Czy słupołazy i drabiny używane w przedsiębiorstwie powinny być oznakowane znakiem CE?
Drabiny użytkowane na terenie zakładu pracy nie muszą posiadać oznakowania znakiem CE. Słupołazy jako środki ochrony indywidualnej, chroniące przed upadkiem z wysokości powinny być oznaczone znakiem CE.
DRABINY
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228) za pomocą deklaracji zgodności i oznakowania CE producent informuje nas, że dany produkt spełnia zasadnicze wymagania i został poddany odpowiedniej procedurze oceny zgodności przewidzianej w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/42/WE z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn (Dz. Urz. UE L 157 z 9.06.2006, s. 24 z późn. zm.) - dalej dyrektywa 2006/42/WE. Tylko te wyroby, których dotyczą zasadnicze wymagania określone w dyrektywie 2006/42/WE powinny mieć oznakowanie CE. Drabina nie podlega przepisom dyrektywy 2006/42/WE, toteż deklaracja zgodności i oznakowanie CE jej nie dotyczą.
Wymagania dla drabiny zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. Zgodnie z § 50 ust. 1 i 2 r.b.h.p. stosowane w zakładach pracy drabiny przenośne powinny spełniać wymagania określone w Polskich Normach oraz powinny być stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, w sposób niestwarzający zagrożeń dla ich użytkowników i osób przebywających w pobliżu.
Drabina powinna posiadać deklarację zgodności producenta, w której stwierdza on, że wyrób został wykonany zgodnie z właściwą normą. Dla drabiny właściwa norma to PN-EN 131-2:1997 Drabiny - Wymagania i badania oraz oznakowanie. Wymóg ten dotyczy jedynie drabin wyprodukowanych od 1 maja 2004 r., tj. od momentu wejścia Polski do UE.
Dla drabin wyprodukowanych przed 1 maja 2004 r. obowiązkowe było przeprowadzenie certyfikacji przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A, kończącej się oznakowaniem drabiny znakiem "B". Wraz z wejściem Polski do UE obowiązkowa certyfikacja na znak bezpieczeństwa została zniesiona, jednak ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 z późn. zm.) przewiduje możliwość dobrowolnej certyfikacji poprzez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A.
Certyfikat bezpieczeństwa "B" potwierdza, że dany wyrób, używany zgodnie z zasadami określonymi przez producenta, nie stanowi zagrożenia dla życia, zdrowia, mienia i środowiska. Certyfikat uprawnia ponadto producenta do oznaczania wyrobu znakiem bezpieczeństwa zastrzeżonym na rzecz Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji. S.A. Znak "B" umieszczony na wyrobie jest informacją dla pracodawcy i użytkownika, że bezpieczeństwo wyrobu zostało potwierdzone przez niezależną od producenta jednostkę certyfikującą, a jego produkcja (w przypadku certyfikacji prowadzonej według systemu 5) jest nadzorowana przez tę jednostkę. Certyfikat "B" potwierdza spełnienie przez wyrób norm zharmonizowanych z dotyczącymi go dyrektywami, co jest dodatkowym potwierdzeniem wiarygodności deklaracji zgodności producenta.
Wymagania bezpieczeństwa przy stosowaniu drabin zostały także określone w rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.) - dalej r.m.w.u.m. W r.m.w.u.m. zaliczono drabiny, jako sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości, do maszyn. Zgodnie z r.m.w.u.m. drabiny muszą spełniać jedynie minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, nie ma więc obowiązku oznaczania ich znakiem CE.
SŁUPOŁAZY
Wymagania dla środków ochrony indywidualnej i definicja środków ochrony indywidualnej zostały zawarte w r.b.h.p. Zgodnie z § 2 pkt 9 r.b.h.p. przez środki ochrony indywidualnej należy rozumieć wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. W załączniku nr 2 do r.b.h.p. określono szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej. W tabeli nr 3 wskazano rodzaje środków ochrony indywidualnej, w tym środki ochrony przed upadkiem z wysokości, tj. uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe, linki bezpieczeństwa, amortyzatory, urządzenia samohamowne, inne środki chroniące przed upadkiem z wysokości.
Przepis § 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173) - dalej r.w.ś.o.i. definiuje środki ochrony indywidualnej jako urządzenia lub wyposażenie przewidziane do noszenia bądź trzymania przez użytkownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego bezpieczeństwo lub zdrowie.
Bazując na wskazanych definicjach środków ochrony indywidualnej, słupołazy można zakwalifikować do grupy innych środków ochrony przed upadkiem z wysokości. Zgodnie z r.w.ś.o.i. słupołazy jako środki ochrony indywidualnej powinny posiadać oznakowanie znakiem CE. Producent słupołazów powinien dostarczyć także deklarację zgodności, w której stwierdza, że wyrób został wykonany zgodnie z właściwą normą. Dla słupołazów może to być PN-E-55000: 1998 – Słupołazy.
Krzysztof Zamajtys
Drabiny użytkowane na terenie zakładu pracy nie muszą posiadać oznakowania znakiem CE. Słupołazy jako środki ochrony indywidualnej, chroniące przed upadkiem z wysokości powinny być oznaczone znakiem CE.
DRABINY
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228) za pomocą deklaracji zgodności i oznakowania CE producent informuje nas, że dany produkt spełnia zasadnicze wymagania i został poddany odpowiedniej procedurze oceny zgodności przewidzianej w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/42/WE z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn (Dz. Urz. UE L 157 z 9.06.2006, s. 24 z późn. zm.) - dalej dyrektywa 2006/42/WE. Tylko te wyroby, których dotyczą zasadnicze wymagania określone w dyrektywie 2006/42/WE powinny mieć oznakowanie CE. Drabina nie podlega przepisom dyrektywy 2006/42/WE, toteż deklaracja zgodności i oznakowanie CE jej nie dotyczą.
Wymagania dla drabiny zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. Zgodnie z § 50 ust. 1 i 2 r.b.h.p. stosowane w zakładach pracy drabiny przenośne powinny spełniać wymagania określone w Polskich Normach oraz powinny być stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, w sposób niestwarzający zagrożeń dla ich użytkowników i osób przebywających w pobliżu.
Drabina powinna posiadać deklarację zgodności producenta, w której stwierdza on, że wyrób został wykonany zgodnie z właściwą normą. Dla drabiny właściwa norma to PN-EN 131-2:1997 Drabiny - Wymagania i badania oraz oznakowanie. Wymóg ten dotyczy jedynie drabin wyprodukowanych od 1 maja 2004 r., tj. od momentu wejścia Polski do UE.
Dla drabin wyprodukowanych przed 1 maja 2004 r. obowiązkowe było przeprowadzenie certyfikacji przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A, kończącej się oznakowaniem drabiny znakiem "B". Wraz z wejściem Polski do UE obowiązkowa certyfikacja na znak bezpieczeństwa została zniesiona, jednak ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 z późn. zm.) przewiduje możliwość dobrowolnej certyfikacji poprzez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A.
Certyfikat bezpieczeństwa "B" potwierdza, że dany wyrób, używany zgodnie z zasadami określonymi przez producenta, nie stanowi zagrożenia dla życia, zdrowia, mienia i środowiska. Certyfikat uprawnia ponadto producenta do oznaczania wyrobu znakiem bezpieczeństwa zastrzeżonym na rzecz Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji. S.A. Znak "B" umieszczony na wyrobie jest informacją dla pracodawcy i użytkownika, że bezpieczeństwo wyrobu zostało potwierdzone przez niezależną od producenta jednostkę certyfikującą, a jego produkcja (w przypadku certyfikacji prowadzonej według systemu 5) jest nadzorowana przez tę jednostkę. Certyfikat "B" potwierdza spełnienie przez wyrób norm zharmonizowanych z dotyczącymi go dyrektywami, co jest dodatkowym potwierdzeniem wiarygodności deklaracji zgodności producenta.
Wymagania bezpieczeństwa przy stosowaniu drabin zostały także określone w rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.) - dalej r.m.w.u.m. W r.m.w.u.m. zaliczono drabiny, jako sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości, do maszyn. Zgodnie z r.m.w.u.m. drabiny muszą spełniać jedynie minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, nie ma więc obowiązku oznaczania ich znakiem CE.
SŁUPOŁAZY
Wymagania dla środków ochrony indywidualnej i definicja środków ochrony indywidualnej zostały zawarte w r.b.h.p. Zgodnie z § 2 pkt 9 r.b.h.p. przez środki ochrony indywidualnej należy rozumieć wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. W załączniku nr 2 do r.b.h.p. określono szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej. W tabeli nr 3 wskazano rodzaje środków ochrony indywidualnej, w tym środki ochrony przed upadkiem z wysokości, tj. uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe, linki bezpieczeństwa, amortyzatory, urządzenia samohamowne, inne środki chroniące przed upadkiem z wysokości.
Przepis § 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173) - dalej r.w.ś.o.i. definiuje środki ochrony indywidualnej jako urządzenia lub wyposażenie przewidziane do noszenia bądź trzymania przez użytkownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego bezpieczeństwo lub zdrowie.
Bazując na wskazanych definicjach środków ochrony indywidualnej, słupołazy można zakwalifikować do grupy innych środków ochrony przed upadkiem z wysokości. Zgodnie z r.w.ś.o.i. słupołazy jako środki ochrony indywidualnej powinny posiadać oznakowanie znakiem CE. Producent słupołazów powinien dostarczyć także deklarację zgodności, w której stwierdza, że wyrób został wykonany zgodnie z właściwą normą. Dla słupołazów może to być PN-E-55000: 1998 – Słupołazy.
Krzysztof Zamajtys