Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Pracownik podejrzewa u siebie chorobę zawodową (zespół cieśni nadgarstka). Po zgłoszeniu lekarzowi medycyny pracy swojego podejrzenia Inspektor Sanitarny wszczął postępowanie.
Jakie prawa przysługują pracownikowi w razie stwierdzenia choroby zawodowej?
Do jakich świadczeń ma prawo?
Czy przysługuje mu ekwiwalent w związku ze stwierdzeniem choroby zawodowej?

Odpowiedź:

Pracownik, u którego stwierdzono chorobę zawodową ma prawo ubiegać się o świadczenia odszkodowawcze określone w przepisach ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) - dalej u.u.w. Wyłącznie od stanu zdrowia pracownika, wykonywanego przez niego zawodu, a także stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu będzie zależało, jakie i w jakiej wysokości świadczenie może otrzymać.

Uzasadnienie:

Stosownie do art. 2351 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) – dalej k.p. za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie takich chorób, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.

Wykaz chorób zawodowych oraz sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 870) – dalej r.c.z.

Świadczenia, jakie przysługują z tytułu zachorowania na chorobę zawodową określa przepis art. 6 ust. 1 u.u.w. Są to m.in.:

1) zasiłek chorobowy – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,

2) świadczenie rehabilitacyjne – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy,

3) zasiłek wyrównawczy – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,

4) jednorazowe odszkodowanie – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,

5) jednorazowe odszkodowanie – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;

6) renta z tytułu niezdolności do pracy – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,

7) renta szkoleniowa – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,

8) dodatek pielęgnacyjny,

9) pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Warunki nabywania prawa do świadczeń z tytułu zachorowania na chorobę zawodową, zasady i tryb ich przyznawania, ustalania ich wysokości oraz zasady ich wypłaty określają przepisy rozdziału 2 u.u.w.

Nie dysponując informacjami na temat stanu zdrowia pracownika, wykonywanego przez niego zawodu, a także stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu, nie można jednoznacznie określić, jakie (i ewentualnie w jakiej wysokości) świadczenie może otrzymać. Zasadą jest, że osoby, u których stwierdzono stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu przeważnie ubiegają się o wypłacanie przez ZUS jednorazowego odszkodowania, którego wysokość jest uzależniona od procentowej wielkości uszczerbku, stwierdzonej przez lekarza orzecznika. Zasady orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, tryb postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowanie o wypłatę jednorazowego odszkodowania określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 954).

Zgodnie z art. 231 k.p. w przypadku, gdy pracownik, u którego stwierdzono chorobę zawodową, przedstawi orzeczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek choroby zawodowej, przy czym pracownik ten nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1440 z późn. zm.) pracodawca jest obowiązany przenieść go do innej, odpowiedniej pracy (na stanowisko, na którym nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, jakie przyczyniły się do powstania danej choroby).

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono 24 stycznia 2015 r.