Odpowiedź:
Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą z tytułu urodzenia dziecka w marcu 2016 r. będzie stanowił przeciętny miesięczny przychód za okres od marca 2015 r. do lutego 2016 r.

Uzasadnienie:
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą stosuje się odpowiednio przepisy art. 36 ust. 2-4, art. 38 ust. 1, art. 42, art. 43, art. 48 ust. 1, art. 49 i art. 50 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 159 z późn. zm.) – dalej u.ś.p. (art. 52 u.ś.p.). W konsekwencji podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, co do zasady, stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym nastąpił poród. Dla celów u.ś.p. za „przychód” uważa się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe (art. 3 pkt 4 u.ś.p.). Natomiast przeciętny miesięczny przychód ustala się w ten sposób, że dzieli się przychód za okres, z którego jest on uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku, przez liczbę miesięcy, w których przychód ten został osiągnięty (art. 38 ust. 1 i art. 52 u.ś.p.).
Wchodzące w życie 1 listopada 2015 r. przepisy ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1066) – dalej u.z.u.ś.p., które w istotnym zakresie zmienią zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym niebędącym pracownikami, nie zmieniają wyżej przedstawionej zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego. Przepisy u.z.u.ś.p. zmieniają bowiem zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym niebędącym pracownikami w sytuacji, gdy zainteresowany podlegał ubezpieczeniu chorobowemu krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych.
Tym samym, jeżeli przed porodem, który ma nastąpić w marcu 2016 r. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą będzie podlegała nieprzerwanie ubezpieczeniu chorobowemu przez co najmniej 12 miesięcy kalendarzowych, podstawę wymiaru przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego będzie stanowił przeciętny miesięczny przychód za okres od marca 2015 r. do lutego 2016 r. Jeżeli w omawianym przypadku wystąpiłaby jednak przerwa w ubezpieczeniu chorobowym i przed porodem, który ma nastąpić w marcu 2016 r., osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlegałaby nieprzerwanie ubezpieczeniu chorobowemu przez okres co najmniej 12 miesięcy kalendarzowych, przy ustalaniu podstawy wymiaru przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego znalazłyby zastosowanie przepisy u.z.u.ś.p. które wejdą w życie 1 listopada 2015 r. W konsekwencji podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowiłaby suma:
1) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz
2) kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.

Magdalena Kostrzewa,
autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono  18.09.2015 r.