Czy w związku z nowymi regulacjami odnośnie tworzenia i rezygnacji z funduszu socjalnego należy dodać nowe zapisy w regulaminie i poinformować o nich pracowników?

Jako firma zatrudniająca w 2008 r. 45 osób nie objętych układem, nie działały również związki zawodowe, zrezygnowano z tworzenia funduszu socjalnego. Zapisem: "Z dniem 1 kwietnia 2008 r. bezterminowo na podstawie art. 4 Ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz.335 z późn. zm.) Spółka nie tworzy funduszu socjalnego.'' Wprowadzono zapis w regulaminie wynagradzania, za zgodą przedstawicieli załogi. Obecnie na 1 stycznia 2017 r. zatrudnia 30 osób. Czy w związku z nowymi regulacjami odnośnie tworzenia i rezygnacji z funduszu socjalnego powinniśmy dodać nowe zapisy w regulaminie i poinformować o nich pracowników?

Czy nadal zachowują ważność zapisy z 2008 r.?

Co ewentualnie z wypłatą świadczenia urlopowego?

Czy zmiany, na przełomie lat, przedstawicieli załogi powodują konieczność dokonywania nowych ustaleń w tej kwestii?

Odpowiedź:

Dotychczasowe postanowienia regulaminu zachowują swoją ważność. Tym samym pracodawca nie musi nic robić w tym zakresie.

Uzasadnienie:

Z art. 3 ust. 1 i 1c ustawy z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 800 ze zm.) – dalej u.z.f.ś.s. – fundusz ten tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.

Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na wniosek zakładowej organizacji związkowej.

W myśl art. 3 ust. 3 u.z.f.ś.s. pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą tworzyć ZFŚS lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe.

Z kolei zgodnie z art. 4 u.z.f.ś.s. układ zbiorowy pracy może dowolnie kształtować wysokość odpisu na ZFŚS; może również postanawiać, że fundusz ten nie będzie tworzony. U pracodawców, których pracownicy nie są objęci układem zbiorowym pracy, postanowienia w tych sprawach może zawierać regulamin wynagradzania. Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, postanowienia regulaminu wynagradzania w sprawie wysokości odpisu na ZFŚS lub nietworzenia tego funduszu wymagają uzgodnienia z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Wyjątkiem są pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, którzy tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników i nie mogą z niego zrezygnować.

W efekcie firma komercyjna tworzy w chwili obecnej ZFŚS na następujących zasadach:

1) jeżeli zatrudnia poniżej 20 pracowników – może dobrowolnie tworzyć ZFŚS lub dobrowolnie wypłacać świadczenie urlopowe

2) jeżeli zatrudnia co najmniej 20 pracowników, ale poniżej 50 pracowników:

– może dobrowolnie tworzyć ZFŚS lub dobrowolnie wypłacać świadczenie urlopowe, ale

– jeżeli zakładowa organizacja związkowa zgłosi taki wniosek, ma obowiązek tworzenia ZFŚS, ale

– może uwolnić się od obowiązku tworzenia ZFŚS wprowadzając stosowny zapis w układzie zbiorowym lub regulaminie wynagradzania,

3)jeżeli zatrudnia co najmniej 50 pracowników – tworzy ZFŚS obowiązkowo, ale może od tego obowiązku się uwolnić wprowadzając stosowny zapis w układzie zbiorowym lub regulaminie wynagradzania.

Paweł Ziółkowski,

autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzi udzielono 28.02.2017 r.