Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Czy osobą wyznaczoną przez pracodawcę do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej może być pracownik, który odbył instruktaż ogólny, w ramach którego zasady udzielania pierwszej pomocy omówił pracownik działu BHP?
Chodzi o podstawową pomoc w oddziałach zatrudniających 4-6 osób przy pracy administracyjno-biurowej i obsłudze klientów (ubezpieczenia, depozyty, kredyty).
Czy warunkiem udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej jest przejście dodatkowego szkolenia specjalistycznego?
Odpowiedź:
Przepisy bhp nie określają, jakie szkolenie powinna odbyć osoba wyznaczona przez pracodawcę do udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. Wiadomości przekazane podczas szkolenia wstępnego mogą okazać się niewystarczające dla osoby, do której obowiązków będzie należało prowadzenie działań ratowniczych – nawet w firmie o charakterze administracyjno-biurowym.
Uzasadnienie:
W myśl art. 2091 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) do podstawowych obowiązków pracodawcy należy zapewnienie środków do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach oraz wyznaczenie pracowników do udzielania pierwszej pomocy.
Doprecyzowanie powyższej regulacji znajduje się w § 44 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), w którym wskazano, że pracodawca powinien zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku, jak również środków do jej udzielenia.
Taki system powinien obejmować w szczególności: 1) punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne; 2) apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.
W odróżnieniu od regulacji dotyczących punktów pierwszej pomocy lub apteczek, których wyposażenie pracodawca powinien ustalić z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, przepisy nie określają kwalifikacji, jakie powinny posiadać osoby wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy.
Wprawdzie ramowe programy szkoleń z dziedziny bhp (zarówno wstępnych, jak i okresowych) dla wszystkich grup zawodowych, określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.), obligują organizatorów do umieszczenia w programach elementów pierwszej pomocy przedlekarskiej, to jednak przekazywane w ich trakcie wiadomości nie są wystarczające dla osób, które mają być do tego celu wyznaczone. Zwykle zagadnienia związane z pierwszą pomocą są podczas szkoleń marginalizowane, sprowadzane jedynie do omówienia ogólnych zasad, bez możliwości praktycznego przećwiczenia np. resuscytacji, zabezpieczenia urazów (zwichnięć, złamań), opatrywania ran itp. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że pomimo udziału w szkoleniu pracownik nie nabierze odpowiednich umiejętności, a tym samym nie będzie potrafił udzielić niezbędnej pomocy.
Osoby wyznaczane przez pracodawcę do udzielania pierwszej pomocy powinny przejść oddzielne, niezależne od szkolenia bhp, specjalistyczne szkolenie z omawianego zakresu, które pozwoli im nie tylko poznać teoretyczne schematy wykonywania czynności związanych z udzielaniem pomocy, ale również oswoić się z nimi na poziomie jak najbliższym praktycznemu. Ponadto, choć nie wynika to z przepisów, takie szkolenia powinny być okresowo powtarzane (np. co dwa lata), bowiem niewykorzystywana wiedza dość szybko "ulatuje", a sytuacje, w których pracownicy mają okazję przetestować zdobyte kwalifikacje, przeważnie nie zdarzają się zbyt często.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono 5 lutego 2015 r.