Odpowiedź
Jeżeli na skutek użądlenia pracownik doznał urazu, wskazane zdarzenie powinno zostać zakwalifikowane jako wypadek przy pracy.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – dalej u.u.s.w., za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Przesłanki wypadku przy pracy muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że brak którejkolwiek z przesłanek wyklucza możliwość uznania zdarzenia za wypadek przy pracy.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego czasowy i miejscowy związek wypadku z pracą sprowadza się do czasowego (zdarzenie wystąpiło w czasie pracy w znaczeniu prawnym) bądź miejscowego (zdarzenie nastąpiło w miejscu zakreślonym strefą zagrożenia stwarzanego przez pracę) powiązania przyczyny zewnętrznej doznanego uszczerbku na zdrowiu z faktem wykonywania przez pracownika określonych czynności. Innymi słowy, czasowy i miejscowy związek wypadku z pracą oznacza, że pracownik doznał uszczerbku na zdrowiu w miejscu i czasie, kiedy pozostawał w sferze interesów pracodawcy. Zatem związek miejscowy i czasowy wypadku z pracą sprowadza się do ustalenia, że zdarzenie wystąpiło w czasie pracy w znaczeniu prawnym (nie tylko w czasie efektywnego świadczenia pracy, ale również w czasie pozostawania w dyspozycji pracodawcy – art. 128 § 1 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p. bądź w miejscu zakreślonym strefą zagrożenia stwarzanego przez pracę (na terenie zakładu pracy, a nie tylko w miejscu wykonywania czynności przez danego pracownika – art. 207 k.p.), przez powiązanie doznania uszczerbku na zdrowiu z faktem wykonywania przez pracownika określonych czynności (wyrok z 27.05.2014 r., PK 275/13, opublikowany w Monitorze Prawa Pracy z 2014 roku, Nr 10, s. 542-544; uchwała Sądu Najwyższego z 7.02.2013 r., III UZP 6/12, opublikowana w OSNP z 2013 r., Nr 13-14, poz. 158).
Zdaniem orzecznictwa przyczyny zewnętrznej należy upatrywać we wszystkich czynnikach niewynikających z wewnętrznych właściwości zatrudnionego pracownika – na przykład nadmierny wysiłek pracownika podczas świadczenia pracy, warunki i okoliczności, w których czynności pracownicze są wykonywane.
Przyczyna zewnętrzna nagłego zdarzenia działa z reguły natychmiastowo, a skutek ma charakter urazu. Zatem głównym celem jest ustalenie związku przyczynowego nagłego zdarzenia spowodowanego przyczyną zewnętrzną oraz szkody na osobie (wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z 10.12.2015 r., VIII Pa 127/15).
Za przyczynę zewnętrzną uznaje się ukąszenie przez owada powodujące zachorowanie. Sąd Najwyższy przyjął, że ukąszenie przez owada, nie zaś jego skutek w postaci choroby, należy kwalifikować jako nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną. Nagłość zdarzenia wywołana przyczyną zewnętrzną oznacza, że nie może ono przejawiać się w postaci powolnego rozwoju objawów chorobowych, co jest charakterystyczne dla chorób zawodowych lub pracowniczych, ale oznacza krótkie, najczęściej jednorazowe, gwałtowne działanie przyczyny zewnętrznej – wyrok z 16.02.2000 r., II UKN 425/99, opublikowany w OSNP z 2001 roku, Nr 16, poz. 521.
Kolejną przesłanką ustawową wypadku przy pracy jest uraz. Ustalenie urazu podlega przede wszystkim ocenie lekarskiej. Literalna wykładnia pojęcia wypadku przy pracy prowadzi do wniosku, iż uraz lub śmierć są spowodowane wystąpieniem nagłego zdarzenia, które zostało wywołane przyczyną zewnętrzną. Zatem należy przyjąć, że w definicji wypadku przy pracy uraz występuje w znaczeniu skutku nagłego zdarzenia, a nie na przykład jako przyczyna uszkodzenia ciała lub jego rodzaj.
Jeżeli zatem na skutek użądlenia pracownik doznał urazu wskazane zdarzenie powinno zostać zakwalifikowane jako wypadek przy pracy.
Autor odpowiedzi: Joanna Kaleta
Odpowiedzi udzielono 5.09.2017 r.
Czy użądlenie pracownika przez pszczołę w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych może być uznane za wypadek przy pracy?
Pytanie Użytkownika Serwisu BHP:Czy użądlenie pracownika przez pszczołę w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych może być uznane za wypadek przy pracy?
