznie dla osób zatrudnionych w pracowni rentgenowskiej. W przypadku gabinetów wyposażonych w rentgenowski symulator radioterapeutyczny lub zestaw rentgenowski do terapii powierzchniowej sterownia powinna być urządzona w osobnym pomieszczeniu przylegającym do gabinetu rentgenowskiego. W przypadku diagnostycznych aparatów rentgenowskich rozdzielnica lub sterownica mogą być zgodnie z § 7 ust. 3 r.u.r. umieszczone wewnątrz gabinetu za parawanem ochronnym lub osłoną stałą. W rentgenowskich pracowniach diagnostycznych zamiast drzwi pomiędzy sterownią a gabinetem może być stosowany korytarz (labirynt) utworzony z osłon stałych ustawionych w taki sposób, aby z wejścia do korytarza (labiryntu) nie było widoczne miejsce padania pierwotnej wiązki promieniowania. Gabinety rentgenowskie, powinny być wyposażone w wentylację zapewniającą co najmniej 1,5-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Pracownie rentgenowskie wyposażone w aparaty rentgenowskie przeznaczone do wykonywania zabiegów z zakresu radiologii zabiegowej powinny być wyposażone w wentylację zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. poz. 739). Gabinety z diagnostycznymi aparatami rentgenowskimi powinny być w myśl § 11 ust. 1 r.u.r. wyposażone w ostrzegawczą sygnalizację świetlną umieszczoną nad drzwiami do gabinetu, włączaną równocześnie z zasilaniem generatora. W gabinetach rentgenowskich nie można umieszczać sprzętów ani urządzeń niezwiązanych z działaniem aparatów rentgenowskich lub z wykonywanymi procedurami radiologicznymi. Diagnostyczne, zabiegowe i terapeutyczne pracownie rentgenowskie powinny być (§ 14 ust. 1 r.u.r.) wyposażone w sprzęt ochronny przed promieniowaniem rentgenowskim dobrany do typu zainstalowanych aparatów rentgenowskich i rodzaju wykonywanych badań lub zabiegów radiologicznych. Drzwi do pracowni rentgenowskiej powinny być (§ 20 r.u.r.) oznakowane tablicą informacyjną ze znakiem ostrzegawczym przed promieniowaniem jonizującym. Wzór tablicy określa załącznik nr 1 r.u.r.
Kazimierz Kościukiewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono 8 grudnia 2014 r.