Maszyna jest stworzona z dwóch innych maszyn (producent jednej i drugiej nie istnieje), dodatkowo zabezpieczona.
Czy zespół, który ją stworzył może przygotować dokumentację techniczno-ruchową?
Kto może tę maszynę dopuścić do użytkowania?
Maszyna została zbudowana zmontowana przez mechaników zakładowych.
Zgodnie z art. 217 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., niedopuszczalne jest wyposażanie stanowisk pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności określonych w odrębnych przepisach.
Obowiązki pracodawcy, związane z eksploatowaniem maszyn w zakładach wynikają z rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.), które obowiązuje od 1 stycznia 2003 r.
Wymagania ogólne:
1. Oświetlenie:
•należy zapewnić oświetlenie miejsc i stanowisk pracy lub konserwacji, stosownie do wykonywanych czynności.
2. Elementy sterownicze:
•powinny być widoczne, łatwe do zidentyfikowania i oznakowane,
•powinny być usytuowane poza strefami zagrożenia, a ich obsługa nie powinna powodować dodatkowego zagrożenia.
3. Umiejscowienie pulpitu głównego:
•operator ze stanowiska obsługi powinien mieć możliwość upewnienia się, że nikt nie znajduje się w strefie zagrożenia,
•możliwość wysłania ostrzegawczego sygnału optycznego lub akustycznego.
4. Uruchamianie maszyny:
•zamierzone działanie na układ sterowania (dotyczy także: ponownego uruchomienia po zatrzymaniu niezależnie od przyczyn).
5. Zatrzymanie normalne:
•każda maszyna powinna być wyposażona w element sterowniczy służący do całkowitego i bezpiecznego zatrzymania maszyny oraz niektórych części maszyny,
•element sterowniczy zatrzymujący maszynę powinien być uprzywilejowany wobec elementów uruchamiających,
•z chwilą zatrzymania maszyny lub jej części zasilanie odpowiednich napędów uruchamiających powinno zostać odłączone.
6. Urządzenie do awaryjnego wyłączania tzw. wyłącznik STOP:
•w uzasadnionych przypadkach ze względu na stwarzane zagrożenia, maszyna powinna posiadać wyłącznik awaryjny od odłączenia od wszystkich źródeł energii (odpowiedni kształt i kolor wyłącznika).
Ochrona przed zagrożeniami mechanicznymi:
1. Stateczność:
•należy zapewnić stateczność maszyn i innych urządzeń technicznych.
2. Zagrożenie wystąpieniem uszkodzenia podczas pracy:
•należy stosować odpowiednie środki ochronne, jeżeli występuje ryzyko rozerwania lub rozpadnięcia się części maszyn lub innego urządzenia technicznego.
3. Zagrożenia powodowane przez przedmioty spadające lub wyrzucane:
•należy wyposażyć maszynę w urządzenia ochronne, jeżeli występuje ryzyko upadku przedmiotów lub ich wyrzucenia.
4. Zapobieganie zagrożeniom związanym z elementami ruchomymi
•należy uniemożliwić dostęp do elementów ruchomych przenoszących napęd, stosując np. osłony stałe lub urządzenia zabezpieczające np. osłony ruchome, kurtyny świetlne, oburęcznie sterowanie.
Wymagane właściwości osłon i urządzeń ochronnych:
1. Wymagania ogólne dotyczące osłon i urządzeń ochronnych
•należy stosować osłony, które powinny mieć trwałą konstrukcję, być usytuowane w odpowiedniej odległości od strefy zagrożenia, umożliwiać wykonanie operacji w celu zamocowania lub wymiany części oraz prac konserwacyjnych,
•nie powinny być łatwo usuwalne lub wyłączone, nie powinny ograniczać widoku pracy urządzenia.
Ochrona przed innymi zagrożeniami:
1. Prawidłowy montaż:
•montaż lub demontaż maszyny powinien odbywać się zgodnie ze wskazówkami producenta.
Uwaga!
W tym zakresie obowiązują również postanowienia zawarte w innych przepisach BHP np.: o dopuszczalnym stężeniu i natężeniu czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy, ochronę przed hałasem i drganiami mechanicznymi, ochroną przed porażeniem prądem elektrycznym, ochroną przed elektrycznością statyczną itp.
Konserwacja:
1. Konserwacja maszyn:
•podstawowa zasada: przeprowadzenie prac konserwacyjnych podczas postoju maszyny, jeżeli występuje konieczność przeprowadzenia prac podczas ruchu maszyny to powinny być przeprowadzone poza strefami zagrożenia lub przy zastosowaniu odpowiednich środków ochronnych,
•prowadzenie na bieżąco dziennika konserwacji.
2. Dostęp do stanowiska i punktów obsługi
•zapewnienie bezpieczeństwa dostępu i przebywania we wszystkich obszarach gdzie zachodzi konieczność przebywania ze względu na produkcję, ustawienie i prace konserwacyjne.
3. Odłączanie od źródeł energii:
•maszyny powinny posiadać możliwość dostarczania lub odprowadzania wszystkich form używanej lub produkowanej energii w sposób zapewniający bezpieczeństwo.
Wskaźniki:
1. Urządzenia informacyjne:
•maszyna powinna być wyposażona w napisy informacyjne.
2. Urządzenia ostrzegawcze:
•maszyny powinny być wyposażone w znaki ostrzegawcze,
•urządzenia sygnalizacyjne powinny działać jednoznacznie, być widoczne i zrozumiałe.
3. Instrukcje obsługi
•pracodawca powinien udostępnić pracownikom informacje i instrukcje użytkowania maszyn.
Uwaga!
Obowiązki pracodawców związane z identyfikacją maszyny dotyczą zachowania i utrzymania w dobrym stanie oznaczeń, napisów i tabliczek informacyjnych. Ponadto pracownicy powinni być zapoznani z oceną ryzyka występującego przy obsłudze danej maszyny. Obowiązki pracodawców związane z eksploatacją "używanych" maszyn mają bardzo istotne znaczenie w kształtowaniu bezpiecznych warunków pracy.
Pracodawcy zobowiązani są do:
1. Wstępnej kontroli maszyn po ich zainstalowaniu, przed ich pierwszym użyciem.
2. Okresowych kontroli maszyn:
•w szczególności dotyczy to maszyn narażonych na działanie czynników pogarszających ich stan,
•specjalnych kontroli, które powinny być przeprowadzane po: pracach modernizacyjnych, wydłużonym postoju, awariach, wypadkach przy pracy.
Wymienione kontrole mogą być przeprowadzone przez jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów lub przez osoby upoważnione przez pracodawców.
3. Prowadzenia dokumentacji eksploatacyjnej np. książki maszyny/urządzenia technicznego. W tej dokumentacji należy rejestrować między innymi dokonywanie ww. kontroli, wyniki planowanych przeglądów stanu technicznego, napraw i konserwacji.
Uwaga!
Wyniki kontroli maszyn i urządzeń technicznych muszą być przechowywane przez 5 lat.
Po dostosowaniu maszyny do minimalnych wymagań bezpieczeństwa pracodawca może wystawić tzw. deklaracje zgodności (jest to oświadczenie producenta, stwierdzające na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób, proces wytwórczy lub usługa są zgodne z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym).
Roman Majer
Czy zespół, który ją stworzył może przygotować dokumentację techniczno-ruchową?
Kto może tę maszynę dopuścić do użytkowania?
Maszyna została zbudowana zmontowana przez mechaników zakładowych.
Zgodnie z art. 217 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., niedopuszczalne jest wyposażanie stanowisk pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności określonych w odrębnych przepisach.
Obowiązki pracodawcy, związane z eksploatowaniem maszyn w zakładach wynikają z rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.), które obowiązuje od 1 stycznia 2003 r.
Wymagania ogólne:
1. Oświetlenie:
•należy zapewnić oświetlenie miejsc i stanowisk pracy lub konserwacji, stosownie do wykonywanych czynności.
2. Elementy sterownicze:
•powinny być widoczne, łatwe do zidentyfikowania i oznakowane,
•powinny być usytuowane poza strefami zagrożenia, a ich obsługa nie powinna powodować dodatkowego zagrożenia.
3. Umiejscowienie pulpitu głównego:
•operator ze stanowiska obsługi powinien mieć możliwość upewnienia się, że nikt nie znajduje się w strefie zagrożenia,
•możliwość wysłania ostrzegawczego sygnału optycznego lub akustycznego.
4. Uruchamianie maszyny:
•zamierzone działanie na układ sterowania (dotyczy także: ponownego uruchomienia po zatrzymaniu niezależnie od przyczyn).
5. Zatrzymanie normalne:
•każda maszyna powinna być wyposażona w element sterowniczy służący do całkowitego i bezpiecznego zatrzymania maszyny oraz niektórych części maszyny,
•element sterowniczy zatrzymujący maszynę powinien być uprzywilejowany wobec elementów uruchamiających,
•z chwilą zatrzymania maszyny lub jej części zasilanie odpowiednich napędów uruchamiających powinno zostać odłączone.
6. Urządzenie do awaryjnego wyłączania tzw. wyłącznik STOP:
•w uzasadnionych przypadkach ze względu na stwarzane zagrożenia, maszyna powinna posiadać wyłącznik awaryjny od odłączenia od wszystkich źródeł energii (odpowiedni kształt i kolor wyłącznika).
Ochrona przed zagrożeniami mechanicznymi:
1. Stateczność:
•należy zapewnić stateczność maszyn i innych urządzeń technicznych.
2. Zagrożenie wystąpieniem uszkodzenia podczas pracy:
•należy stosować odpowiednie środki ochronne, jeżeli występuje ryzyko rozerwania lub rozpadnięcia się części maszyn lub innego urządzenia technicznego.
3. Zagrożenia powodowane przez przedmioty spadające lub wyrzucane:
•należy wyposażyć maszynę w urządzenia ochronne, jeżeli występuje ryzyko upadku przedmiotów lub ich wyrzucenia.
4. Zapobieganie zagrożeniom związanym z elementami ruchomymi
•należy uniemożliwić dostęp do elementów ruchomych przenoszących napęd, stosując np. osłony stałe lub urządzenia zabezpieczające np. osłony ruchome, kurtyny świetlne, oburęcznie sterowanie.
Wymagane właściwości osłon i urządzeń ochronnych:
1. Wymagania ogólne dotyczące osłon i urządzeń ochronnych
•należy stosować osłony, które powinny mieć trwałą konstrukcję, być usytuowane w odpowiedniej odległości od strefy zagrożenia, umożliwiać wykonanie operacji w celu zamocowania lub wymiany części oraz prac konserwacyjnych,
•nie powinny być łatwo usuwalne lub wyłączone, nie powinny ograniczać widoku pracy urządzenia.
Ochrona przed innymi zagrożeniami:
1. Prawidłowy montaż:
•montaż lub demontaż maszyny powinien odbywać się zgodnie ze wskazówkami producenta.
Uwaga!
W tym zakresie obowiązują również postanowienia zawarte w innych przepisach BHP np.: o dopuszczalnym stężeniu i natężeniu czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy, ochronę przed hałasem i drganiami mechanicznymi, ochroną przed porażeniem prądem elektrycznym, ochroną przed elektrycznością statyczną itp.
Konserwacja:
1. Konserwacja maszyn:
•podstawowa zasada: przeprowadzenie prac konserwacyjnych podczas postoju maszyny, jeżeli występuje konieczność przeprowadzenia prac podczas ruchu maszyny to powinny być przeprowadzone poza strefami zagrożenia lub przy zastosowaniu odpowiednich środków ochronnych,
•prowadzenie na bieżąco dziennika konserwacji.
2. Dostęp do stanowiska i punktów obsługi
•zapewnienie bezpieczeństwa dostępu i przebywania we wszystkich obszarach gdzie zachodzi konieczność przebywania ze względu na produkcję, ustawienie i prace konserwacyjne.
3. Odłączanie od źródeł energii:
•maszyny powinny posiadać możliwość dostarczania lub odprowadzania wszystkich form używanej lub produkowanej energii w sposób zapewniający bezpieczeństwo.
Wskaźniki:
1. Urządzenia informacyjne:
•maszyna powinna być wyposażona w napisy informacyjne.
2. Urządzenia ostrzegawcze:
•maszyny powinny być wyposażone w znaki ostrzegawcze,
•urządzenia sygnalizacyjne powinny działać jednoznacznie, być widoczne i zrozumiałe.
3. Instrukcje obsługi
•pracodawca powinien udostępnić pracownikom informacje i instrukcje użytkowania maszyn.
Uwaga!
Obowiązki pracodawców związane z identyfikacją maszyny dotyczą zachowania i utrzymania w dobrym stanie oznaczeń, napisów i tabliczek informacyjnych. Ponadto pracownicy powinni być zapoznani z oceną ryzyka występującego przy obsłudze danej maszyny. Obowiązki pracodawców związane z eksploatacją "używanych" maszyn mają bardzo istotne znaczenie w kształtowaniu bezpiecznych warunków pracy.
Pracodawcy zobowiązani są do:
1. Wstępnej kontroli maszyn po ich zainstalowaniu, przed ich pierwszym użyciem.
2. Okresowych kontroli maszyn:
•w szczególności dotyczy to maszyn narażonych na działanie czynników pogarszających ich stan,
•specjalnych kontroli, które powinny być przeprowadzane po: pracach modernizacyjnych, wydłużonym postoju, awariach, wypadkach przy pracy.
Wymienione kontrole mogą być przeprowadzone przez jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów lub przez osoby upoważnione przez pracodawców.
3. Prowadzenia dokumentacji eksploatacyjnej np. książki maszyny/urządzenia technicznego. W tej dokumentacji należy rejestrować między innymi dokonywanie ww. kontroli, wyniki planowanych przeglądów stanu technicznego, napraw i konserwacji.
Uwaga!
Wyniki kontroli maszyn i urządzeń technicznych muszą być przechowywane przez 5 lat.
Po dostosowaniu maszyny do minimalnych wymagań bezpieczeństwa pracodawca może wystawić tzw. deklaracje zgodności (jest to oświadczenie producenta, stwierdzające na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób, proces wytwórczy lub usługa są zgodne z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym).
Roman Majer