Porównanie ustaw

Zapewne wszyscy jeszcze pamiętają ustawę z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców - dalej u.ł.s.k. W ustawie była mowa o możliwościach, z których może skorzystać pracodawca, jeżeli nie chce zwalniać pracowników, a jest dotknięty przez kryzys (ta część ma być przeniesiona do nowej ustawy), ale także rozwiązania dotyczące czasu pracy (m.in. wydłużenie okresu rozliczeniowego do roku, czy możliwość indywidualnego rozkładu czasu pracy oraz najbardziej kontrowersyjną regulację dotyczącą umów na czas określony (wystarczy wspomnieć, że ustawodawca naruszył zasadę niedziałania prawa wstecz, a miało to miejsce w przypadku umów zawartych przed dniem 22 sierpnia 2009 r.).

Warto także dodać, że w przypadku u.ł.s.k. nie cieszyła się ona dużą popularnością w zakresie faktycznych rozwiązań antykryzysowych.
Obecnie w sejmie trwają prace nad nową ustawą antykryzysową (druk nr 1434). Niewątpliwie ustawodawca wyciągnął wnioski - można przyjąć, że nie będzie budziła ona takich kontrowersji, jak poprzedniczka. Na uwagę zasługuje już sam tytuł - według projektu ustawa ma się nazywać „o szczególnych rozwiązaniach dla pracowników i przedsiębiorców na rzecz ochrony miejsc pracy, związanych z łagodzeniem skutków spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego".
Po drugie rzuca się w oczy węższy zakres merytoryczny. Jest to spowodowane kilkoma czynnikami. Po pierwsze w dniu 23 sierpnia 2013 r. weszła w życie reforma czasu pracy, w wyniku której wprowadzona została możliwość wydłużenia okresu rozliczeniowego do roku oraz możliwość uelastycznienia czasu pracy np. poprzez wprowadzenie regulacji dotyczącej ruchomego czasu pracy.
Najważniejsze jest jednak to, że ustawodawca zrezygnował z eksperymentów - projekt nie zawiera regulacji dotyczących umów na czas określony.
 
Kto będzie mógł skorzystać z rozwiązań wprowadzanych przez drugą ustawę antykryzysową?
Z ustawy będzie mógł skorzystać przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej:
1) u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych, rozumianych jako sprzedaż towarów lub usług, liczony w ujęciu ilościowym lub wartościowym, łącznie nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 6 kolejnych miesięcy w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, do łącznych obrotów z analogicznych 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy przed okresem 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku;
2) który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy, z wyjątkiem przypadku gdy:
a) zadłużony przedsiębiorca posiada decyzję lub zawarł porozumienie w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty lub korzysta z odroczenia terminu płatności albo
b) zaleganie w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy powstało w okresie spadku obrotów gospodarczych, o którym mowa w pkt 1, a przedsiębiorca dołączył do wniosku o przyznanie świadczeń plan spłaty zadłużenia uprawdopodabniający poprawę kondycji finansowej przedsiębiorcy i pełną spłatę zaległości w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz i Fundusz Pracy, wraz z kopią wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o rozłożenie na raty należności z tytułu tych składek lub o odroczenie płatności tych składek;
3) wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości, o których mowa w art. 11, art. 12 ust. 2 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze. Zgodnie z art. 10-11 upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny, czyli jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.
Podkreślenia wymaga, że skorzystanie z możliwości przewidzianych w ustawie stanowić będzie pomoc de minimis, co jednym pracodawcom będzie uniemożliwiało skorzystanie z regulacji, a innych będzie zniechęcało do korzystania z niej. Omawianej pomocy nie będzie można otrzymać na pracowników, w przypadku których pracodawca już otrzymał pomoc de minimis:
1) na wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla bezrobotnego ze środków Funduszu Pracy, w okresie obowiązywania umowy zawartej z pracownikiem na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub
2) na wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w okresie obowiązywania umowy zawartej z pracownikiem na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
 
Wprowadzenie przestoju lub obniżenie wymiaru czasu pracy
Projekt zakłada wprowadzenie dwóch instytucji:
1) przestoju ekonomicznego - będzie nim okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn ekonomicznych niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości do pracy, wprowadzony przez przedsiębiorcę, który następnie zawarł umowę o wypłatę świadczeń;
2) obniżonego wymiaru czasu pracy - to obniżony przez przedsiębiorcę wymiar czasu pracy pracownika z przyczyn ekonomicznych niedotyczących pracownika, jednak nie więcej niż do połowy wymiaru czasu pracy, wprowadzony przez przedsiębiorcę, który następnie zawarł umowę o wypłatę świadczeń.
Dodatkowo: podmioty, które skorzystają z powyższych instytucji, będą mogły uzyskać dofinansowanie szkoleń pracowniczych.
Zgodnie z projektem przestój ekonomiczny lub obniżony wymiar czasu pracy przedsiębiorca wprowadza w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, przedsiębiorca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi. Jeżeli natomiast u danego przedsiębiorcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, przestój ekonomiczny lub obniżony wymiar czasu pracy wprowadza się w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego przedsiębiorcy.
Istotne jest przy tym to, że wprowadzenie przestoju lub obniżenie wymiaru czasu pracy nie wymaga wypowiedzeń zmieniających.
 
Świadczenia dla pracownika
Za czas niewykonywania pracy z powodu przestoju ekonomicznego pracownik ma otrzymać:
1) świadczenie na częściowe zaspokojenie wynagrodzenia pracownika za czas przestoju ekonomicznego, do wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych (w 2013 r. wynosi on 794,20 zł przez trzy miesiące i 623,60 zł w kolejnych miesiącach), zwiększonego o wysokość składek na ubezpieczenia społeczne należnych od pracownika, w wysokości proporcjonalnej do przestoju ekonomicznego, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika,
2) wynagrodzenie finansowane ze środków przedsiębiorcy
– w łącznej wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (w 2013 r. 1600 zł), z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika.
Pracownikowi, objętemu obniżonym wymiarem czasu pracy, zgodnie z projektem przysługuje:
1) świadczenie na częściowe zrekompensowanie wynagrodzenia z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy, do wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych, zwiększonego o wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, należnych od pracownika, w wysokości proporcjonalnej do obniżonego wymiaru czasu pracy pracownika, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika przed jego obniżeniem,
2) wynagrodzenie finansowane ze środków przedsiębiorcy
– w łącznej wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika przed jego obniżeniem.
Świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy przysługują pracownikowi zatrudnionemu u przedsiębiorcy spełniającego warunki uprawniające do korzystania z omawianych rozwiązań, przez łączny okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy od dnia podpisania umowy o wypłatę świadczeń.
Świadczenia te nie przysługują jednak pracownikowi (nie dotyczy obniżenia czasu pracy), jeżeli w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy pobiera wynagrodzenie za czas choroby lub zasiłek z ubezpieczenia chorobowego.
 
Procedura
... 
Ochrona przed wypowiedzeniem
...
Dofinansowanie szkoleń
... 
Procedura dofinansowania szkoleń
... 
Etap legislacyjny