Jak obliczyć kwotę redukcji składki na ubezpieczenie społeczne za miesiąc, w którym przedsiębiorca sprawował opiekę nad chorym dzieckiem?

Pytanie Użytkownika Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Przedsiębiorca objęty ubezpieczeniem chorobowym chciałby obniżyć składkę na ubezpieczenie społeczne za miesiąc, w którym otrzymał od lekarza zaświadczenie o sprawowaniu opieki nad chorym dzieckiem. Jak ma obliczyć kwotę redukcji? Czy musi składać do ZUS raport?

Odpowiedź:

Jeżeli przedsiębiorca w danym miesiącu sprawował osobistą opiekę nad dzieckiem i z tego tytułu ma prawo do zasiłku opiekuńczego, w celu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należnych za ten miesiąc najpierw kwotę najniższej podstawy wymiaru składek należy podzielić przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca, a następnie wynik dzielenia należy pomnożyć przez liczbę dni, za które przedsiębiorcy nie przysługiwał zasiłek opiekuńczy w tym miesiącu.

Uzasadnienie:

Stosownie do art. 18 ust. 9 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) – dalej u.s.u.s., za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania przedmiotowym ubezpieczeniom. Z art. 18 ust. 10 u.s.u.s. wynika, że wyżej przedstawione zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

W przypadku przedsiębiorcy kwotę najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – zgodnie z art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 u.s.u.s. – stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego albo kwota 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z przedsiębiorcą, który spełnia warunki do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach. Z kolei zgodnie z art. 4 pkt 4) u.s.u.s. pod pojęciem „zasiłku” rozumie się zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego oraz ubezpieczenia wypadkowego, a więc także zasiłek opiekuńczy z ubezpieczenia chorobowego.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że jeżeli przez część miesiąca przedsiębiorca sprawował osobistą opiekę nad dzieckiem i z tego tytułu ma prawo do zasiłku opiekuńczego to w celu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należnych za ten miesiąc najpierw kwotę najniższej podstawy wymiaru składek należy podzielić przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca, a następnie wynik dzielenia należy pomnożyć przez liczbę dni, za które nie przysługiwał przedsiębiorcy zasiłek opiekuńczy w tym miesiącu.

Jeżeli przedsiębiorca rozlicza składki wyłącznie za siebie deklarację rozliczeniową ZUS DRA powinien złożyć także za miesiąc, w którym sprawował osobistą opiekę nad dzieckiem i z tego tytułu pobierał zasiłek opiekuńczy. Taki obowiązek wynika z art. 47 ust. 2 i 2a u.s.u.s. Taki przedsiębiorca nie ma obowiązku przekazania do ZUS raportu ZUS RSA.

Natomiast, jeżeli przedsiębiorca rozlicza składki również za innych ubezpieczonych (np. pracowników, zleceniobiorców, osoby współpracujące itd.), informacja o okresie zwolnienia lekarskiego potwierdzającego konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem powinna być wykazania w raporcie ZUS RSA, który stanowi załącznik do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Jeżeli taki przedsiębiorca przebywa na zwolnieniu lekarskim cały miesiąc nie zachodzi potrzeba składania za niego raportu ZUS RCA.

Piotr Kostrzewa,

autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzi udzielono 25.04.2017 r.