Z założenia delegację wystawia się tylko, jeśli jest wyjście z pracy w związku z obowiązkami względem pracodawcy poza miejscowość, w której pracownik świadczy pracę.
Odpowiedź
Na podstawie podanych informacji można wnioskować, że opisane zdarzenie powinno być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy, a nie jako wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy.
Różnica między wypadkiem podczas wyjścia służbowego (wypadkiem przy pracy) i wypadkiem podczas podróży służbowej (wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy) dotyczy okoliczności wypadku, a w szczególności tego, że wypadek przy pracy powinien pozostawać w związku z pracą, natomiast wypadek podczas podróży służbowej musi się wiązać z wykonywaniem zadań powierzonych na czas podróży służbowej (por. wyrok SN z 22.10.2015 r., II UK 370/14).
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – dalej u.u.s.w., za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Przepis art. 3 ust. 2 pkt 1 u.u.s.w. stanowi, że na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w u.u.s.w., traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1 art. 3 u.u.s.w., chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań.
Powołany przepis nie ustala szczególnej, samodzielnej ochrony pracownika wykonującego pracę w czasie podróży służbowej w rozumieniu prawa pracy, bowiem pracownik podlega wówczas ochronie na zasadach określonych w przepisie art. 3 ust. 1 pkt 1-3 u.u.s.w. Istota ochrony pracownika na podstawie przepisu art. 3 ust. 2 pkt 1 u.u.s.w. sprowadza się do rozciągnięcia szczególnej ochrony ubezpieczeniowej w podróży służbowej na okoliczności należące do sfery prywatnych spraw pracownika. W praktyce oznacza to, że w ramach podróży służbowej pracownik jest objęty ochroną ubezpieczeniową nie tylko podczas wykonywania czynności zleconych mu do załatwienia w czasie podróży oraz w czasie drogi do miejsca docelowego i z powrotem do stałego miejsca zamieszkania, lecz przez cały czas pobytu w takiej podróży (por. wyrok SN z 18.11.2011 r., I UK 140/11).
Typowa podróż służbowa, do której pojęcia odnosi się art. 77[5]ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy, charakteryzuje się tym, że w kompleksie obowiązków pracownika stanowi zjawisko nietypowe, okazjonalne (por. wyrok SN z 3.12.2009 r., II PK 138/09).
W związku z powyższym pracownik nie odbywa podróży służbowej, tj. nie przebywa na tzw. delegacji, jeśli na polecenie przełożonego wykonuje swoje obowiązki służbowe na terenie miasta, w którym znajduje się siedziby zakładu (np. magazynier realizuje pilny zakup w sklepie znajdującym się w tej samej miejscowości), a nawet poza tym miastem (np. behapowiec udaje się do sąsiedniej miejscowości, aby wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego). Trudno uznać, że tego rodzaju wyjścia służbowe (trwające mniej niż 8 godz.) są podróżami służbowymi, chociaż niewątpliwie mają związek z realizacją zadań służbowych poza siedzibą zakładu.
Jeśli zatem pracownik uległ wypadkowi podczas wyjścia służbowego, to takie zdarzenie należy zakwalifikować jako wypadek przy pracy.
Tomasz Dyjeciński
odpowiedzi udzielono: 6 czerwca 2017 r.
Czy zdarzenie, do którego doszło poza miejscem zatrudnienia, może być uznane za wypadek przy pracy?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHPPracownik dostał polecenie służbowe, żeby wyjść poza miejsce pracy (poza adres budynku, który ma wpisany w umowie jako miejsce pracy). Pracownik zaznaczył na liście obecności, że w tym dniu miał wyjście służbowe. W trakcie wykonywania czynności, które polecił mu przełożony poza miejscem zatrudnienia, pracownik uległ wypadkowi. Czy takie zdarzenie powinno się kwalifikować jako wypadek przy pracy czy jako wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy? Jaka jest różnica w kwalifikacji wypadków między wyjściem służbowym a delegacją?
