Jak prawidłowo ustalić podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy powstała po odwieszeniu działalności przez przedsiębiorcę?

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą od 1 marca 2015 r. podlega ubezpieczeniu chorobowemu. Od 1 do 28 lutego 2016 r. działalność została zawieszona. Z dniem 1 marca 2016 r. przedsiębiorca zamierza wznowić działalność i przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Za marzec zadeklaruje najwyższą podstawę wymiaru składki. Jak obliczyć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli przedsiębiorca stanie się niezdolny do pracy w kwietniu 2016 r.? Czy w myśl art. 48a ust. 2 będą brane pod uwagę pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia chorobowego przed zawieszeniem?

Odpowiedź:

Jeżeli przedsiębiorca stanie się niezdolny do pracy w kwietniu 2017 r. to podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma:

1) najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%, za marzec 2017 r. oraz

2) kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%, za marzec 2017 r. oraz liczby 1. Z uwagi na to, że przed 1 lutym 2017 r. przedsiębiorca podlegał ubezpieczeniu chorobowemu z tego samego tytułu, z którego zostanie objęty ubezpieczeniem od 1 marca 2017 r., przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie znajdzie zastosowania art. 48a ust. 2 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.) – dalej u.ś.p.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 48 ust. 1 u.ś.p., zasadniczo podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego przedsiębiorcy stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W przypadku, gdy niezdolność do pracy przedsiębiorcy powstała po upływie pełnego kalendarzowego miesiąca ubezpieczenia chorobowego, ale przed upływem 12 pełnych kalendarzowych miesięcy nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – stosownie do art. 48a ust. 1 u.ś.p. – podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma:

1) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%, za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz

2) kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 miesięcznej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku oraz liczby tych miesięcy. Stąd też, jeżeli przedsiębiorca stanie się niezdolny do pracy w kwietniu 2017 r. to podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma:

1) najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%, za marzec 2017 r. oraz

2) kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%, za marzec 2017 r. oraz liczby 1.

Przepis art. 48a ust. 2 u.ś.p. nie znajdzie zastosowania przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, gdyż jakkolwiek okres ubezpieczenia chorobowego rozpocznie się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego to zarówno od 1 marca 2017 r., jak i przed 1 lutym 2017 r., ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu chorobowemu z tego samego tytułu, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej. Tymczasem art. 48a ust. 2 u.ś.p. stosuje się wówczas, gdy okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu. Z uwagi na to, że przedsiębiorca zawiesił wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej na okres od 1 do 28 lutego 2017 r. i w związku z tym ustał jego tytuł do ubezpieczeń społecznych, w tym ubezpieczenia chorobowego, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie znajdzie zastosowania art. 48a ust. 4 u.ś.p., zgodnie z którym jeżeli przerwa w ubezpieczeniu chorobowym nieprzekraczająca 30 dni nie jest związana z ustaniem tytułu do ubezpieczeń społecznych, a związana jest jedynie z nieopłaceniem składki na ubezpieczenie chorobowe bądź z opóźnieniem w jej opłaceniu, w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się również przeciętny miesięczny przychód za miesiące przed przerwą.

Piotr Kostrzewa,

autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzi udzielono 20.02.2017 r.