Czy w przypadku, gdy pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku specjalisty do spraw zintegrowanych systemów zarządzania po uzyskaniu wymaganych kwalifikacji powierzono, przez rozszerzenie zakresu obowiązków, wykonywanie zadań służby bhp, wymagane jest, aby zatrudniony on został na podstawie odrębnej umowy o pracę na stanowisku starszego inspektora ds. bhp?
Czy w razie braku konieczności zawierania odrębnej umowy o pracę okres, w którym pracownik ten wykonuje dodatkowe zadania służby bhp można traktować jako staż pracy w służbie bhp?

Odpowiedź uzależniona jest od liczby pracowników zatrudnionych w danym zakładzie pracy, gdyż pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników powinien utworzyć służbę bhp, tj. zatrudnić etatowego pracownika (nie musi to być pełny etat). W przypadku gdy pracodawca zatrudnia do 100 pracowników, może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp bez sporządzania dodatkowej umowy o pracę i ewentualnego dzielenia etatu pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku specjalisty do spraw zintegrowanych systemów zarządzania, o ile posiada on stosowne kwalifikacje.
Wykonywanie zadań służby bhp w ramach powierzonych dodatkowych zadań nie wlicza się do stażu pracy w służbie bhp.
W myśl art. 23711 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:
1) zatrudnia do 10 pracowników albo
2) zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Szczegółowym przepisem określającym zadania oraz wymagane kwalifikacje do wykonywania zawodu pracownika służby bhp jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p.
Forma powierzenia zadań pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy będzie uzależniona od ogólnej liczby osób zatrudnionych w danym zakładzie. Jeżeli liczba ta przekracza 100 pracowników, wtedy pracodawca powinien rozdzielić etat (w tym wypadku specjalisty do spraw zintegrowanych systemów zarządzania) w taki sposób, aby pracownik ten mógł równocześnie realizować obydwie funkcje (np. 1/4 bhp i 3/4 zsz). W przypadku, gdy pracodawca zatrudnia do 100 pracowników, wtedy wystarczy pracownikowi powierzyć dodatkowe obowiązki poprzez rozszerzenie dotychczasowego ich zakresu.
Niestety czasu pracy poświęconego na wykonywanie zadań służby bhp w tej właśnie formie pracownik nie będzie mógł sobie zaliczyć do stażu pracy w służbie bhp, gdyż pracodawca nie tworzy służby bhp (zgodnie z § 1 ust. 1 r.s.b.h.p. służbę bezpieczeństwa i higieny pracy stanowią wyodrębnione komórki organizacyjne jednoosobowe lub wieloosobowe), a jedynie powierza pracownikowi wykonywanie określonych zadań.
Maciej Ambroziewicz