Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Aktualnie pracujemy w systemie 4-brygadowym i 8-godzinnym. Zgodnie z nowymi wymaganiami należy przejść na system 4-brygadowy, 12-godzinny.

Czy jako pracodawca należy zastosować dodatkowe wymagania pod kątem bhp?

Czy należy zastosować dodatkowe przerwy w pracy?

Czy ma to związek z wydatkiem energetycznym?

Czy w związku z tym pracodawca powinien podjąć jakieś dodatkowe działania?

Odpowiedź

Pracodawca zmieniający system czasu (np. z podstawowego na równoważny) na taki, który wiąże się z wydłużeniem dobowego wymiaru czasu pracy (np. z 8 do 12 godzin), nie ma żadnych dodatkowych obowiązków w zakresie bhp. Przepisy prawa pracy, w tym bhp, nie przewidują również żadnych dodatkowych uprawnień (np. dłuższych lub więcej przerw w pracy) dla pracowników, którzy pracują po 12 godzin.

Uzasadnienie

Przepisy działu szóstego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. regulują różne rodzaje systemów czasu pracy, które umożliwiają pracodawcy dostosowanie rozkładów czasu pracy do swoich potrzeb. W określonych przypadkach – w ramach równoważnego systemu czasu pracy – pracodawca może przedłużyć dobowy wymiar czasu pracy do 12 godzin, a w niektórych przypadkach nawet do 24 godzin. Przepisy prawa pracy, w tym bhp, nie przewidują w związku z tym żadnych dodatkowych obowiązków dla pracodawcy, czy też uprawnień dla pracowników, ponad mające już zastosowanie wobec wszystkich pozostałych pracowników. Obowiązek udzielenia wliczanej do czasu pracy przerwy, która zgodnie z art. 134 k.p., przysługuje w wymiarze co najmniej 15 minut pracownikowi wykonującemu pracę przez co najmniej 6 godzin dziennie, nie jest odmienny w przypadku osób zatrudnionych w równoważnym systemie czasu pracy (np. 12-godzinnym) lub w nocy. Jeżeli pracodawcy w wewnętrznym akcie prawnym (np. regulaminie pracy) przerwy tej nie wydłużył, przysługuje ona właśnie w takim wymiarze, niezależnie od tego, czy pracownik pracuje 8, czy 12 godzin na dobę. Na długość tej przerwy nie ma również wpływu wydatek energetyczny organizmu, który wiąże się z obowiązkiem zapewnienia pracownikom posiłków profilaktycznych, o których mowa w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279).

Tym, o czym bezwzględnie powinien pamiętać pracodawca, jest natomiast zakaz zatrudniania pracowników powyżej 8 godzin na dobę (wynikający z art. 148 k.p.), w przypadku, gdy:

- wykonują oni pracę na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,

- opiekują się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia, bez ich zgody,

- są to pracownice w ciąży.

W takich przypadkach pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany mimo zmniejszenia z takiego powodu wymiaru jego czasu pracy.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 30 maja 2015 r.