Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Czy zdarzenie, w którym pracownikowi założono opatrunek po zdarzeniu w pracy, a następnie skierowano do lekarza, który dał mu 1-dniowe zwolnienie należy uznać za wypadek przy pracy i sporządzić protokół powypadkowy?

Pracownik nie zgłosił wypadku, stwierdził też, że nie chce go zgłaszać, gdyż uraz polegał na drobnym skaleczeniu.

Czy można zatem zakwalifikować to zdarzenie jako incydent (drobne skaleczenie), a nie wypadek przy pracy?

Odpowiedź:

Przepisy bhp nie uzależniają obowiązku podjęcia działań mających na celu ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (sporządzenia dokumentacji powypadkowej) od długości zwolnienia, na jakim przebywał poszkodowany.

Uzasadnienie:

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Zgodnie z art. 234 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) w razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870) – dalej r.u.o.w.p.

Przepisy r.u.o.w.p. zobowiązują pracodawcę, aby po uzyskaniu zawiadomienia o zdarzeniu powołał zespół powypadkowy (co do zasady składający się z pracownika służby bhp oraz społecznego inspektora pracy), którego zadaniem jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku oraz sporządzenie – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy według wzoru ustalonego w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298).

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy jest nie tylko prawem pracownika, ale jednocześnie obowiązkiem pracodawcy, niezależnie od tego, czy pracownik zamierza dochodzić świadczeń odszkodowawczych. Wypadek przy pracy nie jest zdarzeniem prawnie obojętnym dla pracodawcy i dla pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2009 r., II PK 282/08, OSNP 2011/1-2/7).

Mając na uwadze powyższe, w przypadku powzięcia zawiadomienia o wypadku przy pracy, obowiązkiem pracodawcy jest podjęcie określonych działań niezależnie od woli pracownika.

W opisanej sytuacji (pracownik ulega skaleczeniu podczas wykonywania obowiązków służbowych), pracodawca powinien wdrożyć standardową procedurę powypadkową (taką samą, jak w przypadku poważniejszych urazów) i ocenić, czy dane zdarzenie było wypadkiem przy pracy, czy też nie. Jest to o tyle istotne, że po ustaleniu okoliczności i przyczyn danego zdarzenia pracodawca powinien podjąć działania profilaktyczne zmierzające do wyeliminowania wystąpienia podobnych działań w przyszłości.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono 23 lutego 2015 r.