Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą zmarła 6 stycznia. Spadkobierca - syn (sprawa spadkowa jeszcze się nie zakończyła) rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 14 stycznia 2010 r. Zmarły pracodawca zatrudniał ponad 20 pracowników.
Czy w tym przypadku można mówić o przejęciu pracowników i jak traktować okres od 7 stycznia do 13 stycznia 2010 r.?
Czy należy zawierać nowe umowy o pracę?
Nie, nie będzie w tym przypadku potrzeby zawierania z pracownikami nowych umów o pracę.
Śmierć pracodawcy jest jednym z przypadków, z którym obowiązujące przepisy łączą wygaśnięcie umowy o pracę (art. 632 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej - k.p.). Ustawodawca zastrzegł jednak wyraźnie, że przepis ten nie ma zastosowania w razie przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 231 k.p. Jak wskazał SN w uchwale z dnia 22 lutego 1994 r., I PZP 1/94 (OSNP 1994, nr 2, poz. 23) "W razie śmierci pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą w oparciu o wpis w ewidencji takiej działalności, jego spadkobiercy wstępują w prawa i obowiązki pracodawcy w ramach stosunków pracy z pracownikami zatrudnionymi przez zmarłego". W uzasadnieniu uchwały wskazano, że (...) jest możliwe odpowiednie zastosowanie do przypadku śmierci pracodawcy przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), o ile nie będzie to sprzeczne z zasadami prawa pracy. Zgodnie z art. 922 § 1 k.c., prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców, przy czym oznacza to nie tylko przejęcie poszczególnych praw czy obowiązków, ale także całej sytuacji prawnej zmarłego."
W konsekwencji, w przedstawionym przypadku, jeśli zakład pracy wszedł w skład spadku, oznacza to, że doszło do przejęcia zakładu pracy zgodnie z zasadami art. 231 k.p., a spadkobiercy z chwilą śmierci zmarłego przejęli jego prawa i obowiązki, w tym także jako pracodawcy. Nie będzie w tym przypadku potrzeby zawierania z pracownikami nowych umów o pracę, gdyż umowy te nie wygasły i nadal trwają.
Jarosław Masłowski - specjalista z zakresu prawa pracy
Czy w tym przypadku można mówić o przejęciu pracowników i jak traktować okres od 7 stycznia do 13 stycznia 2010 r.?
Czy należy zawierać nowe umowy o pracę?
Nie, nie będzie w tym przypadku potrzeby zawierania z pracownikami nowych umów o pracę.
Śmierć pracodawcy jest jednym z przypadków, z którym obowiązujące przepisy łączą wygaśnięcie umowy o pracę (art. 632 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej - k.p.). Ustawodawca zastrzegł jednak wyraźnie, że przepis ten nie ma zastosowania w razie przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 231 k.p. Jak wskazał SN w uchwale z dnia 22 lutego 1994 r., I PZP 1/94 (OSNP 1994, nr 2, poz. 23) "W razie śmierci pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą w oparciu o wpis w ewidencji takiej działalności, jego spadkobiercy wstępują w prawa i obowiązki pracodawcy w ramach stosunków pracy z pracownikami zatrudnionymi przez zmarłego". W uzasadnieniu uchwały wskazano, że (...) jest możliwe odpowiednie zastosowanie do przypadku śmierci pracodawcy przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), o ile nie będzie to sprzeczne z zasadami prawa pracy. Zgodnie z art. 922 § 1 k.c., prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców, przy czym oznacza to nie tylko przejęcie poszczególnych praw czy obowiązków, ale także całej sytuacji prawnej zmarłego."
W konsekwencji, w przedstawionym przypadku, jeśli zakład pracy wszedł w skład spadku, oznacza to, że doszło do przejęcia zakładu pracy zgodnie z zasadami art. 231 k.p., a spadkobiercy z chwilą śmierci zmarłego przejęli jego prawa i obowiązki, w tym także jako pracodawcy. Nie będzie w tym przypadku potrzeby zawierania z pracownikami nowych umów o pracę, gdyż umowy te nie wygasły i nadal trwają.
Jarosław Masłowski - specjalista z zakresu prawa pracy