Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Pracodawca zorganizował grupie pracowników produkcji w pierwszym dniu na wyjeździe służbowym imprezę integracyjną, na której pracownicy spożyli kolację oraz częstowani byli alkoholem. Pracownikom potrącono, zgodnie z zapisem w regulaminie wyjazdów służbowych, część dziennej diety za kolację. Z rachunku nie wynika jednoznacznie, kto ile spożył posiłku i wypił alkoholu. Wiadomo jednak, że wszyscy spożyli kolację, ale nie wszyscy pili alkohol.

Czy postąpiono prawidłowo potrącając część diety za spożytą kolację?

Jak zinterpretować spożycie alkoholu, by nie było traktowane jak przychód?

Odpowiedź:

Skoro pracownicy na wyjeździe służbowym mieli zapewnioną kolację, pomniejszenie diet o 7,50 zł na osobę było w pełni zasadne. Z tytułu uczestnictwa w imprezie nie powstaje przychód do opodatkowania. Fakt, że był serwowany alkohol jest całkowicie bez znaczenia.

Uzasadnienie:

W myśl § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (tekst jedn.: Dz. U. z  2013 r. poz. 167) dieta w czasie podróży krajowej jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i wynosi 30 zł za dobę podróży. Kwotę diety zmniejsza się o koszt zapewnionego bezpłatnego wyżywienia, przyjmując, że każdy posiłek stanowi odpowiednio:

1) śniadanie – 25% diety;

2) obiad – 50% diety;

3) kolacja – 25% diety

– zmniejszeń dokonuje się także w przypadku korzystania przez pracownika z usługi hotelarskiej, w ramach której zapewniono wyżywienie.

Skoro więc pracodawca zapewnił pracownikom kolację, to zgodnie z powyższym przepisem należy pomniejszyć należność z tytułu diet o 25% diety (7,50 zł).

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f. – przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Uzupełnieniem jest art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., zgodnie z którym za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Wykładni powyższych przepisów należy dokonywać w oparciu o wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., K 7/13. Zgodnie ze stanowiskiem TK za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

1) zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

2) zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenie aktywów lub uniknięcie wydatku, który musiałby ponieść,

3) korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Skoro pracodawca nie może ustalić, kto co zjadł i wypił, nie ma możliwości naliczenia przychodu z tego tytułu, a w konsekwencji brak jest podatku i składek ZUS.

Paweł Ziółkowski,

autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzi udzielono 7.08.2015 r.