W myśl art. 2091 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. pracodawca jest obowiązany wyznaczyć pracowników do:
- a) udzielania pierwszej pomocy,
- b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Wyznaczenie pracownika do wykonywania powyższych czynności następuje w drodze decyzji pracodawcy, który w ramach przysługujących mu uprawnień kierowniczych, swoim jednostronnym działaniem, doprowadza do poszerzenia katalogu obowiązków wybranej osoby (osób) aktualnie zatrudnionej, poza zakres ustalony w umowie o pracę. Decyzja ta powinna być poprzedzona konsultacjami z przedstawicielami pracowników, na zasadach określonych w art. 23711a k.p.
Najbardziej kontrowersyjną kwestię w omawianym przypadku stanowi wynagrodzenie związane z realizacją powierzonych dodatkowych zadań. Sądzę, że decyzja pracodawcy powinna być uzależniona przede wszystkim od tego, na czym miałyby one polegać. Inaczej bowiem należałoby rozpatrywać przypadek pracownika wyznaczonego do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, którego pracodawca zobligowałby np. do dokonywania codziennych przeglądów usytuowania podręcznego sprzętu gaśniczego na terenie zakładu pracy, a inaczej osobę, której zadaniem byłoby jedynie np. sprawdzenie pomieszczeń (czy zostały opuszczone przez pracowników) po ewentualnej ewakuacji, czy podjęcie próby ugaszenia, za pomocą ogólnodostępnej gaśnicy, pożaru. W pierwszym przypadku pracownik miałby podstawę do wystąpienia o dodatkowe wynagrodzenie, jednakże żaden przepis nie obliguje pracodawcy wprost do przyznania takiego dodatku. Nie ulega natomiast wątpliwości, że w drugim przypadku powierzone pracownikowi czynności będą przez niego realizowane sporadycznie albo wręcz w ogóle, w związku z czym nie będzie on absorbowany wypełnianiem nowych obowiązków. W takiej sytuacji nie widziałbym nie tylko zasadności wypłacania pracownikowi dodatkowego wynagrodzenia z tytułu wyznaczenia go do opisanych czynności, ale nawet sensu występowania przez pracownika o przyznanie dodatku.
Należy jednak zaznaczyć, że pracodawca – jeżeli uzna to za stosowne – zawsze może przyznać pracownikowi dodatek do wynagrodzenia w związku z wyznaczeniem go do czynności art. 2091 § 1 pkt 2 k.p.