Własna działalność gospodarcza może stanowić doskonałą alternatywę dla osób, które z jakichś względów mają dość pracy na etacie. Brak wymagającego przełożonego, samodzielnie i elastycznie regulowany czas pracy, dowolnie wybrane miejsce jej wykonywania (własne mieszkanie lub wynajęte biuro), zdobywanie nowych doświadczeń ze względu na obsługę kilku (a czasem kilkunastu, czy nawet kilkudziesięciu) przedsiębiorców z różnych sektorów gospodarki – to tylko niektóre z zalet samozatrudnienia w branży bhp.

Z uwagi na to, że działalność gospodarcza polegająca na świadczeniu usług z zakresu bhp nie jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) – dalej u.s.d.g., nie trzeba spełniać żadnych szczególnych warunków do tego, aby ją prowadzić.

Procedura otwarcia własnej firmy jest banalnie prosta: należy wybrać formę prowadzenia działalności gospodarczej (jednoosobowa działalność, spółka cywilna, spółka kapitałowa itp.), a następnie złożyć wniosek o wpis do prowadzonej przez Ministra Gospodarki Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Taki wniosek można złożyć osobiście w urzędzie gminy lub przez internet (www.firma.gov.pl).

Już od momentu złożenia powyższego wniosku, zgodnie z art. 14 ust. 1 u.s.d.g., można podjąć działalność gospodarczą. Trzeba jednak pamiętać, że już w ciągu 7 dni od dnia jej rozpoczęcia przedsiębiorca ma obowiązek dokonać w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zgłoszenia do odpowiednich ubezpieczeń (jeżeli prowadzenie działalności jest jedynym tytułem do ubezpieczeń przedsiębiorcy, składa on formularz ZUS ZUA, jeśli zaś posiada inny tytuł do ubezpieczeń społecznych, powinien samodzielnie ustalić rodzaj ubezpieczeń, do których dokonuje zgłoszenia).

Istotnym jest również obowiązek dopełnienia formalności we właściwym ze względu na miejsce wykonywania działalności Urzędzie Skarbowym. Tutaj przedsiębiorca, który staje się płatnikiem podatku VAT, powinien złożyć druk zgłoszeniowy VAT-R (najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych podatkiem VAT). Zwolnienie z powyższego obowiązku, zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), następuje w przypadku, gdy przewidywana przez przedsiębiorcę wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150.000 zł.

Wiele osób planujących podjęcie działalności gospodarczej, która polega m.in. na organizowaniu szkoleń bhp ma wątpliwości co do dodatkowych formalności (związanych ze zgłoszeniami czy uzyskiwaniem specjalnych pozwoleń) do załatwienia np. w kuratorium oświaty. Przepisy § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p. stanowią, że szkolenia z dziedziny bhp mogą być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w bhp. Nie ma zatem wymogu, aby jednostki organizacyjne działały w ramach przepisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) – dalej u.o.s.o.

Z kolei definicja jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność szkoleniową w dziedzinie bhp, określona w § 1a pkt 2 lit. e r.s.b.h.p. wskazuje, że przez taką jednostkę rozumie się m.in.: osobę prawną lub fizyczną prowadzącą działalność oświatową na zasadach określonych w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej. Jednakże ani u.o.s.o., ani też u.s.d.g., nie zawierają definicji pojęcia „działalność oświatowa”. Z tego też względu można wysnuć wniosek, że w zasadzie każda osoba prawna lub fizyczna, która będzie chciała prowadzić szkolenia w dziedzinie bhp, powinna jedynie spełnić wymóg zarejestrowania prowadzonej działalności gospodarczej oraz wymogi natury organizacyjnej wynikające z § 5 r.s.b.h.p. Chodzi tu w szczególności o zapewnienie wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia, odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia działalności szkoleniowej, wyposażenie dydaktyczne niezbędne do realizacji programów szkolenia, a także odpowiedni przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w postaci programów szkolenia, dzienników zajęć, protokołów przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń.

Jak widać, przebrnięcie przez samą procedurę utworzenia firmy specjalizującej się w branży bhp nie jest szczególnie skomplikowane. Mało tego, osoba podejmująca samozatrudnienie może również liczyć na całkiem przyzwoite wsparcie finansowe ze środków unijnych, umożliwiające zakup niezbędnego wyposażenia (np. komputera wraz z oprogramowaniem, projektora multimedialnego, pomocy dydaktycznych do prowadzenia szkoleń itp.).

Skoro wszystko jest takie proste, to co zniechęca potencjalnych przedsiębiorców do zamiany wygodnego etatu na własną firmę? Przeważnie konkurencja.

Każda działalność, niezależnie od tego, w jakiej gałęzi gospodarki funkcjonuje, wymaga dostatecznej klienteli, z której będzie się utrzymywała. O to zawsze najtrudniej. Owszem – w większych miastach, w których rynek jest duży, nawet nowo powstałe przedsiębiorstwa mają sporą szansę na sukces i przetrwanie. W mniejszych może być nieco trudniej. Oczywiście, kluczowe znaczenie będzie miało zarówno podejmowanie działań marketingowych, mających na celu przyciągnięcie do siebie klientów, jak i świadczenie wysokiej jakości usług, aby ich przy sobie utrzymać.

Własna działalność gospodarcza bez wątpienia daje ogromną satysfakcję z tworzenia czegoś swojego od podstaw. Może również umożliwiać osiąganie całkiem przyzwoitych dochodów, nierzadko o wiele większych niż na etacie. Zanim jednak złożymy wypowiedzenie dotychczasowemu pracodawcy i zamienimy „ciepły stołek” na własne przedsiębiorstwo, warto zrobić szczegółową analizę rynku, na którym chcemy działać, a także analizę potencjalnych korzyści i strat.

Maciej Ambroziewicz