Pracownik wykorzystał urlop ojcowski w okresie 14-20 czerwca 2010 r. Zasiłek macierzyński z tego tytułu został mu wypłacony 10 lipca. W miesiącu lipcu została przekroczona granica poboru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe u tego pracownika.
Jak należy wykazać informację o tak rozliczonym urlopie ojcowskim w dokumentach rozliczeniowych do ZUS za lipiec i sierpień w związku z przekroczoną granicą poboru?

Jeśli w lipcu 2010 r. został przekroczony roczny limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, to od lipca 2010 r. do końca roku 2010 składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie powinny być naliczane.
Zasiłek macierzyński za czerwiec 2010 r. wypłacony w lipcu należało więc wykazać i rozliczyć w raporcie imiennym ZUS RCA za lipiec z kodem 1240 xx, wykazując "zerową" podstawę wymiaru składek i "zerową" kwotę składek, z zaznaczeniem informacji o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek w bloku IIIB w polu 02.

Okres, w którym pracownik będzie korzystał z urlopu ojcowskiego, należy wykazać w dokumentach ZUS, jako okres pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Przy obliczaniu i wykazywaniu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński należy pamiętać, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy – art. 19 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s.
W roku 2010 r. była to kwota 94.380 zł, a w roku 2011 – 100.770 zł. Ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dotyczy wszystkich tytułów do ubezpieczeń w danym roku kalendarzowym, z których od podstawy wymiaru obliczane były składki na wymienione ubezpieczenia (w tym również pobierania zasiłku macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym). Do kwoty ograniczenia zaliczają się wszystkie przychody, od których w danym roku wykazywane były składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a więc również zasiłki macierzyńskie, od których obliczane były składki finansowane z budżetu państwa.
Do osiągnięcia tej kwoty składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oblicza się i przekazuje do ZUS, a od nadwyżki ponad kwotę nie pobiera się składek. Zatem płatnik składek jest zobowiązany zaprzestać obliczać i przekazywać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po przekroczeniu przez ubezpieczonego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek (art. 19 ust. 3 i 5 u.s.u.s.).
Zgodnie z art. 20 ust. 2 u.s.u.s. ograniczenia, o którym mowa wyżej, nie stosuje się przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe.